Güncelleme Tarihi:
Makat çatlağı, makat yırtığı, yada tıbbi ifadesi ile ‘anal fissür’, anüs (makat) bölgesini örten deride küçük bir yırtık veya çatlaktır. Anal fissür yüzeyel olarak başlar, sıklıkla hızla iyileşir ve makatta ağrı, kanama ile kaşıntıya yol açar. Bazen derinleşip altta yatan makat iç kasına (sfinkter kası) ulaşabilir. Bu durumda hastalık kronik (süreğen) hale gelmiştir. Aynı şekilde, makat çatlağının oluşma süresi 6 haftayı geçmesi durumunda kronik makat çatlağı (anal fissür) olarak adlandırılır.
Yırtık olan makat bölgesinde iç makat kasının (internal anal sfinkter) iki yanına duruma göre 50 - 100 ünite (IU) arasında Botoks ilacı enjekte edilir. Botoks enjeksiyonu ile makat yırtığı tedavisinin birçok avantajı bulunmaktadır. Makat yırtığı ameliyatında sfinkterotomi adı verilen iç makat kasının kesilmesi işleminin, uzun vadede gaz veya dışkı tutamama (bağırsak inkontinensi) gibi yan etkilerinden kaçınmak için geçici felç yaratan Botoks uygulaması, yaygın olarak gündeme girmiştir. Ameliyathane gerektirmez ve işlem sonrasında günlük aktiviteye aynen devam edilir.
Botoks veya botulinum toksini 2-6 ay süre ile iç makat kasında geçici felç oluşturur ve bu dönemde makatta oluşan gevşeme ile dışkı daha rahat geçmekte ve makat yırtığı vücut tarafından iyileştirilmektedir. Bu sürenin sonunda hasta diyetine dikkat ettiğinde Botoks enjeksiyonunu tekrarlamak gerekmez.
Genellikle, makat yırtığı durumunda hastaların %70-75’inde, 50 - 100 ünite (IU) Botoks tedavisi ile tam başarı, %20’sinde kısmi başarı (yakınmaların yarı yarıya azalması) elde edilir. Makat yırtığı sorunu olan hastaların %5-10’unda ise Botoks tedavisi sonuç vermez. Değişik çalışmalarda, Botoks tedavisi sonrasında, zaman içinde % 50 civarında nüks geliştiği bildirilmiştir.
Gebeler, emziren lohusalar, makat fistülü varlığı, 18 yaştan gençler, 70 yaşın üzerindeki hastalar (ameliyat için risk varlığında uygulanabilir), makat yırtığında Botoks tedavisine bağlı sorunlar, gaz ve dışkı kaçırma: % 15 oranında geçici süreli olarak gaz kaçırma ve % 10 dışkı kaçırma görüldüğü bildirilmektedir. Botoks tedavisi sonrasında %5 oranında basur pıhtılaşmasına rastlanır. Diğer aşılarda da olduğu gibi, olguların %3’ünde Botoks enjeksiyonu sonrasında, halsizlik ve bitkinlik gibi grip varlığında görülen bulgulara rastlandığı saptanmıştır. Hastaların %10’unda makat kaşıntısı görülebilir.
Makat yırtığı nedeni ile yapılan Botoks uygulamasından sonra, hastanın yakınmalarında 30 gün içinde bir düzelme olmazsa, kısmi başarı elde edilen yani yakınmaların yarı yarıya azaldığı hastalarda, ikinci bir seans Botoks uygulaması yapmak gerekebilir. Bu seanstan sonrada başarı elde edilmezse, ameliyat önerilir.
[fotogaleri=3038,2627,2816]