Monitörden bebeğini izlerken bir tuhaflık fark etti... Annenin dikkati sayesinde 6 aylık bebeğe nadir görülen bir retina kanseri teşhisi kondu

Bebeklerin gözlerinden birinin fotoğraflarda ışık parlaması gibi beyaz çıkması, gözlerde kayma ya da şaşılık, ciddi hastalıkların belirtisi olabilir. Eğer bebeklerinizin gözünde bu şekilde bir değişiklik fark ederseniz mutlaka vakit kaybetmeden bir doktora gitmelisiniz çünkü olası hastalıkların erken teşhisi hayati önem taşıyor. 

Bebeklerinin fotoğraflarını çektikten sonra ya da bebeklerini izledikleri monitörlerde gözlerdeki farklılıklara dikkat kesilen ebeveynler sayesinde pek çok çocuğun erken teşhis ile hayatı kurtuluyor. İşte o hikâyelerden birkaç örnek…

BEBEK MONİTÖRÜNDEN İZLERKEN OĞLUNUN GÖZÜNDE BEYAZ BİR IŞIK FARK ETTİ

Benny, kendisine nadir görülen bir göz kanseri teşhisi konulduğunda sadece 6 aylıktı.

O gece annesi beşiğindeki Benny'i bebek monitöründen izliyordu. Oğlunun gözlerinden birinin tamamen siyah, diğerinin ise ekranda parlayan bir ışık gibi göründüğünü fark eden anne önce bunun monitörden kaynaklı bir durum olduğunu düşündü. Ancak büyükannesi de Benny'nin gözünün belirli ışıkta bulanık göründüğünü söyleyince anne çocuk doktoruna gitmeye karar verdi.

Çekilen MR sonrası Benny'e çocuklarda genellikle gözün arkasında başlayan ve çok nadir görülen bir retina kanseri olan retinoblastoma teşhisi koyuldu.

Intermountain Çocuk Hastanesi'nde pediatrik onkolog olarak görev yapan Dr. Matthew Dietz, ebeveynlerin çocuklarındaki benzer belirtilere, özellikle de çocukların bir gözünün parladığı, diğerinin parlamadığı fotoğraflara, videolara ve diğer görüntülere dikkat etmeleri gerektiğini söyledi.

Çocuk hastanesindeki doktorlar kanseri tedavi etmeyi ve Benny'nin sol gözündeki görme yetisinin bir kısmını kurtarmayı başardı ancak isminin açıklanmasını istemeyen anne KUTV'ye yaptığı açıklamada oğlunun halen görme sorunları yaşadığını söyledi.

Doktorlar, Benny'nin tüm vücuduna kemoterapi vermek yerine, iplik kadar ince bir tüp olan mikro kateteri bacağındaki bir atardamara yerleştirip vücudundan geçirerek gözdeki tümöre doğru yönlendirdi. Yani kitlenin içine doğrudan kemoterapi uygulandı.

Benny birkaç ay boyunca tedavi gördü. Doktorların kanserinin kökenini araştırmak için yaptığı kapsamlı genetik tarama sonunda Benny'de nadir görülen bir durum olan ve başka tıbbi sorunlara yol açabilen kromozom 13'ün bir kısmında eksiklik olduğu ortaya çıktı. 

Şimdi 18 aylık olan Benny'nin kanserden kurtulduğu açıklandı ancak kontroller için her ay hastaneye gitmesi gerekiyor.

Doktorlar çocuğun sol gözündeki görme yetisinin büyük bir çoğunluğunu kurtarabildi ama bir miktar görme kaybı hâlâ var. Bu değişime uyum sağlamasına yardımcı olması için Benny görme ve işitme engellilerin gittiği bir okula devam ediyor.

* * * * *

'GÖZLERİNİ KEDİ GİBİ KISIYORDU VE FOTOĞRAFLARDA BİR GÖZÜ PARLIYORDU'

İngiltere'de yaşayan bir anne, yeni aldığı cep telefonu ile o zamanlar 8 aylık olan bebeği Thomas'ın fotoğraflarını çekmeye başladı. İlk karede, bebeğin gözlerindeki flaş yansımasında tuhaflık olduğunu gören anne, ilk önce sorunun cep telefonu kamerasında olduğunu düşündü ama öyle değildi. Tekrar tekrar bebeğinin fotoğraflarını çeken anne, fotoğrafların hepsinde çocuğun bir gözünün kedi gözü gibi göründüğünü ve aynı tuhaf parlamanın olduğunu fark etti.

Hastaneye gittiklerinde Thomas’ta retinoblastoma olduğu tespit edildi. Thomas'ın biri sol diğer üçü sağ gözünde olmak üzere dört tümörü vardı. Altı aylık kemoterapiye başlayan bebeğin her üç haftada bir girdiği lazer tedavisine olumlu yanıt verdiği bildirildi.

* * * * *

PROFESYONEL FOTOĞRAFÇI OĞLUNUN GÖZÜNDEKİ BEYAZ YANSIMADAN ŞÜPHELENDİ, KANSERİ TEŞHİS EDİLDİ

Yine İngiltere’de yeni doğan çocuklarının fotoğraflarını çeken profesyonel fotoğrafçı ve kameraman olan anne baba, o zaman 9 haftalık olan oğulları Romero’nun sol gözünde beyaz bir yansıma olduğunu fark etti. Bunun anormal bir durum olduğunu fark ederek hastaneye giden çiftin oğullarında nadir görülen bir göz kanseri olduğu teşhis edildi. 

* * * * *

'ŞAŞI BAKIYOR VE YÜRÜMEKTE ZORLANIYORDU'

Bazen gözlerdeki bazı bulgular başka kanser türlerine de işaret edebiliyor. İngiltere Brighton'da yaşayan üç yaşındaki Nellie Oakshott sağlıklı bir bebekti ve tanı konmadan önce normal bir gelişim gösteriyordu. Ancak Mayıs 2022'de annesi Megan Gillett, Nellie'nin gözlerini kıstığını, şaşı baktığını ve yürümeye başlamakta zorlandığını fark etti ve bebeğini hastaneye götürdü. Doktorlar yeni yürümeye başlayan çocuğa metakromatik lökodistrofi (MLD) teşhisi koydu.

40.000 bebekten birini etkileyen ve tedavisi olmayan bu beyin hastalığı, yavaş yavaş küçük kızın sinir sistemine ve organlarına zarar vererek fiziksel ve zihinsel becerilerin kaybına neden oluyordu.

* * * * *

Peki özellikle flaşla çekilen fotoğraflarda bebeklerin gözlerinde görülen her beyaz ışık parlaması tümör habercisi mi?

Şaşı bakmak, göz kayması ve gözleri devirmek mutlaka bir hastalık belirtisi mi?

Bebeklerin gözlerinin büyük olması bir sorun mu?

Bebeklerin gözlerinde fark edilen hangi belirti hangi hastalığa işaret ediyor?

Göz Hastalıkları Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Elvan Yalçın, tüm sorularımızı hurriyet.com.tr için yanıtladı.

TÜMÖR DE OLABİLİR, DURUŞA VE BAKIŞ POZİSYONUNA DA BAĞLI OLABİLİR

Dr. Elvan Yalçın, bazen bebeklerimizin fotoğrafını çektiğimizde her iki göz bebeği arasında bir renk farkı gözlemleyebileceğimizi, bu durumun bazen o andaki duruşa, bakış pozisyonuna bağlı olduğunu, bazen de bazı hastalıkları bize gösterebildiğini belirtti.

“Nadiren göz içinde arkaya doğru ilerleyen beyne atlayan ve öldürücü olabilen bir tümörün varlığını bile gösterebilir” diyen Yalçın, bu durumun, daha sıklıkla da doğumsal kataraktın, o tarafta göz bebeğinde beyaz refleye neden olduğunu söyledi.

Bazı retina hastalıklarının, örneğin erken doğuma bağlı prematüre retinopatinin veya retinadaki birtakım problemlerin de fotoğraflarda göz bebeğinde beyaz refle nedeni olabileceğini ifade eden Yalçın ekledi:

“Tabii ki ölümcül olabilecek bir tümörün önemi çok fazladır ama diğer durumlarda da görme bozukluğu ve kalıcı görme kaybına neden olabileceği için gözlerinde farklı bir beyazlık veya farklı bir kırmızılık görülen bebekler mutlaka göz muayenesine götürülmelidir."

'Özellikle renkli gözlü bebeklerde göz bebeklerinde görülen kırmızılığın normal olduğunu düşünenler var. Bu ne kadar doğru?' diye sorduğumuz Yalçın, sorumuza şöyle yanıt verdi:

“Renkli gözlü bebeklerde iris dediğimiz renkli kısım daha zayıf olduğu için kırmızı refle daha sık görülebilir ve bu çoğu zaman normal bir durumda da gözlenebilir.”

Peki yukarıdaki örneklerde olduğu gibi çocukluk çağının en sık rastlanan göz içi kanseri olan retinoblastoma hastalığı tam olarak nedir, neden olur? Erken dönem belirtileri nelerdir?

GÖZDE KAYMA, ŞAŞILIK VE TİTREMEYE NEDEN OLABİLİR

Retinoblastomanın ender rastlanan bir çocukluk çağı tümörü olduğunu, tedavi edilmediği takdirde ölümcül olduğunu ve bazı hastalarda kalıtımsal olarak görülebileceği ifade eden Elvan Yalçın, kalıtımsal olduğu durumlarda her iki gözde görülme olasılığının daha yüksek olduğunu ama kalıtımsal değilse genel olarak tek taraflı olduğunu ifade etti.

Kalıtımsal olsa da olmasa da hastaların hepsinde 13'üncü kromozomda genlerde bir bozukluğun mevcut olduğunu, hastalığın hiçbir bulguya neden olmadan seyredebileceği gibi bazen gözde kaymaya, şaşılığa, titremeye neden olabileceğini, o taraftaki göz bebeğinde beyaz ışık reflesi yaratabileceğini aktaran Yalçın, bu nedenle erken dönem bebeklikte mutlaka göz muayenesi ve kontrollerin çok önemli olduğunun altını çizdi.

ŞAŞILIK VE GÖZ KAYMASI BİZİ KORKUTMALI MI?

Bir diğer örnekte bebeğinin şaşı bakmasından ve yürümekte zorlanmasından dolayı şüphelenen bir anne, doktora gittiğinde bebeğinin metakromatik lökodistrofi adı verilen ölümcül bir genetik hastalığı olduğunu öğreniyordu. Bebeklerde gözlerin ara sıra kayması ve şaşı bakması normal mi? Gözlerde kayma ve şaşılık, başka hangi rahatsızlıkların habercisi olabilir mi?

Dr. Elvan Yalçın, bebeklerin gözlerinin doğduktan sonra ilk 4-5 ayda ara sıra kayabildiğini, çünkü bebeklerin görmeyi öğrendikleri sırada her iki gözle bakmaya beşinci ya da altıncı ayından sonra başladığını söyledi ve ekledi:

“İki gözle birden bakmak bize derinlik hissi kazandırır. Derinlik hissi ve her iki gözümüzden aldığımız hayallerin birleştirilmesi gözümüzde kayma ve şaşılık olmasını engeller. Bu nedenle ilk aylarda ara sıra olan kaymalar normal kabul edilebilir.”

Ancak bu aylardan sonra olan kaymaların veya sabit devamlı kaymaların önemli olduğunu belirten Yalçın, bunun gözle ilgili bir problemin belirtisi olabileceği gibi vücudumuzdaki birçok hastalıkla birlikte de görülebileceğinin altını çizdi.

Doğuştan gözlerin iri olması normal karşılanır hatta 'kocaman, güzel gözlü' diye hoşumuza gider ama büyük gözlere eşlik eden sulanma da glokom yani göz tansiyonuna işaret edebilir. Bu rahatsızlık eğer teşhis koyulmazsa körlükle sonuçlanabilir mi?

Gözün renkli kısmının iri olmasının güzel bir görüntü olduğunu ancak belli bir milimetrenin üzerinde olmasının göz içi basıncının yüksek olduğunu gösterebildiğini belirten Dr. Elvan Yalçın, büyüdüğümüzde göz içi basıncımız ne kadar yüksek olsa da gözümüzün büyümediğini ancak yeni doğan bir bebekte göz dokusu çok elastik olduğu için göz içi basıncının yüksek olmasının gözün balon gibi şişmesine ve büyümesine neden olabileceğini belirtti.

Yalçın, böyle bir durumda bebekte aynı zamanda yoğun bir şekilde ışık hassasiyeti, ağrı, huzursuzluk gibi semptomlar yaşanabileceğini, bunun da acil tedavi edilmesi gereken durumlardan biri olduğunu, yoksa görme kaybının kaçınılmaz olduğunu vurguladı.

Bebeklerde göz devirme çoğu zaman normal kabul edilir ancak bu durum otizm belirtilerinden biri midir? Böyle bir durumla karşılaşıldığında hemen doktora mı gidilmeli yoksa takip mi edilmeli?

Halk arasında göz devirme denilen durumun telaş etmeyi gerektirmediğini belirten Yalçın, bunun alerjilerde de sıklıkla görülebileceğini, alerji olup olmadığının veya başka bir problem olup olmadığının anlaşılması için bebeğin göz hekimi tarafından muayene edilmesinin faydalı olacağını sözlerine ekledi.