Menopoz Cinselliğin Sonu mu?

Günümüzde insanlar daha uzun ve sağlıklı yaşamaktadırlar. Şüphesiz ki seks ve cinsellik, ilerleyen yıllarla birlikte tecrübelerin arttığı, haz veren bir durum olmalıdır. Menopozdan önceki cinsel hayatın ve evliliğin durumu, menopozdan sonraki cinsel aktivite ve cinsel tatmin ile doğrudan ilişkilidir.

Over hormonların azalmasına bağlı gelişen seksüel fonksiyon bozukluklarının direkt ve indirekt etkileri vardır.

Direkt etkiler, cinsel organlardaki yaşlanma ve gerilemenin sonucudur. Bunlar;

- Genital bölge kan akımının ve kıllanmasının azalması,

- Büyük dudaklarda küçülme ve zayıflama,

- Küçük dudakların ve klitorisin büzülmesi,

- Vajen dokusundaki yapısal ve kimyasal değişime bağlı olarak ortaya çıkan ph yükselmesi,

- Vajen epitel ve kas tabakasının incelmesi,

- Vajinal elastisitenin kaybı,

- Vajinal ıslaklığın azalması hatta kuruluk,

- Ağrılı cinsel ilişki,

- Libido (cinsel istek) kaybı

İndirekt etkiler, yaşlanmayla değişen vücut görünümünün sonucudur ve kişiye cinsel çekiciliğinin kaybolduğu hissini vermektedir. Bu değişikliklerden bazıları, kilo alımı, şişmanlık ve genel olarak tüm dokularda görülen gerginlik ve elastikiyet kaybıdır. Bunların neticesinde ciltte kırışıklıklar ve kuruluk meydana gelmektedir.

Yaşı ilerleyen kadında cinsellik sadece fiziksel değişimlerden etkilenmemektedir. Aynı zamanda psikolojik, duygusal ve sosyokültürel faktörlerden de etkilenir ve bunların birbirleriyle olan etkileşimlerinin sonucu olarak kadının kendisini nasıl algıladığıyla da ilişkilidir.

Premenopozda düzensiz kanamalar ve diğer belirtiler başladığında sorunlar başlar. En önemli sorun da artık yaşlanıldığı duygusu ile cinsel intihardır.

Diğer önemli bir sorun da, adet düzensizliği olması nedeniyle kazara gebe kalma korkusudur. Bu dönemde kullanılacak gebelikten korunma yöntemi doğum kontrol hapları olmalıdır, hem adetleri düzenler hem de gebelikten korur.

Menopoz sonrasındaki kadın, seksüel uyarılma için gerekli zamanın uzadığını fark eder. Orgazmik kasılmalarda ve orgazm yoğunluğunda azalma, ağrılı rahim kasılmaları, cinsel ilişki düzensizliği ve sayısında azalma gibi değişiklikler ortaya çıkabilir.

Klitoris çevresindeki yağ dokusunun azalması, onu direkt uyarılma ile haz almaktan çok, ağrı ve acı duyar bir hale getirir.

İnsanlar yaşlandıkça, fiziksel yetersizlikler ve kronik hastalıklarla da daha fazla karşılaşmaktadırlar. Örneğin, artritin sebep olduğu ağrı veya hareket kısıtlılığı, kişinin sekse olan isteğini azaltabilir veya cinsel ilişkiyi rahatsız bir hale getirebilir.

Menopoz sonrası hormon yerine koyma tedavisi uygulanıyorsa, önlemler alınıyorsa, erkek de sağlığına dikkat ediyor ve andropozun gerektirdiği önlemleri uygun bir şekilde alıyor ise, pek çok çift bu dönemi ikinci balayı olarak nitelemekte ve cinselliklerini sağlıklı bir şekilde sürdürmektedirler.

Prof. Dr. Hakan Şatıroğlu
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı