Oksiyen sensörü nedir, ne işe yarar ve arızası nasıl anlaşılır? LPG'li araçta oksiyen sensörü arızası çözümü
Güncelleme Tarihi:
Oksijen sensörü havaların çok soğuk olduğu kış mevsimlerinde çalışmamaktadır. Özellikle de sabah erken saatlerde ilk çalıştırmalarda ya da motor soğukken ilk çalıştırmalarda, araç motorunun ısınması için vakit geçmesi gerekecektir. Sizin için oksijen sensörünün ne demek olduğunu, ne işe yaradığını ve LPG'li araçlarda oksijen sensörü arızasının nasıl anlaşıldığını ve tamir edildiğini derledik.
Oksijen sensörü soğuk olan havalarda çalışmadığı için, mevcut motor gerektiği kadar düzenli bir şekilde çalışamayacaktır ve dolayısı ile gerekli düzenlemeleri yapamayacaktır. Bu durumu engellemek için oksijen sensörünün hemen ısınarak çalışabilmesi için gereken ısı yaklaşık 600 santigrat derece olmaktadır.
Oksijen Sensörü Nedir?
Geçmiş zamanlardan bugüne kadar çeşitli yapıda ve sistemde ürünler gelmiştir. Bunlardan birisi de oksijen sensörüdür. Oksijen sensörü araçlarda kullanılmaya başlanmıştır. Zaman içinde değişen tasarımı ve yapısıyla araçlarda doğru ölçüm amacı ile kullanılmaktadır.
Oksijen sensörü, esasen sıvı ve gaz arasında bulunan oksijen miktarını ölçebilen sistematik yapılı bir araç içi sensörü ifade etmektedir. Hava ile yakıt karışımını kontrol etmek ile görevli olan bu oksijen sensörü, oksijen ölçümü ile beraber basınç kritiğini de oluşturmaktadır. Araç içinde iki adet oksijen sensörü bulunmaktadır. Bir tanesi katalizör ile egzoz manifoldu arasında yer almaktayken öbürü de katalizör çıkışında bulunmaktadır.
Oksijen Sensörü Ne İşe Yarar
Oksijen sensörü adı verilen yapının, motor kontrol ünitesine göndermiş olduğu sinyal değerlendirilip motora alınan hava ile yakıt karışımı düzeyinin, zengin karışım mı yoksa fakir karışım mı olduğu tespit edilmiş olmaktadır. Motor kontrol ünitesi daima en uygun hava ile yakıt karışım düzeyini tutturmaya çalışmakla görevli olan bir yapıdır. Bununla birlete lamda seviyesi de Lamda=1 şeklindeki değerinde tutmaya çalışmaktadır. Şayet hava ile yakıt karışımı fakir bir karışım kategorisinde yer alıyorsa, bir diğer deyiş ile çok hava az yakıt var ise veya zengin karışım olmuşsa ya da az hava fazla yakıt mevcut ise motor kontrol ünitesi mevcut enjektörleri kumanda edip enjektörlerin püskürtebilme sürelerinde ayarlama yapılmaktadır. Bunun beraberinde gaz kelebeğine de etki ederek mevcut hava oranında düzenlemeler yapmaktadır. Böylece hava ile yakıt oranını en uygun hale getirmeye çalışmaktadır Bu karışım oranı aracılığı ile 5 defa kontrol edilerek daimi olarak motorun verimliliği kontrol altına alınmaktadır. Bu sayede yakıt tasarrufu sağlanmaktadır. Egzoz emisyonları düşürülmektedir ve motorun performansı artırılmaktadır.
LPG’li Araçlarda Oksijen Sensörü Arızası Nasıl Anlaşılır?
Araçlarda oksijen sensöründe herhangi bir arızanın oluşma durumu, bu sensörün birtakım belirtisi ile belli olmaktadır. Genel olarak arızanın belirtilerine bakıldığında şu unsurların ortaya çıktığı görülmektedir:
Yakıt tüketiminin çoğalması
Aracın hızlanması durumunda kesiklik yaşanması veya çekiş gücü düşüklüğü
Egzoz emisyon değerlerinin artış göstermesi ve ayarlanamaması
Düzensiz veya dalgalı rölanti devri
Şeklinde sıralanmaktadır.
Oksijen Sensörü Arızası ve Tamiri Nasıl Olur?
Oksijen Sensörü aracın performansı bakımından en önemli olan parçalardan bir tanesidir. Arıza vermiş olduğu zaman araçta pek çok olumsuz etkiye yol açmaktadır. Bununla birlikte oksijen sensörü vaktinde tamir edilmezse çok daha büyük arızalara da sebep olabilmektedir. Bu nedenle fazla vakit kaybetmeden arızanın teşhis edilebilmesi ve tamir edilmesi gerekmektedir. Arabanın motorunda ya da emisyon kontrollerinde herhangi bir sorun var olduğunda, otomatik bilgisayar kodları ya da arıza teşhis kodları aracın bilgisayarında saklanmaktadır. 1981 senesinden 1995 senesine kadar üretilen arabalar OBD-I, 1996 ve bu güne kadar üretilen arabalar ise OBD-II kodları ile donatılmıştır. Araçlarda yer alan sensörler, bir arıza tespit ettiği durumda bunu aracın ECU isimli beynine yönlendirmektedir.
Oksijen sensörü de bahsedilen arızalardan bir tanesi olmaktadır. Hatta yapılan araştırmalarda araçlarda en fazla arıza veren ilk on parça arasında oksijen sensörü de gelmektedir. Oksijen sensörü, aracın daha verimli çalışabilmesini sağlamak ve emisyon değerlerinin kontrol altında tutulmasını gerçekleştirmek için yapılmışlardır. Her arabada egzoz manifoldunda bulunmaktadır. Görevleri egzoz gazı içindeki oksijen düzeyini kontrol etmektir. Arızalı olan bir oksijen sensörü aracın çalışmasından başlayarak yakıt sarfiyatına veya performansına kadar birçok şeye etki etmektedir. Bu nedenle arıza durumunda hiç zaman kaybetmeden tamir edilmesi gerekli olan bir parçadır.