Güncelleme Tarihi:
İç Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Sedat Işık, lupus hastalığının çeşitleri, belirtileri ve tedavisi hakkında önemli bilgiler aktardı.
Hastalığın nedeni tam olarak bilinmemekle beraber genetik faktörlerin, çevresel faktörlerin ve hormonların etkisi olduğu düşünülmektedir. Özelikle de stres, ultraviyole ışınlar, bazı ilaçlar ve enfeksiyon gibi durumlar hastalığı tetikleyebilmektedir.
Lupus hastalığının çeşitleri
Kadın hormonlarından östrojen hastalığın oluşumunu arttırmakta testosteron ise azaltmaktadır. Hastalığın Diskoid Lupus Eritematozus (DLE) ve Sistemik Lupus Eritematozus (SLE)olmak üzere iki türü bulunmaktadır.
-Diskoid Lupus Eritematozus (DLE), hayati iç organları etkilemez ancak güneş ışığına maruz kalmış cildi etkilemektedir. Diskoid (yuvarlak) deri lezyonları, iyileşme gösterdikten sonra ciltte sıklıkla izler bırakmaktadırlar.
-Sistemik Lupus Eritematozus (SLE), DLE’ ye göre daha ciddidir. Cildi ve hayati organları etkiler. Tedavi edilmemesi durumunda yara izleri bırakabilen SLE burun ve yanakların köprüsünde kabarık döküntülere neden olur.
Lupus hastalığının belirtileri
Hastalığın ilk evrelerinde kişide yorgunluk ve eklem şişmesi gibi yakınmalar olur. Lupus’a bağlı eklem iltihaplanmaları genelde şekil bozuklukları ya da kalıcı hasar gibi sorunlara neden olmazlar. En önemli ikinci belirtisi ise deri, saç ve vücudun ıslak yüzeylerinde görülen bozukluklardır. Bu belirtiler farkı tipte olabilmektedirler. Yüz bölgesinde karşıdan bakınca gövdesi burun olan kelebekmiş gibi bir algı yaratan kırmızımsı döküntüler görülebilmektedir.
Ayrıca kişide sivilce, kurdeşen, harita tarzı görünüm, saç dökülmesi gibi diğer belirtiler de ortay çıkabilir. Birçok Lupus hastası bireylerde ışığa karşı duyarlılık olabilmektedir. Güneş ışınları ile ciltteki yakınmalar artabilir ve hastalık alevlenebilir. En önemli sorunlardan biri de bir kısmında böbrek tutulumu meydana gelmektedir. Bu durum ölümle sonuçlanabilmektedir. İlerleyen aşamalarda ise Lupus hastalığının kan değerlerinde bozulma, mide ve bağırsak problemleri, bulantı, iştahsızlık gibi diğer belirtileri görülebilir. Hastalık tamamen ortadan kalmaz ancak belli dönemlerde ilaçlarla yatıştırılması mümkündür. Teşhis edildikten sonra çoğu kişide yorgunluk, kilo kaybı ve ateş gibi yakınmalar söz konusu olabilir.
Lupus hastalığının tedavisi
Lupus’ta, iyileşme alevlenme şeklinde seyreden bir hastalıktır. Bu süreçte kortizon dışı antiromatizmal ilaçlar(hastalığın ilerlemesini yavaşlatan bir ilaçlar), bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçlar ve sıtma ilaçları kullanılmaktadır. Tedavide en çok kullanılan ilaç ise kortikostreoidlerdir ve kortizon kullanımından önce ölümcül olabilen bu hastalık, bağışıklık sistemini iyileştirici tedaviler sayesinde kontrol altında tutulabilmektedir. Ancak hastalığın sistemik olarak ortadan kaldırılması mümkün değildir.
Lupus hastalığı ölümcül mü?
Kardiyoloji Uzmanı Dr. Kemal Kunovac, lupus hastalığının ani ölümlere yol açabileceğini belirtti. Endokardit yani kalp kapakçıların iltihabının da lupus hastalarında sık görüldüğüne dikkati çeken Dr. Kunavaç, sözlerine şöyle devam etti:
“Genellikle kalp kapakçıların ucunda yerleşen iltihabı EKO kardiyografi cihazı ile görülür. Koroner arter hastalığı lupuslu hastalarda ateroskleroz yani damar sertliği, damar duvarı iltihabı ya da tromboz dediğimiz damar içi pıhtılaşması olarak görülebilir. Efora bağlı göğüs ortasında vuran ağrı veya yanma belirtileri ile meydana çıkar. Kalp krizlerine ve ani ölümlere yol açabilir. Koroner anjiyografi ile tespit edilir.”