Regl iken aşı olunur mu? Adetliyken covid aşısı ve testi yapılır mı, adet döngüsünü nasıl etkiler?
Güncelleme Tarihi:
Sağlık Bakanlığı tarafından koronavirüs aşılanma sürecinin başlamasıyla birlikte regl iken aşı sırası gelmiş olan kadınlar adetliyken covid aşısı olmanın vücuda etkisini ve koronavirüs testi yaptırıp yaptırılmadığını merak ediyorlar. Bunun yanında tetanoz, hepatit b, menenjit gibi aşıların da regl dönemini nasıl etkilediği de çok araştırılan konular arasında yer alıyor. Peki, Regl iken aşı olunur mu, aşılar adet dönemini geciktirir mi? Sinovac ve BionTech aşılarının adetliyken kişiye herhangi bir etkisi söz konusu mu? Adet dönemi ve aşı ile ilgili tüm merak edilenleri Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı Öğr. Üyesi Doç. Dr. Ayşe Filiz Gökmen Karasu yanıtladı...
Regl iken covid aşısı, tetanoz, menenjit gibi aşıların yapılmasının genel açıdan bakıldığında bir mahsuru olmadığını belirten Doç. Dr. Karasu, nadir durumlar dışında basit ve geçici yan etkilerinin olabileceğine de dikkat çekiyor. Peki aşılar adet dönemini geciktirir mi? Adetliyken koronaya yakalanmak kişiyi nasıl etkiler? İşte adet dönemi ve aşı ile ilgili detaylı bilgiler...
Adet olmak ne demek?
Kadınlarda döngüsü (menstrüel siklusu) bir ay olan kanamanın, ilk gününden diğer ayki kanamanın ilk gününe kadar geçen süredir. Ortalama 21-35 günlük bir döngüdür. Kanamalı günler genel tabirle “adet”, “regl” olarak adlandırılır. Biz jinekologlar, konvansiyonel olarak kanamanın ilk gününü, döngünün ilk günü kabul ederiz. Bu süreçte toplam kanama miktarı 70-80 mililitreyi geçmemelidir. Kanama süresi 5-7 günü aşmamalıdır. Aksi takdirde kadınlar özellikle “demir eksikliği anemisi” açısından risk altında olacaklardır.
Her kadın adet dönemini farklı şekilde deneyimler. Bazıları hiçbir ağrı ve rahatsızlık hissetmezken, bazı kadınlar şiddetli sancı, bulantı, kusma ve halsizlikten muzdarip olurlar. Hayat kalitenizi etkileyecek derecede şikâyetleriniz oluyorsa bir jinekoloğa muayene olmanızda fayda var. Çünkü bu ağrılar kontrol edilebilir ve tedavi edilebilir.
Adet dönemi normal döngünün (menstrüel siklusun) bir parçasıdır. Vücuttaki çeşitli yumurtalık (over) kaynaklı hormonların düzeylerinin azalması sonucu periyodik olarak rahim iç tabakasında dökülme olur. Bu kan “pis kan” değildir!
Adetliyken (regl iken) aşı olunur mu?
Adet (Menstrüasyon) dönemi bazı kadınlar için daha hassas, daha ağrılı geçebilir, ancak bu durum aşılanma için bir engel teşkil etmez. Adetli iken bütün aşılar yaptırılabilir. Bu aşılara tetanoz, hepatit, menenjit, HPV ve korona aşısı da dahildir. Çoğunlukla, nadir durumlar dışında tüm insan aşıları, basit ve geçici yan etkilere sahiptir. Basit bir ateş düşürücü, ağrı kesici ile şikayetler kontrol altına alınabilir. Şayet kişi zaten aşı olma stresi ve korkusu yaşıyorsa psikolojik olarak daha çok etkilenebilir. Bununla beraber kişi “kendini zaten iyi hissetmediği” için aşıyı ertelemeyi tercih edebilir.
Aşılar adet sancısını tetikler mi?
Buna dair bilimsel bir çalışma ve kesin bir kanıt yoktur.
Aşılar adet dönemini geciktirir mi?
Vücut bir bütündür. Vücudumuza giren gıdalar, içecekler, kimyasallar, ilaçlar, kısaca aldığımız her şey normal fizyolojik tartımızın biraz da olsa dengesinin yitirmesine yol açabilir. Beklenen adet düzeni değişebilir, adet döneminde kısa süreli gecikme olabilir. 2 haftadan fazla gecikirse bir jinekoloğa görünüp gebelik testi yaptırılmasında fayda vardır.
Adetliyken koronaya yakalanmak kişiyi nasıl etkiler?
Korona hastalığı henüz dünya için yeni bir hastalık. Bir virüsten kaynaklandığını biliyoruz. Bu virüs vücudumuzda multisistem bir yanıtı tetikliyor. Eğer kişide kan sistemindeki “trombosit” yani kan pulcuklarını etkilerse “aşırı kanama” ve “kanamanın durdurulamadığı” vakalar bildirilmiştir. Bu jinekolojik bir acil durumdur ve müdahale edilmesi gerekir.
Adetliyken (regl iken) korona testi yaptırılır mı?
Korona testi ağız içinden alınan basit bir sürüntü testidir. Adetliyken yapılmasında herhangi bir sakınca yoktur.