Radyasyon Bile Solaklık Nedeni

Bir elin diğer ele oranla, gözlenebilir güç farkı olmamasına rağmen, belirgin bir beceri farklılığı göstermesi durumu el baskınlığı olarak tanımlanabilir. El tercihi, sağ ve sol beynin işlevleriyle ilintilidir.

El tercihinde belirleyici olan etkenler, genetik ve çevresel olarak gruplandırılabilir. Yapılan araştırmalar genetik etkenlerin (diğer aile bireylerindeki el tercihinin) kişinin el tercihinde etkili olduğu görülmüştür. Bazı durumlarda aileler çocuklarının sol el kullanımının nedenlerini anlamaya çalışırken ailelerinde sol el kullanımı olmadığını belirtmektedirler. Ancak daha sonra kendi ailelerinin küçükken çocuğun anne ya da babasının el tercihini yönlendirdiği için sağ el kullanmaya başladıklarını öğreniyoruz. Bu nedenle bu konudaki bilgilerin ülkemizde çok net olmadığını söyleyebiliriz.

Neye Göre, Hangi Elimizi Kullanıyoruz?

Genetik etkenlerin yanı sıra, son yıllarda kimyasal maddelerin, radyasyonun ve hormonların vb. döllenmeden itibaren el tercihi üzerinde etkili olduğunu ileri süren araştırma bulguları bulunmaktadır. El tercihi üzerinde etkisi olduğu düşünülen başlıca faktörler:

• Mevsimsel etkiler

• Beyine etki eden dış etkenler

• Anne yaşı

• Doğum etkisi

• Kültürel farklılıklar olduğu düşünülmektedir.

Kültürel Farklılıkların Etkisi

Kültürel farklılıklar da el tercihinde belirleyici olan etkenlerden bir diğeridir. Aileler çocuklarını sağ el kullanımını desteklemektedirler. Bazı ailelerde bu bir baskı unsuru olarak bile gündeme gelmektedir. Ancak unutulmamalıdır ki, beynin yatkınlığına bağlı olarak ortaya çıktığı bilinen sol el tercihinin ısrarla değiştirilmesi çocuğun el becerileri konusunda zorluklar yaşamasına sebep olabilir. Yazı yazma gibi zorlayıcı becerilerde çocuk daha sınırlı beceri sergileyebilir ya da bu tarzdaki etkinliklerden hoşlanmayabilir.

Geçmiş yıllarda sol el kullanımı gerek sınıftaki sıraların sağ elini kullananlara göre yapılmış olması nedeniyle bazı konularda sıkıntı yaşayabilmekteydiler. Ancak günümüzde okul sıraları, bilgisayar araçları gibi birçok araç- gereç hem sağ hem de sol elini kullananlara göre üretilmektedir. Bu nedenle artık günümüzde solaklar el tercihlerinden dolayı daha az sıkıntı yaşamaktadırlar.
Bu durumda çocukların el tercihinin kendisine bırakılması bu konuda belirgin baskı ve abartılı yönlendirmelerden kaçınılması doğru olacaktır. Bu şekilde çocuklar ellerini yatkınlıkları olduğu şekilde kullanacakladır.

Çocuk Gelişim Uzmanı 
Gülsüm Gençay