Rahim Ağzı Kanseri Aşısı Ne Kadar Önemli?

Tüm dünyada kadınlar arasında en sık görülen ikinci kanser türü rahim ağzı kanseridir. Rahim ağzı kanseri servikal kanser olarak da bilinir. Peki, neden olur?

Rahim ağzı kanserlerinin neredeyse hepsi insan papillomavirüs (HPV) enfeksiyonu ile ilişkilidir. HPV virüsü oldukça bulaşıcı, yaygın ve çok defa hiçbir belirti göstermeyen bir virüstür. Yaklaşık 130 farklı HPV tipi tespit edilmiştir. Bunlardan ''yüksek riskli'' kanserojen olarak tanımlanan yaklaşık on beş HPV tipi rahim ağzı kanserinde rol almaktadır. HPV tip 16 ve HPV tip 18 rahim ağzı kanserlerinin çok büyük bir kısmından sorumlu olan en yaygın kanser yapıcı HPV tipleridir.

Cinsel olarak aktif olan her kadın kanserojen HPV(kanser yapma potansiyeli olan HPV) enfeksiyonu riski taşır. Risk ilk cinsel ilişki ile başlar. Herkes HPV enfeksiyonu geçirmeyecektir ve karsinojen HPV tiplerine bağlı tüm enfeksiyonlar rahim ağzı kanserine ilerlemeyecektir. Bu da karsinojen HPV enfeksiyonunun rahim ağzı kanserine ilerlemesinde başka faktörlerin rol oynayabileceğini düşündürmektedir.

Bu risk faktörleri arasında sigara içme durumu, ilk cinsel ilişki yaşı, cinsel partner sayısı, uzun süre doğum kontrol ilacı kullanmak gibi birçok etkenler sayılabilir. HPV enfeksiyonu sık görülse de bu enfeksiyonların çoğu vücut bağışıklık sistemi ile temizlenmektedir. Genç kadınların çoğunda HPV enfeksiyonu geçicidir ve 1-2 yıl içinde saptanabilir değildir. Bağışıklık sistemi yetersiz olursa kansere yakalanma olasılığı artar. Yaş ilerledikçe bağışıklık sistemi bozulacağından yaşlı kadınlarda gençlere göre ilerleyici HPV enfeksiyonları daha fazla görülür.

Rahim Ağzı Kanseri Tanısı:

Hastalık ilerledikçe kanser hücrelerinin çürümesine bağlı kötü kokulu akıntı ve durdurulması çok zor olan vajinal kanamalarla belirti verir.

Jinekolojik muayene sırasında rahim ağzı kanser öncü hücrelerini tespit etmek için smear alınmalıdır. Ancak smear alma işlemi rahim ağzı kanserinin erken evrede tanı konmasını sağlayabilir; fakat karsinojen HPV riskini önleyemez.

Rahim ağzı kanserlerinin azaltılmasında HPV enfeksiyonlarına karşı bağışıklık sağlayan HPV aşısının rolü büyüktür. HPV aşısı tip16 ve tip18'in yol açtığı uzun süreli enfeksiyonlardan koruma sağlayacak şekilde bağışıklık sistemini güçlendirmektedir.

Bu aşı aynı zamanda genital siğillere karşı da koruyucudur. Bununla birlikte HPV aşısı kişiyi tüm HPV tiplerine karşı korumaz. Aşı altı aylık süre içinde üç doz (0-2-6 aylar) olarak koldan yapılmaktadır. Mevcut aşılar en az 5-6 yıl koruyucudur. Aşılamanın en etkin olduğu dönem genç kız ve genç kadınların henüz cinsel hayatları başlamadan önce yapılan aşılamadır. Mevcut aşılar özellikle 9-26 yaş arasında ruhsatlıdır, son yayınlara göre 45 yaşına kadar uygulanabilmektedir.

Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı
Op. Dr. Kutlugül Yüksel