''Koruyucu aile olmak istiyorum''

Koruyucu aile, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın tanımından anlaşılacağı üzere çeşitli nedenlerle öz ailesi yanında bakımları bir süre için sağlanamayan çocukların kendi aile ortamlarında eğitim, bakım ve yetiştirilme sorumluluğunu kısa veya uzun süreli olarak, ücretli veya gönüllü statüde devlet denetiminde paylaşan, hissettikleri toplumsal sorumluluğu gösterebilen uygun aile ya da kişilerdir.

SOSYAL UZMANLAR TARAFINDAN BELİRLENİR

Koruyucu aile yanına yerleştirilen çocuklar kendi öz ailesi bulunan, öz ailesince bir süre için bakılamayan, çeşitli nedenlerle evlat edindirilme şansını tümüyle yitirmiş olan, kız ya da erkek, sağlıklı ya da özürlü tek ya da kardeş olup, durumunun koruyucu aile yanına yerleştirilmeye uygun olduğu sosyal uzmanlar tarafından belirlenmiş çocuklardır. 

Ülkemizde sosyo-kültürel sebeplerden dolayı koruyucu aile kavramı yeterince anlaşılamamaktadır. Gelişmiş ülkelere baktığımızda bu şekilde birçok çocuğun topluma kazandırıldığı zaman içerisinde bu çocukların ailenin öz çocuklarından bir farkı kalmadığı o ailenin bir ferdi olduğu gözlemlenmektedir.

KORUYUCU AİLE OLABİLEMEK İÇİN...

Koruyucu aile olabilmek için Türk vatandaşı olunması ve Türkiye’de sürekli ikamet edilmesi, 25-65 yaş aralığında bulunulması, en az ilkokul düzeyinde eğitim almış olması, düzenli gelire sahip olunması gerekli ve yeterlidir. Eşlerin birlikte başvurması gereklidir.

Koruyucu aile yanına en fazla 3 çocuk, aynı anda yerleştirilebilir. Akrabaların ya da belli bir süredir devam eden ana-baba-çocuk ilişkisinin kurulduğu ailelerin koruyucu aile olmak istemesi durumunda ise sosyal inceleme sonucuna göre yaş ve eğitim koşulu zaman zaman aranmamaktadır. Koruyucu aile adayları ve çocuk arasında, ana-baba-çocuk ilişkisinin kurulması ve birebir ilişki sağlanması esasları çerçevesinde, aday ailenin yaşı değerlendirilir. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı İl Müdürlükleri ile yanına çocuk yerleştirilen koruyucu aile arasında, Kurumun ve koruyucu ailenin yükümlülüklerini içeren bir sözleşme imzalanır. Sözleşmenin Valilikçe onayından sonra çocuk aileye teslim edilir.

KORUYUCU AİLE OLMAK İSTİYORUM, MADDİ DESTEK ALABİLİR MİYİM?

Koruyucu aile yanına yerleştirilen çocukların bakım, eğitim ve yetiştirilmelerine ilişkin harcamalara karşılık olmak üzere talepte bulunan koruyucu ailelere, çocuk başına her yıl Bütçe Kanunu ile tespit edilecek memur maaş katsayısının, en yüksek Devlet memuru gösterge rakamlarıyla çarpımı sonucu bulunacak miktarın, belirli oranı kadar hiçbir kesinti yapılmaksızın aylık net ödeme Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu İl Müdürlüğü tarafından yapılmaktadır.

Ayrıca koruyucu ailelere detayları Koruyucu Aile Yönetmeliği’nde belirtilmekle birlikte genel olarak aşağıda belirtilen durumlarda da, ödemeler yapılmaktadır :

1. Koruyucu aile hizmeti kapsamında olup okula devam eden veya öğrenimini sürdüremeyen çocuklara, kuruluş bakımındaki çocuklara verilen miktar kadar harçlık ödenir. Okula giden çocuklara her yıl bir defaya mahsus olmak üzere eylül ayında okul masrafları ve çocuklara yıllık giyim masraflarının karşılanması için nisan ve ekim aylarında ödeme yapılmaktadır.
2. Tam gün öğrenim görüp de yemeklerini evde yeme olanağı bulamayan çocuklara, öğrenim süresince harçlık verilmektedir.
3. Servis ile okullarına gitmek zorunda olan çocukların okul servis ücretleri ile engelli çocukların servis ücretleri ve 4-5 yaş grubu kreş çağı veya anaokulu çocuklarının servis ücretleri, servis bulunmaması halinde ulaşım giderleri karşılığı otobüs bilet ücreti ödenir.
4. Çocukların gelişim ve eğitim ihtiyaçlarının karşılanması veya bir meslek edinmek üzere kamu ya da özel kuruluşlar tarafından açılan kurslara katılacakların ücretsiz kontenjanlardan yararlanma durumları değerlendirilir. Bu imkândan yararlanamayanların kurs süresince kurs bedelleri, eğitim ve öğretimlerine ilişkin etüt, kurs, yaz okulu, harç, sınav ve kayıt ücretleri ile bunlara ilişkin her türlü araç gereç ve malzeme giderleri karşılanır. Çocuğun gelişim ve eğitim ihtiyaçları sorumlu sosyal çalışma görevlisi tarafından değerlendirilerek uygun bulunması halinde çocuk bir yıl içinde birden fazla kursa katılabilir. Bu kapsamdaki giderlerin karşılanması fatura esasında değerlendirilerek aylık ya da tamamı şeklinde ödenebilir.
5. Başka illere öğrenim amacı ile gitmesi gereken çocukların ulaşım giderleri, bir günlük konaklama bedeli ile çocuğun okula kaydı ve kalacağı yere yerleştirilmesi ile ilgili olarak yardımcı olmak üzere giden koruyucu anne ve babanın da ulaşım ve bir günlük konaklama giderleri ödenir.

EVLAT EDİNMEKLE ARASINDAKİ FARK NEDİR ?

Öncelikle en temel fark evlat edinme durumunda çocuğun velayet hakları bir başka deyişle çocuk ailenin yanına geçmekte soyadını almakta ve diğer yasal haklardan yararlanmaktadır. Evlat edinene velayet hakları mahkeme kararı ile devredilmektedir. Koruyucu ailelikte ise çocuğun velayeti öz ailesinde kalmaktadır, koruyucu ailenin herhangi bir şekilde velayet hakkı yoktur. Koruyucu aile olarak çocuğun bakım, yetişme ve eğitim sorumluluğunu devlet belli esaslar çerçevesinde koruyucu aileyle paylaşmaktadır.

Av.M.Onur KAYKAYOĞLU