Güncelleme Tarihi:
Lipaz canlılarda önemli görevleri olan bir enzim türüdür. Lipititlerde bulunan ester bağlarının hidrolizini katarizler. Ayrıca lipitlerin taşınması veya sindirilmesi gibi görevleri de bulunmaktadır.
Gün içerisinde vücudumuza birçok besin alırız. Bu besinlerden alınan yağlar vücut içerisinde kullanılabilmesi için yapı taşlarına kadar parçalanmaktadır. Vücutta bu işlemleri gerçekleştiren enzim lipazdır. Trikliserid vücuda lipaz enzimi ile alınır. Sindirim kanalında bulunan yağlar yağ asitlerine dönüştürülür ve emilir hale gelir. Enzimler pankreas tarafından üretilerek ve mile ile omurga arasında yer alır.
Lipaz testinde enzimin kan seviyesine bakılır. Enzimin kan seviyesi belirli aralıklarda olmalıdır. Bu enzimler normal değerlerin üzerine veya altına düşebilir. Bu durumlarda bazı hastalıklar oluşur. Bu nedenle lipaz testinin belirli aralıklarda olması oldukça önemlidir. Düzenli tetkiklerle mutlaka bakılması gereken bir testtir.
Lipaz değeri kaç olmalıdır?
Pankreas hastalıklarında yapılan lipaz testi başka hastalıkların teşhisi için de önemlidir. Lipaz testi ile kandaki enzim değeri ölçülür. Bazı durumlarda olması gereken değerlerden daha düşük veya daha yüksek çıkabilir.
Sağlıklı insanlarda lipaz testi değerleri belirli bir aralıkta olmalıdır. 10-140 U/L aralığında olması gereken lipaz testi bu değerlerin altında veya üstünde çıkar ise bazı hastalıkların habercisi olabilir. Test sonucunda bu değerin altında çıkması durumu Pankreas organının görevlerini yerine getirmediğini belirtmektedir. Bunun dışında kistik fibrozis gibi kronik bir hastalığın da habercisi olabilir. Kanda bu değerin düşmesi tek başına bir anlam ifade etmez. Lipaz değerinin düşmesi durumunda testin yanında muayene de yapılmalıdır.
Lipaz değerinin bu seviyeden yüksek çıkması durumu da sağlık sorununa işaret etmektedir. Safra kesesi ve pankreas hastalıkları veya bağırsak ve pankreas kanserleri gibi tehlikeli hastalıkların belirtisinden birisi de lipaz testinin yüksek çıkmasıdır. Kesin teşhis için teatin yanında bazı radyolojik görüntülemeler de yapılmalıdır.
Lipaz yüksekliği nedenleri
Lipaz testlerinin normal değeri 10-140 U/L aralığındadır. Bu değerlerin üstüne çıkması durumuna lipaz yüksekliği denmektedir. Test değerlerinin yüksek çıkmasının pek çok nedeni vardır. Bu nedenler şunlardır:
- Pankreas kanseri,
- Safra kesesindeki enfeksiyon,
- Kişilerde böbrek yetmezliği,
- Obezite,
- Trigliserid yüksekliği veya mide hastalıkları.
Lipaz yüksekliği belirtileri
Lipaz yüksekliği belirtileri genellikle pankreatit gibi durum gelişene kadar oluşmaz. Diyabet hastalarının gördükleri belirtiler yaşanmaktadır. Bu belirtilerden bazıları sık idrara çıkma, kilo kaybı, yorgunluk ve aşırı susama gibi belirtilerdir.
Lipaz düşüklüğü nedenleri
Bunun dışında yapılan lipaz testleri normal değerlerin altında çıkabilir. Bu duruma lipaz düşüklüğü adı verilir. Lipaz düşüklüğü pankreatik hücrelere zarar verilmesine yol açabilir. Bu sebeple mutlaka dikkate alınması gereken bir konudur. Yapılan rutin testlerde normal değerlerin altında olup olmadığına bakılabilir. Lipaz değerlerinin düşük çıkmasının pek çok nedeni bulunabilir. Lipaz testlerinin normal değerlerden düşük çıkmasının nedenlerini şu şekilde açıklayabiliriz:
- Kalıtsal faktörler
- Bazı genetik hastalıklar. Bu hastalıklar mukus, ter ve sindirim sıvılarını üreten hücreleri etkiler. Bu sebeple salgınların kalınlaşmasına sebep olur. Buna sebep olacak genetik hastalıklarda lipaz değerinin düşük çıkma nedenlerindendir.
Lipaz düşüklüğü belirtileri
Lipaz düşüklüğünün birçok belirtisi bulunmaktadır. Bu belirtiler şu şekildedir:
- İshal veya kabızlık,
- Eklem ağrıları ve karın ağrıları,
- Mesane bölgesinde oluşan şişlik,
- Akne gibi cilt sorunları,
- Uyluk bölgesinde ve kalça bölgesinde yağ birikimlerinin oluşması,
- Kilo alma ve istek dışı idrar yapma.