Miyop ‘salgın’ gibi artıyor! Nelere dikkat edilmeli? ‘Bu ciddi bir tehdit, 4 milyar insanı etkileyecek’

Miyop/miyopi, görüntülerin göz retinası yerine, retinanın önünde odaklanması nedeniyle yakındaki nesnelerin net, uzaktaki nesneleri bulanık görüldüğü yaygın görme kusuru olarak biliniyor.

Pandemi döneminde özellikle çocuklarda sıklığı artan bu hastalık için göz cerrahları, üç yaşındaki çocukların bile özel kontakt lensler taktığına dikkat çekiyor. Endişe verici artış sadece çocuklarda değil yetişkinler de giderek artıyor. Bu nedenle bu yıl 13-19 Mayıs tarihleri arası 'miyopi farkındalık haftası' olarak hastalığa dikkat çekiliyor.

Yapılan araştırmalara göre ABD başta olmak üzere birçok ülkede miyop oranının neredeyse yüzde 25 arttığı üzerinde duruluyor. Hatta Dünya Sağlık Örgütü, 2050 yılına kadar dünyanın yarısının gözlüğe ihtiyaç duyacağı ve bunun küresel bir görme salgınına yol açacağı konusunda uyarıyor.

Kuzey Londra'da özel bir göz kliniğinin yöneticisi olan Dr. John Bolger, Daily Mail’e yaptığı açıklamada “Çocuklarda miyop olarak bilinen uzağı görememe hastalığının artmasından derin endişe duyuyoruz. Bu durumu bir ‘pandemi’ olarak da tanımlayabiliriz” dedi ve ekledi:

“Kliniğe giderek daha fazla miyop çocuk geliyor. Oran yükseliyor. Görebildiğim kadarıyla yavaşlama yok. Miyop sadece gözlük takmak zorunda olmak değildir, insanlar miyop nedeniyle kör olabilirler. Bu önemsiz bir olay değil, ciddi bir tehdit.”

‘YAKIN ZAMANDA 4 MİLYAR İNSAN, DÜZELTİCİ MERCEKLERE İHTİYAÇ DUYACAK GİBİ GÖRÜNÜYOR’

Rochester Teknoloji Enstitüsü'nde görsel algı üzerine odaklanan psikolog Dr. Andrew Herbert ise The Conversation’a verdiği demecinde “Miyopi veya uzaktaki nesneleri görmek için odaklanmaya yönelik düzeltilmiş görüş ihtiyacı, son yıllarda çok daha yaygın hale geldi. Hatta bazıları miyopluk olarak da bilinen miyopiyi bir salgın olarak değerlendirebilir. Araştırmalardan yola çıkarsak bu eğilim devam ederse 4 milyar kadar insanın düzeltici merceklere ihtiyaç duyacak gibi görünüyor” ifadelerini kullandı.

Peki miyop, ‘salgın’ denecek kadar neden artış gösteriyor?

Konuyla ilgili görüşlerine başvurduğum Göz Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Nesrin Tutaş Günaydın, “Pandemi döneminde miyop ve şaşılık gibi göz rahatsızlıklarının artmasıyla ilgili olarak uzun süreli ekran kullanımı, kapalı mekânlarda daha fazla zaman geçirme, dışarıda daha az vakit geçirme ve azalan fiziksel aktivite düzeyi gibi etkenleri söyleyebilirim. Özellikle uzaktan eğitim sürecinde çocukların bilgisayar ve tablet başında daha fazla vakit geçirmesi, gözlerin üzerindeki yorgunluğu artırdı ve miyop gelişimine katkıda bulundu” dedi. Doç. Dr. Nesrin Tutaş Günaydın, şöyle devam etti:

-- Zaten bununla ilgili çeşitli çalışmalar da bulunuyor. 12-16 yaşları arasındaki Hollandalı genç nüfusla yapılan Myopia App çalışması, günde dört saat akıllı telefon kullanımının ve sürekli 20 dakikalık akıllı telefon kullanımının daha fazla miyopi ile ilişkili olduğunu bildirildi.

-- Kuzey Hindistan nüfusu üzerinde 5 -15 yaşları arasında yapılan çalışmada da çocukların haftada dört saatten fazla bilgisayar ve video oyunları başında vakit geçirmesi durumunda, ekran başında vakit geçirmemesine kıyasla miyopi gelişme riskinin 8 kat daha yüksek olduğunu bulundu. Daha bu çalışmalar gibi yüzlerce çalışma var ve hepsi de benzer sonuçlara sahip.”

YETİŞKİNLERDE DE MİYOP ARTIYOR!

“Yetişkinlerde de miyopun arttığına dair bazı gözlemler mevcut” diyen Doç. Dr. Günaydın, “Özellikle uzun süreli bilgisayar kullanımı, işlerin büyük çoğunluğunun iç mekânlarda yapılması, artan stres düzeyi ve genetik faktörler gibi etkenlerin yetişkinlerde miyop gelişimine katkıda bulunabileceği düşünülüyor. Ancak, çocuklara kıyasla yetişkinlerdeki artış oranları daha az belirgin olabilir” ifadelerini kullandı.

TÜRKİYE’DE DURUM NASIL?

Ülkemizde de miyop hastalığının arttığına dair belirtiler bulunduğuna dikkat çeken Doç. Dr. Nesrin Tutaş Günaydın, “Özellikle kentleşme ve teknoloji kullanımının artması, çocukların ve yetişkinlerin iç mekânlarda daha fazla zaman geçirmesi gibi faktörlerin miyopun yayılmasında rol oynadığı düşünülüyor. Bizde de ciddi artış olduğunu söylenebilir ancak, bu konuda daha detaylı ve güncel verilere ihtiyaç var” ifadelerini kullandı.

‘BAŞLANGIÇTA HAFİF OLABİLİR VE KİŞİ FARKINA VARMADAN İLERLEYEBİLİR’

Hastalığın belirtilerine de değinen Doç. Dr. Nesrin Tutaş Günaydın, “Miyopun belirtileri arasında bulanık görme, uzak nesnelerin net gözükmemesi, yakına odaklanmada güçlük çekme, baş ağrısı, göz yorgunluğu ve sık sık göz ovma gibi durumlar sayılabilir. Miyopun insanların farkına varmadığı en yaygın yönlerinden biri ise gözlerin zamanla bozulan görme yeteneğiyle uyum sağlamasıdır. Bu nedenle, miyop belirtileri başlangıçta hafif olabilir ve kişi farkına varmadan ilerleyebilir” ifadelerini kullandı.

Tedavi edilmediği takdirde rahatsızlığın ciddi sorunlara neden olabileceğinin de altını çizen Doç. Dr. Günaydın, “Bu durum ciddi görme sorunlarına neden olabilir. Özellikle yüksek dereceli miyop vakalarında, retina dekolmanı, glokom ve katarakt gibi göz hastalıklarının riski artabilir. Bu nedenle, miyop tanısı konulduğunda düzenli göz muayeneleri yapılmalı ve gerekli tedbirler mutlaka alınmalı” uyarısında bulundu.

NELERE DİKKAT EDİLMELİ?

Miyoptan korunmak için birkaç önlem alınabileceğini söyleyen Doç. Dr. Nesrin Tutaş Günaydın, “Bunlar arasında düzenli göz muayeneleri yaptırmak, uzun süreli ekran kullanımını sınırlamak, düzenli aralıklarla gözlerin dinlenmesine izin vermek, dengeli beslenmek ve göz sağlığını destekleyici besinleri tüketmek ve sıklıkla dışarıda zaman geçirmek” dedi.

Doç. Dr. Günaydın, çocuklarda miyopinin artmasını önlemek için de dört maddenin altını çizdi:

1- Yakın aktivitelerle meşgul olurken, her 20 dakikada bir 20 saniyelik ara verip gözleri uzaklara çevirerek dinlendirmek. Bu, 20/20/20 kuralı olarak bilinir; her 20 dakikada bir 20 saniye boyunca yaklaşık 6 metre uzaklıktaki bir noktaya odaklanmak gerekmektedir.

2- Çocukların akıllı telefon ve tablet kullanım süreleri kontrol altında tutulmalı. Günlük kullanım süreleri 30-45 dakikayı geçmemeli ve daha uzun kullanım gerektiren durumlarda bile, bu süreler iki veya üç ayrı zaman dilimine bölünerek düzenlenmelidir.

3- Her gün en az bir saat açık havada, gün ışığında vakit geçirmek önemli.

4- Evde çocukların zaman geçirdiği alanlar, özellikle çalışma odaları, iyi aydınlatılmalı ve loş olmamalı.

Fotoğraflar: Alamy