Pankreas kanseri hem sinsi hem hızlı ilerliyor!
Güncelleme Tarihi:
En çok hayat kaybına yol açan kanser türleri arasında dördüncü sırada yer alan pankreas kanserinin tedavisindeki başarı, erken tanıya dayanıyor. Ancak ilk dönem ortaya çıkan ağrı belirtileri çok önemsenmediği için pankreas erken tanıya çok rastlanmıyor.
Tedavideki gelişmelerin yüz güldürücü sonuçlar vermesine karşın hiçbir ilacın erken tanı kadar etkin fayda sağlamadığını vurgulayan İç Hastalıkları ve Gastroenteroloji Uzmanı Dr. Türker Egesel, “Pankreas kanserini erken dönemde ortaya çıkarabilecek bir test yöntemi yok. Ancak kişilerin belirtileri konusundaki farkındalığının yükselmesi erken tanı oranını artırabilir. Ancak özellikle ailenizde kanser öykünüz varsa, belirtileri beklemeden doktorunuza başvurmayı ve takiplerinizi yaptırmayı ihmal etmeyin” uyarısında bulunuyor.
Tanısı zor ve geç konuyor
Sindirim sisteminin bir parçası olan pankreas, karnın üst kısmında mide ve karaciğerin arkasında yer alıyor. Sindirim enzimleri ve kan şekerinin düzenlenmesini sağlayan insülin hormonunu üretiyor. Pankreası oluşturan hücrelerin aşırı çoğalmasına bağlı olarak gelişen pankreas kanseri erken evrelerde ne yazık ki belirti vermiyor. Bu nedenle pankreas tanısının zor ve geç konabildiğini belirten Dr. Türker Egesel, hastalığın ilerlemesine bağlı olarak ortaya çıkan belirtiler hakkında şunları söylüyor:
“Hastalar, genelde orta hatta ve sırta vuran bir karın ağrısından yakınır. Pankreas kanserinin ilk dikkat çeken belirtisi sırt veya mide bölgesindeki ağrıdır. İştah kaybı ya da herhangi bir diyet uygulamadan ani kaybedilen kilo, pankreas kanseri habercisi olabilir.
Ciltte ya da gözde görülen sarılık, pankreasın safra kanalını tıkamasına bağlı olarak ortaya çıkabilir. Diğer belirtiler de idrar renginde koyulaşma, kaşıntı, halsizlik, hazım problemleri, ishal ya da kabızlık atakları ile damar tıkanıklıkları olarak kendini gösteriyor. Ancak bu belirtilerin hiçbiri pankreas kanserine özgü değil. Başka hastalıklarda da görülebiliyor. Yine de ani ve hızlı gelişen şikayetlerde pankreas kanserinin öncelikli olarak düşünülmesi gerekiyor.”
Risk grubundakiler dikkat!
Pankreas kanseri sinsi ilerlediği için risk grubunda yer alanların düzenli tetkik yaptırması önem taşıyor. Peki bu hastalığa yol açan faktörler neler ve kimler risk grubunu oluşturuyor? Pankreas kanserlerinin yaklaşık yüzde 10’unun ailesel geçişli olduğunu, aile öyküsünde iki veya daha fazla kanser hastası olan kişilere genetik araştırma ve yakın takip önerildiğini vurgulayan Dr. Türker Egesel, “En önemli nedenlerden biri ileri yaş. Çünkü pankreas kanseri genellikle yaşlılarda görülüyor. Sigara, özellikle kontrolsüz kan şekeri düzeyi, obezite kronik pankreas iltihaplanması da diğer nedenleri oluşturuyor” diye bilgi veriyor.
Hastalığın tanısı için kişinin aile öyküsü ve şikayetlerine bağlı olarak pankreas kanserine yönelik bazı tetkikler yapılıyor. Muayenede karında ele gelen kitle, sarılık ve bölgesel hassasiyetler saptanabiliyor. Ancak tanıyı kesinleştirmek ve pankreas kanserinin hangi evrede olduğunu tespit edebilmek için laboratuvar testleri, karın ultrasonu, karın tomografisi, MR görüntülemesi ve bilgisayarlı tomografi PET gibi ileri tetkik yöntemlerine başvuruluyor. Bazı durumlarda endoskopik işlemler de gerekebildiğine değinen Dr. Türker Egesel, pankreastaki kitleden parça alınarak biyopsi yapıldığını da belirtiyor.
Tedavi hastalığın evresine ve türüne göre belirleniyor
Hastalık ilerleyen evrelerde tespit edilebildiği için tedavi konusunda çeşitli sıkıntılar olabildiğini söyleyen Dr. Türker Egesel, şöyle devam ediyor:
“Pankreas kanseri tedavisi kanserin türüne ve evresine göre belirlenir. Tedavi planlamada yaş, genel sağlık durumu ve organ fonksiyon testleri de dikkate alırız. Pankreas kanseri için tedavi şekilleri cerrahi, sistemik tedavi (kemoterapi) ve radyoterapi olarak yapılabilir. Erken ve sınırlı tümörlerde cerrahi işlem en etkin tedavi şeklidir. Ancak pankreasın gövde ve kuyruk kısmındaki tümörlerde sınırlı cerrahi girişim yapılabiliyor.”
Pankreas kanserinin aşamalarına göre bazı hastalarda sadece cerrahi yöntem uygulanırken bazılarında sistemik kemoterapi, hedefe yönelik tedaviler (akıllı ilaçlar) ve bağışıklık sistemini devreye sokan immünoterapi ya da radyoterapi devreye giriyor. Son yıllardaki gelişmeler sayesinde pakreas tedavisinde yüz güldürücü sonuçlar alınabildiğini vurgulayan Dr. Türker Egesel, “Ancak yine de erken tanı ile başlanan tedavinin sağlayacağı faydayı henüz hiçbir ilaç ya da tedavi yöntemi sağlayamıyor. Bu nedenle basit bir ağrı gibi olsa da doktorunuza başvurmalı ve erken tanı için yapılması gereken testler varsa yaptırmalısınız” uyarısında bulunuyor.