Oyuncağını kırması bazen gerekli olabilir

Çocukların oyun oynarken bazen saldırgan davranış sergiliyor olmasının her zaman o kadar kötü bir durum olmadığını söyleyen Pedagog Sonnur Kükürt, ne zaman telaşlanmak ve bir uzmana danışmak gerektiğini anlattı.

Çocukların oyunlarında sergilediği saldırgan davranışlar, oyuncaklarını atması ve kırması nadiren oluyorsa ve süreklilik göstermiyorsa, duygusal boşalımı sağlaması açısından sağlıklı olabilir. Hatta 2-3 yaşlarında saldırganlık, çocuğun yaşantısındaki değişimlerde ve oyunlarında normal kabul edilebilir. Çocuklar iç tepkisel olarak geliştirdikleri saldırgan davranışlarını zamanla engellemeyi öğrenirler. Fakat çocuk bazı dönemlerinde sıklıkla çevresindeki insanlara, hayvanlara, eşyalara vurur, tekme atar, bir şeyler fırlatarak kendine ya da çevresine zarar vererek saldırganlığını sürdürüyorsa ve yoğun yaşanıyorsa o zaman pedagojik yardım alınmalıdır.

Saldırganlığın nedenleri

Çocuklarda meydana gelen saldırgan davranışların nedenleri çeşitli olabilir. Çocuğun enerjisini boşaltamaması, sıklıkla azarlama, suçlama, eleştirme, anne babaların saldırgan davranışlarını çocuğun önünde sergilemeleri, çocuğun saldırgan davranışlarının ödüllendirilmesi, onaylanması, çocuğun yeterli sevgi ve şefkat görmemesi, çocuğun şiddete maruz kalması, arkadaş çevresi ya da kitle iletişim araçlarının olumsuz etkisi gibi…

Bunların dışında beyin fonksiyonlarının düzensizliği, zihinsel engel, epilepsi, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu gibi sorunlar da saldırgan davranışların görülmesine neden olabilir. Her çocuğun agresyon gerekçesi farklı olabileceği gibi şiddeti ve sıklığı da değişkenlik gösterebilir.

Öfkeli ve agresif çocukların ebeveynlerine öneriler

• Çocuğun saldırganlığını temelden çözmek için neden böyle davrandığını anlamaya çalışmalı, onu dinlemeli ve empati ile yaklaşmalılar. Agresiflik durumlarında duygularını ifade etmesine yardımcı olmak gerekir.

• Yetişkinlerin kendi olumlu davranışlarıyla model olmaları çok önemlidir. Çok çabuk sinirlenip tepki gösteren, şiddete eğilimli davranışlar sergileyen ebeveyn gerekirse kendileri de öfke kontrolü için destek almalıdır.

• Sakin ve pozitif davrandığı zamanlarda çocuğun bu davranışını ailesi tanımlayıp ödüllendirmeliler.

• Çocuğa bu tür davranışlarının dezavantajları gösterilmeli. Saldırgan davranışları ile isteklerini elde edemeyeceğini, istediği şeyleri kaybettiğini görmesi sağlanmalı ve sonuçlarını yaşamalı.

• Yalnız dikkat edilmesi gereken bir durum fiziksel ya da duygusal ceza çocuğun daha yoğun düşmanlık ve öfke duyguları yaşamasına neden olabilir. Ceza vermek yerine küçük olumsuzlukları görmezden gelmek davranışı söndürebilir.

• Duygularınızı dile getirmek, kızmak yerine üzüldüğünüzü belli etmek empati duygusunu geliştirmek açısından önemlidir.

• Çocuğun şiddet içeren filmleri izlemesi, şiddet oyunları oynaması da saldırganlığını tetikleyen unsurlardır.

• Çocukları çeşitli oyun ve spor aktivitelerine yönlendirmek enerjisini boşaltması açısından yararlıdır.

• Aşırı katı ya da aşırı hoşgörülü tutum çocukta istenmeyen davranışlara yol açabilir. Bu nedenle aile içi disiplin uygulamalarında ve ev kurallarında tutarlı ve adil olunmalı diye düşünmekteyim.