Rahim ağzı (serviks) kanseri nedir? HPV aşısı kanserden korur mu?
Güncelleme Tarihi:
Sağlıksız beslenmeden sigaraya ve küçük yaşta cinsel ilişkiye başlamaya dek birçok faktör rahim ağzı (serviks) kanseri riskini artırıyor. Ancak öncelikli risk unsuru; HPV virüsü. Özellikle genç kadınları tehdit eden ve sinsice ilerleyen rahim ağzı kanserini önlemekse mümkün. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Osman Temizkan, Rahim Ağzı Kanseri Farkındalık Ayı kapsamında yaptığı açıklamada, rahim ağzı kanserine karşı tedbirler arasında başı çeken HPV aşısını anlattı, önemli uyarılar ve önerilerde bulundu.
EN ÇOK 35-55 YAŞLARINDA GÖRÜLÜYOR
Rahim alt bölgesinin kanseri olan rahim ağzı (serviks) kanseri, tüm dünyada kadın jinekolojik kanserleri arasında üçüncü sırada yer alıyor ve en çok 35-55 yaşları arasında görülüyor. Sinsice ilerlediğinden çoğunlukla ileri evrede teşhis edilebilen bu tehlikeli hastalığa özellikle HPV virüsü denilen ve cinsel yolla bulaşan bir virüs neden oluyor.
Kanser HPV infeksiyonları genç yaşlarda bulaştığından dolayı özellikle genç kadınları tehdit ediyor. Cinsel yaşamı olan her 2 kadından birisi, hayatının herhangi bir döneminde HPV virüsü alırken, buna karşın virüsü almak kanser olmak anlamına gelmiyor. Bugüne dek HPV virüsünün 100’e yakın çeşidinin tespit edildi ve bunlardan 14 tanesi onkojenik açıdan yüksek risklidir. Olguların yüzde 70-80'inden iki çeşit HPV virüsü sorumludur. Kondom ve bariyer önlemleri, HPV enfeksiyonu riskini azaltır, ancak bu tam olarak koruyucu değildir.
HPV AŞISI BÜYÜK ÖLÇÜDE KORUMA SAĞLIYOR
HPV aşısı ise rahim ağzı kanserinden büyük ölçüde koruma sağlıyor. Dünya Sağlık Örgütü de 9-13 yaş arası kızların aşılanmasını yani daha cinsel ilişkiye girmeden önce aşı yapılmasını öneriyor. Bu yaş grubundan sonra ise 45 yaşına kadar aşı yaptıranlar, henüz karşılaşmadıkları HPV tiplerine karşı aşıyla korunabiliyor. HPV aşısı yapılsa bile rahim ağzı kanserine karşı düzenli Pap-Smear testi yapılmasının önemlidir. Cinsel yönden aktif olan ve 21 yaşın üstündeki kadınların 30 yaşına kadar 3 yılda bir PAP Smear testi yaptırması yeterli. 30 yaşından sonra Pap-smear testinin ne sıklıkla yapılacağı kişinin taşıdığı riske göre değişiyor.
ERKEN YAŞTA KORUNMASIZ VE BİLİNÇSİZ CİNSEL İLİŞKİ DE ETKİLİ
Rahim ağzı kanserine HPV (İnsan Siğil Virüsü) virüsünün yanı sıra birçok faktör yol açabiliyor. Erken yaşta korunmasız cinsel ilişki yaşayan, birden fazla cinsel partnerle ilişkisi olan, cinsel ilişki sırasında korunma yöntemi kullanmayan, genital bölge temizliğine dikkat etmeyen, sigara içen, yetersiz ve sağlıksız beslenen ayrıca ailesinde rahim ağzı kanseri geçmişi olan kişilerin daha yüksek risk taşıyorlar.
BEL AĞRISI DEYİP GEÇMEYİN!
Sinsice seyreden ve ileri evreye ulaşıncaya dek herhangi bir belirti göstermeyebilen rahim ağzı kanserinde bazı ipuçlarına çok dikkat etmek gerekiyor. Cinsel ilişkiden sonra ağrı, aşırı vajinal kanama ve akıntı ile kasık ve bel ağrısı da rahim ağzı kanserine işaret edebiliyor. Rahim ağzı kanserinin önlenebilir bir hastalık. Uygulaması oldukça kolay olan Pap-smear testi servikal kanserlerin yüzde 90'ını erken dönemde yakalayabilir. Serviks tarama çalışmalarının rutin olarak kullanıldığı ülkelerde serviks kanseri oranı yüzde 50'den fazla azalmıştır. Düzenli tarama testleri ve HPV virüsüne karşı koruyucu aşıların yapılması bu kanseri önleyebildiğinden hayat kurtarıcıdır.
KORUYUCU AŞI ÇALIŞMASI UMUT VERİYOR
HPV aşısının tedavi edici değil, koruyucu etkisi vardır. Son yıllarda serviks kanserlerine neden olan HPV virüsü ile ilgili tedavi amaçlı aşı geliştirme çalışmaları da umut verici. Günümüzde hastalığın seyrini ve seçilecek tedavi yöntemini; kanserin tipi, yerleşimi, evresi, büyüme hızı, hastanın yaşı ve tedaviye verdiği/vereceği yanıt belirliyor. Temel tedavi yöntemi cerrahi olmakla birlikte; ileri aşamadaki hastalarda radyoterapi ve kemoterapi seçilecek tedavi yöntemidir. Cerrahi tedavi yöntemi artık laparoskopik ya da robotik olarak yapılmaktadır. Bu yöntemlerle sinir koruyucu cerrahi yapılarak idrar kesesini ve bağırsak fonksiyonlarını korumak mümkün. Ayrıca yapılan cerrahinin cinsel fonksiyonlara etkisi ortadan kaldırılmaktadır.