Menoraji nedir, nedenleri nelerdir?

Fiziksel, emosyonel durumunuz ve sosyal yaşam kalitenizi olumsuz olarak etkileyebilir ve iş kapasitenizi azaltabilir. Fazla miktarda adet görmek sık görülen bir sorundur ancak birçok durumda kanama menoraji olarak tanımlanacak kadar çok değildir. Menoraji durumunda kanama miktarı ve ağrı günlük yaşam rutininizi idame ettirmenizi zorlaştıracak kadar fazladır. Ancak illa ki ağrılı olması şart değildir.

ADET KANAMANIZ ŞİDDETLİ Mİ?

Adet kanaması genelde 4-6 gün sürer. Toplamda 30-40 ml, 6 dolu ped veya 2-3 kaşık kadar kanama normal olarak kabul edilir. Kan kaybının 80 ml’i geçmesi durumunda ise menorajiden bahsedilir. Adet kanamalarının 7 günden uzun sürmesi, saatler boyunca hijyenik ped veya tamponların saat başı değiştirilmesi gerekliliği, geceleri ped değiştirmek için yatağınızdan kalkmanızın gerekmesi, çift ped kullanımı, 2-3 cm veya daha büyük pıhtılı kanama durumlarında kanamanın fazla olduğu kararı verilebilir. Fazla miktarda kan kaybı anemiye neden olarak; yorgunluk, halsizlik, çarpıntı, nefes darlığı gibi belirtilere sebep olabilir.

MENORAJİ NEDENLERİ NELERDİR?

Birçok nedene bağlı olabilir. Hormonal sebeplere örnek olarak polikistik over sendromu ve tiroit problemleri sayılabilir. Genellikle yumurtlamanın olmaması (anovulasyon) sorunu mevcuttur. Anovulasyon, polikistik over sendromu dışında ergenlik çağında veya menopoz dönemine yakın zamanlarda da görülebilir. Uzun süre adet olunmadığında endometrium fazlaca kalınlaşır ve bu oranda da fazla miktarda kanama oluşur.

Miyomlar: Rahmin kas tabakasından kaynaklanan iyi huylu kitlelerdir. Rahim içini döşeyen endometrium tabakasına bası yaparak kanamayı artırabilirler.

Polipler: Endometrium tabakasından kaynaklanıp kanama artışı yaparlar.

Adenomyozis: Endometrium tabakasının rahim duvarı içine ilerlemesidir.

Rahim içi araçlar, rahim kanseri, rahim içi kalınlaşması (hiperplazi), endometriozis, ilaçlar (örneğin; hormonal ilaçlar, kan pıhtılaşmasını önleyen ilaçlar), karaciğer hastalıkları, rahim iltihapları menoraji sebepleri olarak belirtilebilir.

MENORAJİ TEHLİKELİ BİR DURUM MUDUR?

Menorajinin normal bir durum olmadığının bilincinde olunmalıdır. Buna sebep olan durum hayati öneme haiz olan bir rahatsızlık olabilir. Mutlaka araştırılması gerekir. Sebebin rahim kanseri gibi bir durum olabileceği göz önünde bulundurulursa ne kadar ciddiye alınması gereken bir problem olduğu daha net olarak anlaşılabilir. Doktora başvurmak için geç kalınmamalıdır.

MENORAJİ TEŞHİSİNDE HANGİ YÖNTEMLER KULLANILIR?

Menoraji teşhisinde öncelikle hasta öyküsü çok iyi alınmalıdır. Ardından fizik muayene ve ultrasonografik değerlendirme yapılır. Anemi, hormonal bozukluklar, pıhtılaşma problemlerinin belirlenebilmesi için kan testleri istenir. Gebelik şüphesi var ise kanda gebelik testi bakılmalıdır. Altta yattığı düşünülen probleme yönelik araştırma için rahim içinden biyopsi alınması, smear testi, histeroskopi gerekliliği doğabilir. Rahim içine izotonik serum verilerek yapılan “salin infüzyon sonografi” ile sonografik muayenede şüphelenilen submukozal miyom veya endometrial polip teşhisi teyit edilebilir.

MENORAJİ TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?

Menoraji tedavisi sebebe yönelik olarak yapılır. Yumurtlamanın olduğu adet döngülerinde ek bir sebep yoksa birincil tedavi non-steroidal ağrı kesici haplardır. Bu haplar adet kanaması miktarını yaklaşık olarak yüzde 20-40 oranında azaltabilir. Bu haplar sadece adet kanaması döneminde kullanılırlar, kalıcı ve zararlı bir etkileri bulunmamaktadır. Buna alternatif olarak kanamayı azaltmak için traneksamik asit içeren tabletler de kullanılabilir. Doğum kontrol hapları, progesteron içeren haplar, östrojen içeren haplar, kas içi enjeksiyon şeklinde kullanılan depo progesteron ilaçları, hormon içeren (progesteron) rahim içi araçlar diğer tedavi seçenekleri arasındadır. Eşlik eden aneminin düzeltilmesi için demir hapları kullanılacaktır. Kalıtımsal pıhtılaşma bozukluklarında hematoloji uzmanı ile ortak olarak bir yol izlenmelidir. Eğer sebep kanı sulandıran ilaçların kullanılıyor olması ise gereklilik durumunda multidisipliner bir yaklaşım sergilenmelidir.

İlaç tedavisine cevap alınamayan durumlarda cerrahi tedaviler gündeme gelir. Çok aşırı kanamalı ve ilaçlara yanıt alınamayan durumlarda acil kürtaj gerekebilir. Bu durum, hem teşhis hem tedavi amaçlı düşünülmelidir. Kronik bir sorun ise rahim atar damarlarının girişimsel radyoloji teknikleri ile embolizasyonu (kapatılması) düşünülebilir. Sebep bir polip ise histeroskopik yöntem ile alınması, miyom ise açık veya kapalı bir operasyon ile çıkarılması çözüm yöntemi olacaktır. Rahim içine baskı yapan miyomlar histeroskopik yöntem ile de çıkarılabilir. Rahim içi endometrial dokunun hasarlanması (endometrial ablasyon) kanamanın azaltılması için bir diğer yöntemdir. Tabii ki rahmin alınmasını gerektiren durumlar da olabilir.

Mutlaka ama mutlaka tedavilerin kişiye ve duruma özel olduğu unutulmamalıdır.