Güncelleme Tarihi:
Normal sağlıklı bireyler için kuş veya kaz tüyünden yapılmış yastıkların bir sakıncası yokken atopik yani allerjik bünyelilerde geri dönüşü olmayan allerjik hastalıklara hatta akciğer iltihaplanması sonucu oluşan doku hasarına neden olabilir. Bunlar arasında Allerjik Bronşit, Astım, ABPA( dediğimiz-eoziofilik akciğer hastalıkları) ve İntersitisyel akciğer hastalıkları(akciğer sertleşmesi) sayılabilir. Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Orhan Dalkılıç konu hakkında önemli bilgiler verdi.
Alerji, başkalarına zarar vermeyen ve toksin olmayan bazı maddelere karşı vücudun istenmeyen bir aşırı duyarlılık reaksiyonudur. Vücut, karşılaştığı zararlı madde ve organizmalara karşı savunma amacıyla antikor oluşturur. Aynı maddeyle tekrar karşılaşıldığında bu antikorlar vücudu korumak için harekete geçerler. Bu normal insanlarda koruyucu bir mekanizmadır.
Alerjiye en sık neden olan ajanlar hava yolları üzerinde birtakım uyarıcı tetik etkisi yaparak aşırı yanıtlara yol açar; bunlar arasında allerjen adıyla bilinen alerji yapıcı maddeler (hayvan tüyleri, ev tozu akarları, küf mantarları, polenler), azdırıcılar (sigara dumanı, kuvvetli kokular, otomobil ve fabrika atık gazları) ve enfeksiyonlar (soğuk algınlığı) sayılabilir. Bu tetikleyiciler hava yolları Alerjenle (vücudun yabancı kabul ettiği madde) karşılaşıldığında hapşırma, gözlerde sulanma, burun akıntısı, burun tıkanıklığı, burun kaşıntısı, öksürük, hırıltı, nefes darlığı veya egzama gibi deri döküntüleri meydana gelebilir.
Alerjene maruz kalan hastaların bronşlarında ve daha ince hava yollarında alerjik-mikrobik olmayan-bir iltihap yani enflamasyon oluşur. Bronşların ve bronşçukların iç yüzünü kaplayan mukoza kıpkırmızı olur ve şişer(ödemleşme). Bu iltihaplı doku yapışkan bir balgam (mukus) yapar. İltihap devam ettikçe, mukoza kalınlaşarak hava yollarını daha da daraltır. Neticede de astım veya yukarıda saydığımız alerjik zatürre gibi hastalıklar meydana gelebilir.
Allerji oluşumunda Total İG E ile birlikte Eozinofil dediğimiz bağışıklık yanıtlarında önemli rol oynayan akyuvar türü hücre artışı gözlenir. Astımda ve diğer alerjik reaksiyonlarda kan ve balgamda eozinofil sayısı artabilir. Devamında ise hipersensitivite yani bir insanın daha önce karşılaştığı bir antijenle yeniden karşılaşınca ortaya çıkan bağışıklık tepkisi, akciğerin aşırı hassaslaşması(reaktif havayolu) ve buna bağlı doku harabiyeti oluşabilmektedir. İşte kaz tüyü yastıkların alerjik zatürre yani iltihaplanması yapma fizyopatolojisi bu şekilde başlamaktadır.
1. Alerjik maddeden uzak durmak önemlidir.
2. Mümkünse; yastık, yorgan ve yataklar yün, kuş veya kaz tüyü olmamalı, kauçuk veya pamuk olmalı ve toz geçirmeyen bir örtü ile kaplanmalıdır. Pencerelerde kolay temizlenebilen ve toz tutmayan basit veya plastik perdeler tercih edilmelidir. Battaniye ve yatak örtüleri yıkanabilen kumaş veya pamuktan olmalı yün olmamalıdır.
3. İdeal bir yatak odası yatak, gardırop ve perdeden oluşmalıdır.
4. Şayet kaz ve kuş tüyü yastık kullanıyor isek yastık, çarşaf ve pikelerinizi haftada bir yıkamalı. Toz akarlarının ölmesi için yıkama suyunuz en az 54 ℃ olmalıdır.
5. Hastanın yattığı yatak ve battaniye yün olmamalıdır. Mümkünse plastik ve sentetik kaplı yataklar kullanılmalı ve her hafta nemli bir bezle tozu alınmalıdır.
6. Evin içinde hayvan beslememeye çalışın. Beslediğiniz hayvanları özellikle yatak odasına sokmayın.
7. Ev tozu akarlarına alerjik olanlar da şilte, yastık ve yorganlara üzerinde akar barındırmayan plastik kılıflar geçirebilir.
Oluşan bir hastalık veya astımın uzun süreli kontrolü aerosol şeklindeki iltihap yatıştırıcı (anti-enflamatuar etkili) ilaçlarla sağlanır; bunlar hava yollarındaki iltihabı önler ve azaltır; böylece hava yollarını tetikleyicilere karşı duyarsız kılar ve belki de iltihabı tamamen iyileştirir. Bu ilaçları, her gün düzenli almak gerekmektedir.