Pandemi sürecinde obsesif kompulsif bozukluğu olan kişiler için önemli tavsiyeler

Dr. Öğr. Üyesi Ali Dayi, COVID-19'un halen kesinleşmiş bir tedavisinin olmaması ve süreçle ilgili belirsizliklerin devam etmesinin insanlarda korku, kaygı, mutsuzluk, öfke gibi duyguların oluşmasına neden olduğunu belirterek, salgın sürecinde depresyon, kaygı bozuklukları ve travma sonrası stres bozukluğu görülebileceğini söyledi. Dr. Dayi, bu durumun ayrıca obsesif kompulsif bozuklukta (OKB) olduğu gibi, kişinin sosyal ve mesleki işlevselliğini önemli ölçüde engelleyebildiğini ifade etti.

‘‘Takıntılı düşünce ve davranış''

Obsesif kompulsif bozukluğun tanımıyla açıklamasına başlayan Dr. Dayi, bu rahatsızlığın obsesyon ve kompulsiyonların eşlik ettiği ruhsal bir hastalık olduğunu şu ifadelerle aktardı;

“Obsesyon, kişinin saçma ya da mantıksız bulduğu ancak sürekli olarak zihnini meşgul eden düşünce ya da dürtüler olarak tanımlanmaktadır. Kompulsiyon ise obsesyonların neden olduğu kaygıyı azaltmaya yönelik tekrarlayıcı davranış ve zihinsel eylemlerden oluşmaktadır. Obsesif kompulsif bozuklukta bulaşma/hastalık obsesyonu ve temizlik kompulsiyonu, kuşku obsesyonu ve kontrol kompulsiyonu, simetri ve düzen obsesyonu ve kompulsiyonu, cinsel obsesyonlar ve dinsel obsesyonlar bulunabilir.”

“Salgın sürecinde kaygı artışı olabilir”

Dr. Dayi, özellikle bedenine veya kıyafetlerine bakteri/virüs, kir, idrar gibi vücut salgıları veya kimyasal maddelerin bulaştığına dair obsesyonu olan kişilerin bu dönemde, şüpheli temas olmasa bile virüs bulaştığına dair yoğun kaygı taşıdığına dikkat çekerek, ‘‘El yıkama gibi temizlik kompulsiyonlarına ayrılan zamanda artışlar olabilir'' dedi.

Obsesif kompulsif bozukluk tanısı olan kişilerin bir kısmının, virüsün kendilerine bulaşmasından dolayı kaygı duyarken, bir kısmının da virüsü başkasına bulaştırmaktan dolayı yoğun bir endişe hissettiğine vurgu yapan Dr. Dayi, “Ayrıca el yıkama sürelerinin 20 saniyenin çok üstünde olmasının veya günün büyük bir kısmını temizlik kompulsiyonlarına ayırmalarının COVID-19 bulaşma ihtimalini öne sürerek normalleştirebilir ve bu yaklaşım obsesif kompulsif bozukluk tedavisine olumsuz olarak yansıyabilir” ifadelerini kullandı.

‘‘Fiziksel mesafeler iletişime engel değildir''

Uzman Psikiyatrist Dr. Ali Dayi, obsesif kompulsif bozukluğu olan kişiler için birtakım öneriler sundu:

• Mevcut tedavilerinizi aksatmayınız: Psikiyatri hekimi tarafından önerilmiş olan ilaçlarınızı düzenli olarak kullanmaya devam edin. Ayrıca tedavinizi düzenleyen hekim ile görüşmelerinizi belirlenen aralıklarla sürdürün. Klinik görüşme yüz yüze yapılamaz ise internet tabanlı uygulamalar kullanılarak bu görüşmeler yapılabilir.
  • COVID-19 ile ilgili doğru bilgilere ulaşın: Bu amaçla her gün bir kez olmak şartıyla COVID-19'un bulaşma, korunma ve tedavi süreciyle ilgili güncellemeleri takip edin. COVID-19 hakkındaki bilgileri Dünya Sağlık Örgütü, Türkiye Sağlık Bakanlığı veya Türk Tabipler Birliği gibi güvenilir kaynaklardan edinmeye çalışın. Bunun dışında günlük vaka sayıları, ölüm sayıları gibi bilgilere maruz kalmamaya dikkat edin.
  • COVID-19 tanısı aldıysanız, tedavi amaçlı size verilen ilaçları, OKB tedavinizi düzenleyen psikiyatri hekimine bildiriniz.
  • Kaygıyı azaltmaya yönelik sigara, alkol veya madde kullanımından uzak durun: Akciğerlerinizin ve bağışıklık sisteminin sağlığı için sigarayı bırakın. Alkol kullanımını sınırlayın.
  • Beslenme, egzersiz ve uyku düzenine dikkat edin. Kaygı ile başa çıkmak için gevşeme (kas ve nefes egzersizleri) egzersizleri yapabilirsiniz. Kas gevşeme ve nefes egzersizi videosuna Türkiye Psikiyatri Derneğinin internet sitesinden ulaşabilirsiniz.
  • Kişiler arası iletişimi aksatmayın: Akraba ve arkadaşlarla telefon ve/veya online görüntülü görüşme ile iletişime devam edin. Fiziksel mesafeler iletişime engel değildir.