Öz güvenli çocuk yetiştirmenin püf noktaları
Güncelleme Tarihi:
Öz güven, kendine güvenin ötesinde kişinin kendine olan saygısı ve kendine olan inancıdır. Kişinin güçlü özellikleriyle etrafındakilere faydalı olması ve güçsüz özelliklerinin ise farkında olup onları iyileştirmesidir. Kişinin empati yapabilme becerisi kazanmış olmasıdır. Öz güven kavramı; güvenin, değerliliğin, yeterliliğin, empatinin ve öz saygının bütünleşmiş halidir. Uzman Klinik Psikolog Müjde Yahşi, çocuklarda öz güven duygusunun gelişimini ve öz güvenli çocuk yetiştirmenin yollarını anlatıyor.
ÖZ GÜVEN NASIL OLUŞUR?
Aslında öz güven duygusunun ilk oluşum noktasına baktığımızda, bu kavramın oluşum kökeni bebeklik yıllarına dayanır. Yenidoğan bebeğin ilk ihtiyacı, temel güven duygusudur. Yani bebek dünyaya gözlerini açtığında kendini ilk olarak güvende hissetmek ister ve isteklerini ağlayarak dile getirir. Bu istekler karnının doyurulması, altının temizlenmesi ve kucağa alınması gibidir. Eğer bu istekler, istediği an ve yeteri kadar gerçekleşmezse bebek kendini güvensiz hisseder. Dolayısıyla bebek; ben sevilmeye değer biri değilim başkaları da güvenilir değil şeklinde bilinçdışı bir inanç geliştirmeye başlar. İşte öz güvendeki temel güven duygusunun oluştuğu yer tam olarak burasıdır.
Temel güven duygusunu sağlıklı geçirmiş ve 1,5 yaşlarına gelmiş bir bebek artık öz güven temellerini oluşturmak için ebeveyninden 2 şey ister; “Bana değer verdiğini hissettir ve bana yeterlilik hissini aşıla”.
Yani çocuklukta oluşan öz güvenin 2 ana bileşeni vardır. Biri “öz değerlilik”, bir diğeri ise, “öz yeterlilik”tir. Her iki duygunun da çocukta sağlıklı şekilde birlikte oluşması gerekir ki çocukta öz güven oluşabilsin.
Örneğin; çocuğunuza değerlilik hissi verirken yeterlilik hissini eksik bırakırsanız, çocuğunuz öz güven oluşumunu tamamlayamaz.
Yani çocuğunuzu büyütürken sözlerinizle ve davranışlarınızla ona “değerli” olduğunu hissettirirken, koruyucu tutumunuzla onun öz becerilerinin gelişmesine mani olursanız çocuğunuzun öz güven oluşumuna zarar verebilirsiniz.
Ya da çocuğunuza bu defa yeterlilik hissi verirken değerlilik hissini eksik bırakırsanız çocuğunuz yine öz güven oluşumunu tamamlayamaz.
Yani çocuğunuzun yapabileceği işleri kendisinin yapmasına izin verirken baskıcı tutumunuzla, aşağılamalarınızla ve mukayese etmelerinizle onu değersiz hissettirirseniz çocuğunuzun öz güven oluşumuna zarar verebilirsiniz.
Öz güven bir kuş, iki kanadı ise öz değerlilik ve özyeterliliktir. Nasıl ki kuşun bir kanadı olmazsa uçamaz, çocuklar da böyledir. Çocuğunuzun öz güvenli olmasını istiyorsanız eğer; çocuğunuza bu her iki kanadı birlikte vermelisiniz.