Güncelleme Tarihi:
Kurdeşen ya da bilimsel adıyla Ürtiker; deride kabarıklık, kızarıklık, yoğun kaşıntı ve döküntülerle kendini belli etmektedir. Bazen göz çevresi, ağız, dudaklar ve genital bölgelerde anjioödem olarak adlandırılan şişlikler de ürtiker, en fazla bir gün içerisinde kendiliğinden yok olur.
Kurdeşen Neden Olur?
Halk arasında bilinen adıyla kurdeşen, vücudun çeşitli sebeplerle cilt altında bazı diğer kimyasalları üretmesi sonucunda ortaya çıkar. Üretilen bu maddeler deri altında sıvı birikimine yol açarak kabartıları oluşturur. Reaksiyonun şiddeti kişiden kişiye değişkenlik gösterir. Ürtiker sıklıkla alerjik bir reaksiyon olarak bilinmesine rağmen aslında alerji ürtikerin sık bir sebebi değildir. Genelde kesin sebebi bilinmese de enfeksiyonlar, ilaçlar ve nadiren de yiyecekler tetikleyici olabilir. bunun yanında; böcek sokması, krem, parfüm, temizlik maddesi gibi bazı kimyasallar, yoğun egzersizler, gözyaşı, ter gibi sıvılarla temas, güneş ışınları ve bağırsak parazitleri de kurdeşene neden olabilir.
Kurdeşen Bulaşıcı Mıdır?
Kurdeşen, vücut bir alerjene tepki gösterdiğinde ve cilt yüzeyinin altından histamin ve diğer kimyasal maddeleri saldığında ortaya çıkar. Bu sıvı ciltte birikir ve döküntüye neden olur. Kurdeşen yaygın görülen bir hastalıktır ancak bulaşıcı değildir.
Kurdeşenin geçirilebilmesi için öncelikle buna sebep olan faktörlerin araştırılması gerekmektedir. Buna göre; kurdeşen tetikleyici ilaçlar ve gıdalar, bazı enfeksiyonlar, çevresel faktörler ve iç hastalıklar kurdeşen oluşumunu tetiklemektedir.
Ürtikere neden olan faktör, ilaç ya da gıda ise kişinin ilk olarak bundan uzak durması gerekmektedir. Antibiyotikler, kas gevşeticiler, kan sulandırıcı ilaçlar ve doğum kontrol hapları ürtikere neden olabilecek bazı ilaçlardır. Kabuklu deniz ürünleri, yumurta, meyve çatları, fındık gibi kuruyemişler ve katkı maddelerinin tüketimi de kurdeşen oluşumunu tetiklemektedir.
Kurdeşene Ne İyi Gelir?
Kurdeşen, ağrı ve kaşıntı ile kişinin hayatını olumsuz yönde etkileyen bir hastalıktır. Evde hazırlanabilecek bazı karışımlar ile bu semptomların hafifletilebileceği yönünde yorumlar bulunmaktadır. Bu tavsiyelerin kesin bir çözüm olup olmadığı ise henüz kanıtlanmamıştır. Buna göre; soğuk kompres, ananas, papatya çiçeği kürü ve gelincik çiçeği kürü kurdeşen sıkıntısı için verilen tavsiyeler arasındadır.
Temiz bir beze sarılarak uygulanan soğuk kompres, kabarcıkların yarattığı kaşıntıyı gidermeye yardımcı olmaktadır. Ancak uygulama esnasında su soğukluğunun aşırı yüksek olması durumunda tam tersi etki ile karşılaşılabilmektedir. İnce bir peçeteye sarılan ananas dilimi de kurdeşen kabarcığının biraz olsun giderilmesine yardımcı olmaktadır. Papatya ve gelincik çiçeği kürlerinin tarifi ise aşağıda verilmiştir.
Papatya Çiçeği Kürü:
Kür için; 3 yemek kaşığı kadar papatya, 1 su bardağı limon suyu ve 1 litre su gerekmektedir. Tüm malzemeler karıştırılarak kaynatılınca kullanıma hazır hale gelmektedir. Papatya çiçeği kürü içilerek değil yıkanma suyuna ilave edilerek etkisini göstermektedir. Bu sebeple kaynayan kür, süzgeçten geçirildikten sonra banyo suyuna ilave edilmelidir. Bu kür sayesinde hastanın kaşıntı şikâyeti büyük bir ölçüde azalmaktadır.
Gelincik Çiçeği Kürü:
Gelincik kürü hazırlamak için gerekli malzemeler; 2 yemek kaşığı gelincik çiçeği, 1 tutam şahtere, 1 su bardağı peynir suyu ve 1 litre sudur. Bütün malzemeler bir çaydanlıkta 10 dakika kaynatıldıktan sonra, kür hazır hale gelmektedir. Peynir suyu, kaynama işlemi bittikten sonra karışıma ilave edilmektedir ve bu kür içerek tüketilmektedir.
NOT: Bu içerik sadece bilgilendirme amaçlıdır, kesin tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.
Kurdeşenin Belirtileri Nelerdir?
Kurdeşen sebebiyle kişide görülen diğer belirtiler ise aşağıda belirtildiği gibidir:
- Vücudun her yerinde kırmızı ya da ten rengi kabarcık çıkması
- Dudak ve göz kapağının şişmesi
- Kaşınma hissi
- Döküntü
Kurdeşen Tedavisi
Kurdeşen tanısı; kan sayımı, sedimantasyon ve deri biyopsisi gibi bazı test sonuçlarına göre koyulmaktadır. Bu testlerle birlikte hastalığın derecesini irdelemek için de ürtiker skoru belirlenmektedir. Ürtiker skoru, vücuttaki kabarcıkların sayı ve büyüklüğüne bağlı olarak belirlenmektedir. Test sonucu ve hastalık skoruna göre de yetişkin ve çocuklar için tedavi aşamasına geçilmektedir.
Yetişkinlerde kurdeşen tedavisi; cetirizine, fexofenadine ve ebastine benzeri sedasyon göstermeyen ilaçlarla başlamaktadır. Bir aylık düzenli kullanımda hastanın şikayetleri giderilemezse de ilaç dozu 2 veya 4 katına kadar artırılmaktadır. Doz yükseltimi de işe yaramazsa enjeksiyon tedavisine başvurulmaktadır. Gebelikte oluşan kurdeşenin tedavisi de bebeği ya da anneyi etkilemeyecek ilaçlar ile yapılmaktadır. Bazı durumlarda hastanın ağrısını azaltmak için deri üzerine sürülebilecek kremler de önerilmektedir.