Güncelleme Tarihi:
Anoreksiya hastalığı son otuz yıldır hastalık tanısını almıştır. Modern çağın hastalığı ya da manken hastalığı olarak bilinmesine rağmen asıl bilinmesi gereken, bu hastalığa herkesin yatkın olmamasıdır. Özellikle genç kızlarda görülür ve buradaki ayrıştırıcı kriter genç kızın algılarında, çocukluk çağında yaşadığı ebeveyn ilişkilerinde ve kendini hayatta varoluşsal olarak nerede konumlandırdığında yatar.
Güzelliği beden ölçüleri ile tanımlamaya ve kendini güzellik nesnesi olarak konumlandırmaya çalışan bir genç kızın televizyonda gördüğü mankenleri modellemesi kaçınılmazdır. Ruh güzelliğinin farkında olmayan, çevresindeki insanların kendi görüntüsünü beğenmesiyle kendini beğenebilen bir insan, sadece dış onaya bağımlıdır. Bu beğeniyi kazanmak içinde kendini ideal diye tanımlanan bir kiloya sokmak ister, diyete başlar. Buraya kadar olan bölüm çoğu kadının zaten yaptığı bir standarttır. Amacı dış onay olsa bile yapılan diyet sağlıklıdır. Anoreksiya hastalığına aday kişi içinse bu durum zamanla şekil değiştirir. Kişi diyetin içinde kendi kontrolünü kaybeder. Ebeveynlerinden yeterince onay ve takdir görmeyen çocuklar yetişkinliklerinde mükemmeliyetçi, kendini yetersiz gören insanlar olurlar. Anoreksiya hastalığının bu kişilerde görülme oranı çok yüksektir.
Bu noktada hayatını kontrol edememiş, baskıcı bir ailede kendini ifade edemeden büyümüş bir genç kız, kaybettiği kontrol duygusunu kilo kontrolü ile kazanmaya çalışır. Sağlıklı bir diyetten hastalığa dönüşme sebebi kişinin algılarının bozulmasından kaynaklanır. Bilişsel yani düşünsel çarpıtmaları için psikoterapi gereklidir. Bunun anlamı algılarının ve düşünme sisteminin tamir edilmesidir. Örneğin kişinin zihninde oluşturduğu şişman kelimesinin anlamı kişi için tembel, uyuşuk ya da başarısız olarak adlandırılıyor ise başarısız olmamak için zayıf kalmaya çalışabilir. Bu konudaki tüm uzmanlar bu hastalığın psikoterapi iş birliği ile çalışılması gerektiğini vurgular.
Anoreksiya hastalarının %30-50’sinde bulimia hastalığı (yani aşırı yiyip arkasından yediklerini çıkartmak) belirtileri bulunur ve bunlar genellikle anoreksiya hastalığı başladıktan sonra ilk 1,5 yıl içinde çıkar.
Anoreksiya hastası olan bir genç kadın, kadınsı olan tüm durumlardan uzaklaşır. Cinsel istek, menstrayon (aybaşı ) kadınsal hatlar ve göğüs artık yoktur. Bir şekilde kendi kadınlığını bilinçaltı düzeyde reddeder. Psikanalistler bunun sebebinin, babanın çocuğuyla olan bağını genç kızlığa geçişiyle koparması olduğunu belirtmiştir.
Kilo alımını destekleyici ilaçların yerini antidepresanlar almıştır. Bunun sebebi psikolojik açıdan hastaların tedavi edilmesi ile diğer kilo alımını sağlayan ilaçlara gerek duyulmadan anoreksiya hastalarının daha sağlıklı bir şekilde kilo alabilmesidir. Bu hastalık psikolojik kökenlidir ama ölümcüldür, lütfen hafife almayın.
Psikolog Şeyda Boybeyi