Kıskançlık Nasıl Bir Duygu?

Kıskançlık doğal bir duygu mudur yoksa bir hastalık mı? Uzman Psikolog Füsun Budak’a göre kıskançlık doğal ve sağlıklı bir duygu ama yine de tüm yönleriyle kıskançlığı açıklamaya devam ediyor.

Nedir Kıskançlık?

İnsanın sahip olduğu ilgi ya da sevgiyi kaybetme, başka biriyle paylaşma endişesi ya da başka bir insanda ya da yaşamda var olan şeylere sahip olma isteğini de içeren kaotik bir ruh hali diyebiliriz. Kıskançlık yaşarken, kişi mutsuzluk, öfke, yetersizlik, yalnızlık, güvensizlik ve çaresizlik duygularını da beraberinde yaşar. Kıskançlık duygusu ne zaman sorun olmaya başlar, baş edemediğimizde ne gibi sorunlara yol açar?

Kıskançlık duygusunu çocukluktan itibaren yaşamaya başlarız. Yeni bir kardeşin hayatımıza katılması, anne babamızın sevgi ve ilgisini paylaşmak istememize sebep olabilir. Kardeşini kıskanmayan çocuk yoktur. Kardeşi kıskanmaktan ziyade de anne babanın ilgi ve sevgisini kıskanıyor olacaktır. Duygusunu tanımasına ve ifade etmesine imkan vermek daha sağlıklı bir yöntemdir. Bir çocuk büyükannesini ve büyükbabasını, öğretmenini, oyun arkadaşlarını da kıskanabilir. Çocuk bu kimseleri o kadar sevebilir ki artık onları tamamen kendine mal eder.

Kıskançlık Sonradan Gelişir mi?

Bazı araştırmalarda kıskançlığın doğuştan olmadığı, sonradan edinilen bir duygu ve davranış biçimi olduğu söylenmesine rağmen, ben bu görüşe çok katılmıyorum. İnsan kendi egosunu dolaylı ya da dolaysız olarak tatmin etmeyi ister. Sahip oldukları ve olacakları ile kendini daha güçlü ve değerli hisseder. Diğer duygular gibi insanın doğasında var olan bu duygu çevresindeki kişiler tarafından daha da pekiştirilebilir.

Okulda ya da evde kardeşleri ve arkadaşları ile sürekli karşılaştırılan ve yarıştırılan çocuk kıskançlık duygusunu daha yoğun yaşar. Abartılı olarak korunan ve kollanan çocukta ve tam tersine ilgi ve destek görmeyen çocukta kısacası özgüven sorunu yaşayan çocuklar kıskançlık duygularıyla baş edemezler. Kıskançlık güvensizlik ve değersizlik duygusu yaşayan çocuklarda abartılı bir şekilde yaşanır.

Kıskançlık Yaşayan Çocuğa Nasıl Yaklaşmalı?

Çocuk kıskançlık belirten davranışlar gösterdiğinde ona karşı yakın olun, samimi sevgi gösterin, onu anlamaya çalıştığınızı söyleyin, çocuk bu durumda kıskançlık duygularını azaltmaya, kendine hakim olmaya gayret eder. Onu eleştirmeden, yargılamadan dinlediğiniz sürece çocukta bu duygusunu daha sağlıklı bir şekilde ifade etmeyi öğrenecektir. Ayrıca çocuğa paylaşmayı öğretmek onun kıskançlık duygularını daha sağlıklı yaşamasına neden olacaktır. Çocuğun yeteneklerinin üstünde bir şeyler beklenmemeli ve sürekli başkaları ile karşılaştırılmamalı.

Anne-babalar kendi kıskançlık krizlerini çocuklarına fark ettirmemeye dikkat etmelidir. Unutulmamalıdır ki, çocuk model alır ve taklit eder. Tüm bu tutum ve davranışlarınıza, yarattığınız uyumlu ortamlara karşın çocuğunuzda aşırı kıskançlık belirtileri mevcut ise, kendine ve çevresine zararlı bir durum arz etmeye başladığı zaman çocuğunuzu bir uzmana götürün.