Kolesterol neden olur, belirtileri nelerdir? İşte kolesterolü düşüren besinler

Kolesterol birçok hormonda bulunur ve vücuttaki her hücre için de gereklidir. Ancak yeterli seviyenin üzerindeki kolesterol vücut için zararlıdır. Kan testlerinde de LDL (kötü kolesterol) ve HDL (iyi kolesterol) olmak üzere iki kolesterol değeri vardır. HDL yani iyi kolesterol, dokulardaki kolesterolü toplar ve dışarı atılmasını sağlar. LDL yani kötü kolesterol ise kolesterolü dokulara taşır ve arterlerin duvarlarında birikime neden olur. Bu nedenlerle hem kötü kolesterol hem de iyi kolesterol düzeyinin kontrol edilmesi gerektiğini belirten Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Hatice Betül Erer, konuyla ilgili detaylı bilgiler verdi.

Kolesterol belirtileri nelerdir?

Kötü kolesterol, genel olarak sessizce ilerler. Kolesterol yüksekliği bazı hastalarda muayene sırasında kendini göstermeyebilir. Kötü kolesterolün fazla yüksek olduğu durumlarda ise şu belirtiler meydana gelebilir; Halsizlik, yorgunluk, yaraların geç iyileşmesi, ayak ve bacaklarda uyuşma, ciltte lekelenmeler ve solgun görünüm, vücudun bazı yerlerinde morarma, göz kapakları, eller ve tendonlarda sarı renkli yağ bezeleri. Bu belirtiler nadir olarak ortaya çıkabilir. Yüksek kolesterol daha çok kan testleriyle saptanabilmektedir.

Kolesterol neden yükselir?

Karaciğer, kolesterol üretir. Fakat bunun üzerine besinlerden de kolesterol alınır. Eğer kişi yağ oranı fazla olan sağlıksız gıdaları tüketiyorsa, bu durum kolesterolünün yükselmesine neden olur. Bununla birlikte, fazla kilo ve heraketsiz yaşam da kolesterol seviyesini artırabilir. Kanda LDL’nin yüksek olması hasta için risktir ve kalp-damar hastalıkları için risk oluşturur. HDL’nin düşük olması da riskli bir durumdur. Bu risklere sahip hastalarda kalp krizi, felç, damar tıkanması gibi hastalıkların ortaya çıkma olasılığı daha fazladır.

Kolesterol nasıl tedavi edilir?

Kolesterol yüksekliğinde ilaç tedavisi tek başına yeterli olmayabilir. Bu nedenle tedavinin yanı sıra yaşam düzenindeki değişiklikler de oldukça önemli. Ayrıca alınan yiyecekler yağ dokusu olarak vücutta depolanır. Bir de kişinin genetik olarak yatkınlığı varsa sağlıklı beslenme bile kötü kolesterolü düşürmeye yetmeyebilir. Yani kolesterol tedavisinde ilaçla birlikte dengeli beslenme düzeni ve egzersizin hayata entegre edilmesi oldukça önemli.

Kolesterolü düşüren besinler

Yüksek kolesterolün düşürülmesinde beslenmenin önemi büyüktür. Uzman Diyetisyen Şebnem Kandıralı Yıldırım da kolesterolü düşüren besinleri şöyle sıraladı;

Zeytinyağı: Tekli doymamış yağ asitlerinden zengindir, LDL kolesterolü azaltır.

Yulaf: Çözünür lif içerir, kötü kolesterolü uzaklaştırır, kalp dostudur.

Sarımsak: Kolesterolü düşürür, kan pıhtılarını önler ve yüksek kan basıncını düşürür. Kolesterolün arter duvarlarına yapışmasını önler böylece damar tıkanıklıkları oluşumu azalır.

Somon ve diğer yağlı balıklar: Omega 3 çoklu doymamış yağ asidi içerikleri LDL kolesterolün azalmasına yardımcıdır. Beslenmede doymuş yağlar yerine çoklu doymamış yağ asitlerinin tercih edilmesi yapılan bir çalışmaya göre %4’e kadar iyi kolesterolü arttırabilmektedir.

Ispanak: Fazla miktarda lutein içerir. Yapılan bir çalışma ½ bardak günlük lutein zengini besin alınmasının arter damarlarda tıkanmayı önleyerek kalp krizi riskini azalttığını göstermektedir.

Avokado: Tekli doymamış yağ asitlerinden zengindir. HDL artışına ve LDL kolesterol düşüşüne yardımcı olur. Beta sitosterol isimli bitki bazlı bir yağ içerir bu da besinlerden emilen kolesterol miktarının azalmasını sağlar. Yağ ve yüksek kalori içerirler günlük kullanımda 1 taneden fazla tüketmeyin.

Meyve: Özellikle narenciye grubu meyveler pektin doludur. Pektin vücutta çözünür life dönerek kolesterolü vücuttan uzaklaştırır. Elma, üzüm gibi meyveler kandaki antioksidan seviyelerini arttırlar ve kolesterolün hasar verme özelliğini ortadan kaldırırlar.

Kuru baklagiller: 126 gram günlük pişmiş baklagil tüketimi kötü kolesterolü %5 oranında azaltır.

Ceviz, badem ve diğer fındıkgiller: Kuruyemişlerin çiğ, tuzsuz ve şekerle kaplı olmamaları gerekir. Çoklu doymamış yağ asitlerinden zengindirler. Yapılan bir çalışmada 6 gün 1 ay boyunca günde 11 adet tüm ceviz tüketimi total kolesterolü %5.4 ve LDL kolesterolü %9.3 oranında azaltmıştır.