Güncelleme Tarihi:
Beşinci hastalık, ‘Parvovirus B19’ virüsünün sebep olduğu, döküntülü bir hastalıktır. Tıp dünyasında beşinci hastalık denilmesinin nedeni ise döküntülü hastalıklar grubunda kızamık, kızıl, kızamıkçık ve ‘Filatov-Dukes’ hastalıklarından sonra beşinci sırada tanımlanmış olmasındandır. Sıklıkla 5-15 yaş arası okul çocuklarında görülen beşinci hastalık, ilkbahar ve kış aylarında artış gösterir.
Beşinci hastalık, solunum yolundan damlacık enfeksiyonu ya da kan yolu ile yayılsa da yaygın bir bulaşıcılığı yoktur. Bu nedenle de hastalık çok sık görülmez. Özellikle anne ve babalar okul döneminde bulaşıcı olduğu düşüncesi ile çocuklarını okula göndermek istemez. Ancak beşinci hastalığın genellikle hastanın bulunduğu toplulukta %1 – 2 bulaşıcılık oranı vardır, bu nedenle hasta olan çocuk yorgun ve halsiz değil ise okula gidebilir. Beşinci hastalığın ilk döküntü oluşma evresinde bulaşıcılık ihtimali yüksektir ancak döküntülerin azalması ile birlikte bulaşıcı olma ihtimali de giderek azalır.
Hastanın beşinci hastalık virüsünü kaptığı sürecin 4-28 günlük kısmında hafif ateş, baş ağrısı, hafif üst solunum yolu enfeksiyonu belirtileri görülür. Karakteristik olarak ise her 2 yanakta tokat atılmış gibi kızarıklık, aynı anda veya daha sonra gövdede seyrek pembe döküntüler, en son kol ve bacakların daha çok üst dış kısımlarında yoğunlaşan döküntüler hastalığın belirtilerindendir.
İyileşme döneminde döküntüler merkezden itibaren solduğundan adeta bir dantel görünümü alır. El ayası ve ayak tabanında döküntü olmaz. Hafif kaşıntı olabilir, güneş ısısı ve sıcak banyo sonrası döküntüde ve kaşıntıda artış olabilir. Beşinci hastalık 1-3 haftada kendiliğinden iyileşen bir hastalıktır.
Üst solunum yolu enfeksiyonu ve ateş ile başlayan hastalığın tedavi sürecinde anne ve babalar genellikle antibiyotik kullanımının faydalı olacağına dair yanlış bir düşünceye sahiptir. Antibiyotik kullanımı bu hastalıkta geçerli bir tedavi yöntemi değildir. Hastalığın kendiliğinden iyileşme sürecinde yalnızca yüksek ateşe karşı hastanın daha huzurlu olmasına yardımcı olacak türde ilaçlar kullanılabilir.
Bağışıklık sistemini etkileyen beşinci hastalık, genellikle kendiliğinden iyileşse de yüksek risk grubu taşıyan kişilerde dikkat edilmesi gereken önemli bir hastalıktır. Özellikle gebelik döneminde, daha önceden lösemi ya da kanser geçmişi olan, organ nakli bulunan kişilerin enfeksiyona karşı bağışıklık sistemi düşük olduğundan hastalığa karşı daha dikkatli olmaları ve hasta kişiler ile temas halinde olmamaları gerekir.
5. hastalığa yakalanan çocuklar için çok basit ama önemli tavsiyeler:
• Hastalığa yakalanan çocukları sıcaklardan koruyun.
• Gereksiz antibiyotik kullanımından kaçının.
• Fazla hareket ve dışarılarda dolaşmasına izin vermeyin.
• Diğer bulaşıcı hastalıklarda olduğu gibi elleri düzenli su ve sabun ile yıkayın.
• Hapşırma ve öksürme nöbetlerinde mutlaka ağız ve burnu kapatın.