Güncelleme Tarihi:
Aşı sayesinde Türkiye’de 2016 yılında sadece 9 kızamık vakası görülürken, kızamık vakaların sayısı 2018 yılında 716 vakaya yükselip 2019 yılında 2400’den fazla vaka görülmüştür. Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine göre Avrupa’da geçen sene yaklaşık 100000 Kızamık vakası görülmüştür, onlardan 90 kişi hayatını kaybetmiştir.
2000 yılında kızamık vakası olmayan ABD, Temmuz 2019 itibariyle 1109 olgu bildirmiştir. Geçen yıl Ukrayna’da 35 binin üzerinde, Filipinler’de 12 bin üzerinde kızamık vakası tespit edilirken, Brezilya’da ise kızamık vakalarının sayısı geçen yıl 10 bini geçti. Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine göre göre kızamık geçen yıl 136 bin ölüme neden oldu.
Etken bir virüs, hastalık solunum ve göz yolu ile bulaşır. Kuluçka süresi 8-12 gündür. Bulaş döküntü öncesi 3 gün, sonrası 4-6 gün sürer. Döküntüler başlamadan önceki günlerde hafif ateş, ışık duyarlılığı, gözde kızarıklık, baş ağrısı, öksürük ile burun akıntısı olur. Sonrasında 40 dereceye varan ateş yüksekliği ile deri döküntüleri başlar. Döküntüler 1-3 gün önce ağız iç yan kısmında tuz atılmış görünümlü lekeler (Koplik lekesi) görülür. Deri döküntüleri alından başlar, boyuna doğru inerek vücut, kol ve bacaklara yayılır.
Kızamık öldürücü etkisi dışında, beyin zarı iltihabı, ateşli nöbet, işitme kaybı, gözde hasar ve gebelerde düşük tehlikesi gibi ciddi etkileri var.
Kızamık aşılaması hastalıktan korunmada bilinen en etkili yoldur. Kızamık hastalığı 1990 yılında beş yaşından küçük çocuk ölümlerinin %7’sinden sorumlu iken, aşı sayesinde 2008 yılında bu oran %1’e kadar gerilemiştir.
Türkiye’de 2002 yılında başlatılan kızamık hastalığını tamamen ortadan kaldıracak aşılama programı başarılı sonuçlara ulaşarak %94 aşılama oranını yakalayarak 2010 yılında sadece 7 kızamık vakası görülmüştür. Ancak Avrupa’nın çeşitli ülkelerinde artan kızamık vakarları, ülkemize aşısız gelen misafirler, aşı yaptırmayan ailelerin sayısının 25000 geçtiğinden tekrar kızamık vakaları artış gösterdi.
Ülkemizde KKK (kızamık, kızamıkçık, kabakulak) aşısı tek iğne şeklinde, ilk doz 12. ayda ve 2. doz ilkokulda birinci sınıfta uygulanmaktadır. Ancak salgın döneminde ya da kızamık hastalığın yaygın olduğu bölgelere seyahat edilecekse 6 aydan büyük çocuklara bir doz daha uygulanabilir.
Kızamık aşInın ciddi yan etkisi yoktur. Bazı hastalarda yüksek ateş, hafif döküntü gibi etkileri görülebilir. Kızamık aşısının yumurta akı içerdiğinden, gıda alerjisi, özellikle yumurta akı alerjisi olan çocuklara yapılmadan önce takip eden doktora danışmak gerekir.