Güncelleme Tarihi:
Prenatal tanı, doğum öncesinde genetik hastalıkların belirlenmesinde ve daha önce düşük yapmış anne adaylarının hamileliklerini gözlem altında tutmak için kullanılan bir yöntemdir. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. Hakan Şatıroğlu, prenatal tanıyı açıkladı ve kimlere uygulanması gerektiğini sıraladı.
Doğum öncesi bebek hakkında bilgi edinmek, henüz o doğmadan hastalıkları ve doğum sonrası ortaya çıkabilecek müdahale gerektiren durumlara karşı önlem almak, hatta gebelik devam ederken medikal tedaviler yapmak günümüz tıbbının oldukça yeni ancak hızlı gelişen bir konusunu oluşturur.
Prenatal Tanı
Önlem alabilmek ve gerekli tedavileri zamanında yapabilmek için bebek hakkında henüz anne karnındayken bilgi edinmek gerekir. Doğum öncesinde kullanılan tanı yöntemlerinin kullanılarak tanı koymaya “Prenatal tanı” adı verilir.
Bazı anne-baba adayları, doğacak bebeklerinin problemli olması halinde bile bebeği dünyaya getirmek isteyebilirler, üstelik bu konunun ilkeleri henüz ne ülkemizde ne de dünyada etik açıdan gerçek anlamda belirlenememiştir. Bu nedenle gerek prenatal tanı yapılıp yapılmamasına gerekse tanı yöntemlerinin seçimi ve tanı sonrası davranış biçimlerinin belirlenmesi aşamalarının tümüne, özellikle karar verme aşamalarına anne ve baba adayının aktif katılımı ve sorumlulukların paylaşımı sağlanmalıdır.
Kimlere Prenatal Tanı Uygulanmalı?
• Kalıtsal hastalık riski yüksek olan çiftler (özellikle akraba evlilikleri)
• Tekrarlayan düşükler
• Daha önce anomalili bebek doğurmuş çiftler,
• Ailelerinde genetik geçişli hastalık olanlar,
• 35 yaş üstü anne adayları
Ebeveynlerin Çocuklarını ve Kendilerini Hastalıklardan Korumak için Alması Gereken Önlemler
Günümüzde tedavi edici tıbbın yanında giderek gelişen ve insan dolayısı ile toplum sağlığını en iyi düzeyde tutmanın en önemli dayanağı olan koruyucu hekimlik bu konuda da önem kazanmıştır. Topluma sağlıklı bireyler kazandırmak için koruyucu hekimlik anlamında hekimlere, hastalıklardan kendilerini ve doğacak çocuklarını sakınmak adına anne ve baba adaylarının alması gerekli başka önlemler de vardır. Bu önlemleri şu şekilde sıralayabiliriz:
- Gebelikler planlı olmalı
- En azından gebelik öncesi anne ve baba adayları içki, sigara ve uyuşturucu gibi zararlı alışkanlıklarını bırakmalı
- Genel olarak sağlıklı yaşam için çaba gösterilmeli
- Planlanan gebelik öncesi, anneye sağlık taraması yapılmalı
- Dünyaya gelecek yeni bireyde özellikle gebelik sırasında çeşitli hasarlara yol açabilen Toksoplazma, CMV, kızamıkçık gibi TORCH grubu virütik hastalıklardan kaçınmalı ve gerek gebelik öncesi, gerekse hemen erken gebelik döneminde erken tanı amacıyla tarama çalışmaları yapılmalı
- Anemi (kansızlık), beslenme bozukluklarından kaçınılmalı ve gebelik söz konusu ise araştırılmalı ve önlem alınmalı
- Anne adayının gebelik öncesi ve gebelik sırasında, sistemik hastalıkları (kardio-vasküler sistem, böbrek sistemi hastalıkları, diyabet vb.) araştırılmalı
- İlaç kullanımı kesilmeli
- Gebelikler başlangıcından itibaren hekim kontrolünde olmalı
- Doğumlar, uzmanlar tarafından ve sağlık kurumlarında yapılmalı
- Doğan bebekler hemen yenidoğan hekimlerince değerlendirilmeli ve varsa riskli durumlarda önlem alınmalı.