Güncelleme Tarihi:
Çocuklarla problem yaşayan anne ve babaların genellikle başvurdukları yöntemlerden bir tanesi çocuklara ceza vermek oluyor. Ceza yerine pozitif disiplin uygulanmalıdır. Pozitif disiplin çocuklara ödül ve ceza verilmeden, sınırsız ve koşulsuz sevgi vererek onların kafasında bir sınır oluşturma ve o sınırlar içinde özgür oldukları bir dünyayı ifade etmektedir. Ancak maalesef aileler pozitif disiplin yerine yaygın olarak ceza verme yoluna başvuruyorlar.
Anne ve babalar çocuklarına ceza verdiklerinde, onları önce kötü bir duyguya iterek netice almaya çalışıyorlar ancak bu tarz davranışlar kısa vadeli çözümler sağlıyor gibi gözükse de uzun vadede ise çocukların öz disiplin, otokontrol ve sorumluluk bilinci ile ilgili becerileri maalesef oldukça olumsuz etkileniyor.
Ceza verilen çocuklar uzun vadede nasıl hissediyorlar?
Cezaların çocuklar üzerinde yarattığı olumsuz duyguları 4 başlıkta 4i kısaltmasıyla özetleyebiliriz.
İçerleme: Çocuklar ceza aldıkları zaman içerler ve yetişkinlere güvenememe duygusuna sahip olurlar.
İntikam: Çocuklar ceza verilmesini kayıp olarak görerek anne ve babalarından intikam almak isterler.
İsyan: Çocuklar ceza aldıkları konularda anne ve babalarının uygun gördükleri biçimde davranmak yerine tam tersi tavırlar sergilemeyi seçerler.
İçe kapanıklık: Çocuklar bu durumda ise bir dahaki hatalarında yakalanmamaya çalışır ya da öz saygısının zedelenmesiyle kötü biri olduklarını düşünürler.
Sonuç olarak cezalarla çözülen problemler uzun vadede çocukların dünyalarında sorunlar yaratabilmektedir. Ödül verilen çocuklar ise sürekli olarak ödül beklerler. Kendileri ve toplumları için doğru olan davranışları iç disiplinleriyle geliştirmez ve bir karşılık beklerler. Bu karşılığı bekleyen çocuklar her seferinde daha fazla ödül bekler hale gelebilirler.
Küçük bir çocuğa ödül olarak çikolata verilmesi, yaşı ilerledikçe bisiklete, tablete, telefona, arabaya kısacası büyüyen beklentilere neden olur ve bu durum sürdürülemez bir hal alır. Yetişkinler olarak çocuklarımıza sınırlar çizerek, o sınırlar içinde seçim hakları vererek onları o dünyada özgür bırakmalıyız. Yapmadıkları işlerin bedelini de cezalarla değil yapmadıkları işin doğal sonuçlarını yaşayacakları yaptırımlara maruz bırakarak yapmalıyız.
Yaptırım ile ceza arasındaki en büyük fark nedir?
Çocuklar sorumluluklarını yerine getirmediklerinde doğal bedelleri ödemelidirler. Bu noktada en çok sıkıntı yaşanan durumlar ödev yapmamaları veya ders çalışmamalarıdır. Bu durumlarda cezalar uygulamak yerine ödevlerini neden yapmadıklarını, anlamsız mı bulduklarını ya da ödevlerdeki zorluk derecelerini sorgulamalıyız. Yapılmayan ve istenmeyen davranışların kökünde mutlaka bir problem yatıyor olacaktır. Bu problemi çözmeden yüzeysel kısımlarla ilgilendiğimiz için ödül ya da ceza veriyoruz. Bunlar yerine pozitif disiplin kavramını daha detaylı araştırarak çocuklarımızın daha sağlıklı bir ortamda büyümesini sağlayarak sorumluluk bilinci, öz disiplini ve otokontrol becerileri daha gelişmiş çocuklar olmalarını sağlayabiliriz.