Modern zamanların salgını: Obezite

Obezitenin önlenemez yükselişinin dünya nüfusu için büyük bir tehlike olduğuna dikkat çeken Genel Cerrahi Bariatrik ve Metabolik Cerrahi Uzmanı Doç. Dr. Ahmet Ziya Balta, obeziteden korunma yollarını anlatıyor.

OBEZİTE NEDİR?

Günümüz dünyasının en yaygın hastalığı olan obezite aynı zamanda en eski çağlardan beri görülen bir hastalıktır. Obezite vücutta bireyin sağlığını bozacak şekilde aşırı ölçüde yağ birikmesi olarak tarif edilir. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre 300 milyondan fazla insanı etkiler ve yaklaşık 1 milyar kişi ise aşırı kiloludur. Obezite ile obezitenin neden olduğu hastalıkların bir arada bulunmasına ise “morbid obezite” denir.

Gelişmiş ülkelerde olduğu kadar gelişmekte olan ülkelerde de özellikle batılı ülkelere benzer beslenme alışkanlıklarının yaygınlaşmasıyla obezite sıklığı hızla artar. Obezite bireyin sağlığını bozma ihtimali olan ve tedavi edilebilir bir durumdur.

OBEZİTENİN DERECESİ NASIL HESAPLANIR?

Beden Kitle İndeksi (BKİ) ya da İngilizce Body Mass Index (BMI) olarak bilinen ölçüm yapılarak kilonun hangi evrede olduğu anlaşılır.

BKİ = Vücut ağırlığı (kilogram) / Boy uzunluğunun karesi (metre)

Ör: 130 kg / 1.65m x 1.65 m = 41.13 kg/m2

Eğer vücut kitle indeksi 18.50 - 24.99 arasında ise kişi normal kiloda sayılır. Eğer bu değer 25.00 - 29.99 kg/m2 arasında ise kişi kilolu olarak kabul edilir. Diğer değerler ise şu şekildedir:

• 1. Derece Obezite - 30.00 - 34-99 kg/m2
• 2. Derece Obezite - 35.00 - 39.99 kg/m2
• 3. Derece Obezite – 40 kg/m2 ve üzeri.

BKİ dışında vücudun değişik bölgelerinden yapılan deri kalınlığı ölçümü ve bel çevresi ölçümü de obezitenin ciddiyetini ölçmemizde yardımcı olan diğer ölçümlerdir. Bel çevresi erkeklerde 94 cm ya da daha düşük kadınlarda ise 80 cm ya da altında olmalıdır. Bel çevresi arttıkça obezite derecesi artar ve kalp hastalığı için iyi bilinen risk faktörüdür.

OBEZİTENİN TETİKLEDİĞİ HASTALIKLAR

• Tip 2 Diabet, (Şeker hastalığı)
• Yüksek kolesterole bağlı kalp hastalığı
• Kanser riskinde artış
• Gut
• Akciğer problemleri
• Kan pıhtılaşması
• Gebelikte erken doğum
• Erkekte üreme fonksiyon bozukluğu
• Demans

OBEZİTEYİ ORTAYA ÇIKARAN FAKTÖRLER NELERDİR?

Genetik ve çevresel etkiler sonucunda oluşabilirse de genel olarak besinler ile vücuda giren kalorinin egzersiz ve spor ile yakılan kaloriden daha fazla olması sonucunda meydana gelir. Bedenimiz fazla kalorileri yağ olarak depo eder. Bunun yanı sıra;

• Yaş,
• Cinsiyet,
• Hormonal etkenler,
• Eğitim düzeyi,
• Sosyo-ekonomik etkenler,
• Sigara ve alkol kullanımı,
• Kullanılan bazı ilaçlar obezitenin ortaya çıkmasına neden olabilir.

OBEZİTEDEN KORUNMAK MÜMKÜN MÜ?

Obeziteden korunmanın en iyi yolu sağlıklı beslenme, düşük kalorili diyet ve düzenli egzersiz yapmaktır. Bu yalnızca bir süre yapılacak bir işlem olmayıp yaşam biçimi haline getirilmelidir. Bunların yanı sıra;

• Sağlıklı beslenme: Düşük kalorili, besleyici gıdalar ile beslenme. Sebze, meyve ve tam tahıl ürünlerini kullanma. Düzenli saatlerde yemek yeme ve abur-cubur gibi kilo yapıcı besinlerden uzak durma ile.

• Egzersiz: Haftada en az 150 dakika ve 300 dakika ve 5 gün olacak şekilde tempolu yürüyüş ya da yüzme şeklinde düzenli spor kilo kontrolünü sağlar. Tempolu yürüyüş için saatte 6 km mesafe olacak hızda yürünmelidir.

• Kilo ölçümü: Düzenli aralıklarla tartılmak gelişimin takibi ve motivasyonu artırarak kilo kontrolüne yardımcı olur.

• Eğitim: Sağlık profesyonelleri ve diyetisyen görüşmeleri ile besinler ve yeme alışkanlıklarının düzenlenmesi verilen kiloların tekrar alınmamasına yardımcı olur.

HÜRRİYET AİLE ÖZEL