Güncelleme Tarihi:
Bebek beslenmesinde anne sütünün yeri nedir?
Anne sütü, bebekler için en iyi, en doğru ve en doğal besindir. Zamanında doğan tüm sağlıklı bebeklerin ihtiyaçlarını 6 ay tek başına karşılar. Bu sebeple bebeklere ilk 6 ay sadece anne sütü verilmelidir. Altıncı aydan sonra ise anne sütü kesilmemelidir, 2 yaşına gelinceye devam edilmelidir. Anne sütü yetersizliğinde ise beslenme devam sütü ile desteklenmelidir. Ek gıdalar ise 6-9 ay arasında 1 veya 2 ara öğün, 9-12 arasında ise 2 veya 3 ara öğün olarak verilmelidir.
Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2013 verilerine göre Türkiye’de bebeklerin 1 yaşından önce % 33’ü1 anne sütü alamamaktadır.
Yapılan araştırmalarda ilk 1 yıllık kritik dönemde yeterli miktarda anne sütü alamayan bebeklerin, günlük besin ihtiyaçlarının tamamını karşılayamadıkları2 ve yanlış beslenme sonucunda zihinsel, fiziksel ve bağışıklık sistemi gelişimlerinde geri kaldıkları kanıtlanmıştır3, 4.Bu yüzden ilk 1 yıl boyunca anne sütünün önemi çok büyük.
Bebeklere hangi durumda ve ne kadar devam sütü verilmelidir?
Anne sütü yetersizliklerinde bebeğinize destek olarak verebileceğimiz en doğru besin, devam sütüdür. Anne sütü yetersizliğini tespit ederken doktorunuz, bebeğinizin doğum kilosu, sonraki aylarda aldığı kilo, büyüme hızına bakarak değerlendirir ve karar verir. Yetersizlik gördüldüğü zaman devam sütü verilmelidir. Çünkü özellikle 1 yaşına kadar bebekler süt çocuğudur. Erkenden ek gıdalara başlamak ve açığı ek gıdalar ile kapatmak kesinlikle yanlıştır. Eğer bebeğiniz anne sütü almıyor ise yaklaşık 400-600 ml kadar devam sütü ile büyümesi desteklenmelidir. Anne sütü yokluğunda ona içerik olarak en yakın olan devam sütleri tercih edilmelidir.
Organik sütler anne sütüne yakın mıdır?
Organik süt demek anne sütüne yakın demek değildir. Bazı organik bebek sütleri nişasta içerebilir. Nişasta içeren sütler, anne sütünden uzaklaşır çünkü anne sütünde nişasta bulunmaz. Anne sütünün karbonhidrat kaynağı nişasta değil, laktozdur. Yine anne sütünde bulunan bir diğer önemli bileşen Omega 3 , balık yağıdır. Balık yağı bebeklerin beyin gelişimi için çok önemlidir. Bazı organik devam sütleri balık yağı içermeyebilir. Bu yüzden devam sütünün organik olması bir kriter değildir. En önemli kriter, devam sütünün anne sütüne yakın bir içeriğe sahip olmasıdır.
Doğru bebek ve devam sütü nasıl seçilmeli?
Bebeğiniz için doğru devam sütü seçiminde sizi en iyi şekilde yönlendirecek kişi doktorunuzdur. Devam sütü seçerken en önemli kriter, devam sütü içeriğinin anne sütüne yakın olmasıdır.
İnek, keçi ve eşek sütü gibi hayvan sütlerinin içerikleri, bebeğin büyümesi ve gelişimi açısıdan insan sütünden çok farklıdır. Bir insanın sağlıklı büyümesi, gelişmesi ve korunması için yeterli değildir. Bebeğin hayatında gelişiminin en hızlı ilerlediği ve en önemli olduğu ilk 2 yılda anne sütü yerine kullanılmamalıdır.
Kaynak 1: TNSA 2013 sayfa 160 tablo:11.2
Kaynak 2: http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs342/en/ Breastfeeding bölümü 2. paragraf
Kaynak 3: Nord 2014:002 Sayfa:92
Kaynak 4: Breastfeeding and ChildCognitiveDevelopment Kramer M. et al. Sayfa 1