Okul çağı çocuklarında ses bozuklukları

Yeditepe Üniversitesi Hastanesi Uzman Dil ve Konuşma Terapisti Elçin Tadıhan Özkan'a göre ister çocuk ister yetişkin olsun sağlıklı ses hoşa giden, esnek, kişiyi temsil edebilen, dinleyici tarafından rahatlıkla duyulabilen sestir.

Çocuklar bir odadan diğer odadaki babasına seslenerek, dışarıda biraz daha oyun oynamak için sokaktan yedinci kattaki annesinden izin almak için bağırarak ya da top oynarken arkadaşlarına bağırarak sesini yanlış ve kötü kullanabilir. Çocukların gırtlak yapıları anatomik ve işlevsel olarak yetişkinlerden oldukça farklıdır. Doğumda kıkırdak olan gırtlak yapılar yaş ilerledikçe kemikleşmekte, ses tellerinin yapısı değişmektedir. Gırtlaktaki değişime bağlı olarak seste de kalınlaşma meydana gelmektedir. Örneğin, doğumda ağlama 500 Hz civarındayken, yedi yaşında 286.5 Hz'e, sekiz yaşındayken de 275.8 Hz'e düştüğü bildirilmektedir.

Okul çağı çocuklarında ses telinin iyi huylu lezyonlarından olan ses teli nodülü görülmektedir.

* Ses teli nodülleri, ses tellerinin ön 1/3 ile arka 2/3'lük kısmında görülmektedir. Bu bölge ses tellerinin en fazla şiddetle titreştiği bölgedir.
* Ses teli nodülüne sesin kötü ve yanlış kullanımı (bağırmak, gürültülü ortamlarda konuşmak, uzun konuşmak, yüksek sesle konuşmak, gibi) kuruluk, havadaki tahriş edici maddeler, sık ve alışkanlık haline gelmiş boğaz temizleme yada öksürme, alerji, psikososyal faktörler neden olabilmektedir.
* Ses teli nodülü olan çocukların sesi boğuk ve sert olabilir. Ayrıca konuşma sırasında sık soluk alma, konuşma sırasında alınan nefesin yetmemesi, boğaz temizleme, boyunda gözlenebilir gerilim görülmektedir.

Ses bozukluğu olan ya da olduğundan şüphelenilen çocuklar, ses tellerinin değerlendirilmesi için kulak burun boğaz uzmanına yönlendirilmelidir.

Yapılacak değerlendirmeden sonra hekimin uygun görmesi durumunda ses hijyen önerileri anlatılmalı ve ses terapisi yapılmalıdır. Yanlış ve kötü ses kullanımına bağlı olarak ortaya çıkan ses bozuklarında ses terapisi iyi sonuçlar vermektedir.
Ses bozukluğu ciddiye alınması gereken bir sorundur. Çünkü fiziksel gelişimden sosyal gelişim alanına kadar pek çok alanda gelişim gösteren çocuk, zayıf ses özelliklerine sahip olursa kişilik gelişiminden meslek seçimine kadar olumsuz etkilere sahip olabilir. Örneğin sesinin bozuk olmasından dolayı içine kapanabilir.

Ailelere öneriler

* Çocuğunuzun ses bozukluğu var ise kulak burun boğaz uzmanına başvurun.
* Size verilecek önerileri ciddiye alın, uygulayın ve işbirliğine açık olun.
* Eğer terapi önerilmişse terapiye hem sizin hem de çocuğunuzun katılımının önemli olduğunu unutmayın.
* Örneğin çocuğunuz ev içerisinde odadan odaya bağırıyorsa düdük ya da zil çalarak ev içerisindekilerin dikkatini çekmesini önerebilirsiniz yada size seslenerek bir şey söylemek yerine yanınıza gelmesini isteyin. Böyle yaptığında ödüllendirin.
* Bol su içmesini sağlayın.