Güncelleme Tarihi:
C vitamini, fosfat, potasyum gibi birçok vitamin ve mineral içeren kırmızı pancarın kansere karşı korumadan hipertansiyonu düşürmeye dek çok önemli faydaları olduğunu belirten Beslenme ve Diyet Uzmanı Nur Ecem Baydı Ozman, “Buna karşın hipertansiyon hastaları ‘kan basıncını dengeliyor. Çünkü yaklaşık 136 gram gelen yumru bir kırmızı pancar 106 mg sodyum içeriyor. Bu da aşırı tüketiminin riskli olabileceğini gösteriyor. Yine diyabet hastaları da 136 gramlık bir pancarda 9 gram şeker bulunduğu için aşırı tüketmemelidir. Diyabet hastaları haftada 2-3 kez 1 yumru tüketmeli, hipertansiyon hastaları da günde en fazla 1 su bardağı kadar suyunu içmeli" dedi. Ozman, kırmızı pancarın faydalarını şöyle sıraladı:
- Bağışıklığı güçlendiriyor
Bağışıklık sisteminin hücreleri görevlerini yerine getirebilmek için C vitaminine ihtiyaç duyuyor. Enfeksiyon ve stres anlarında plazmada C vitamini konsantrasyonu hızla düşmeye başlıyor. Yapılan çalışmalar; solunum yolu enfeksiyonu belirtilerinin azalması ve hastalık süresinin kısa sürmesinde yeteri kadar C vitamini alımının önemine işaret ediyor. Kırmızı pancar içeriğindeki C vitamini sayesinde bağışıklık sisteminin güçlenmesine yardımcı oluyor.
- Bilişsel fonksiyonları iyileştiriyor
İlerleyen yaşla beyne giden kan akışı yavaşladığından bilişsel fonksiyonlar giderek azalıyor. Beyin hücrelerinin kanlanmasındaki azalma bunama ve Alzheimer ile ilişkilendiriliyor. Vücudumuzda nitrik oksit miktarındaki azalma beyne giden kan akışını ve beyindeki hücresel iletişimi bozabildiğinden, bu durum kronikleşirse beyin hasarı ve bilişsel fonksiyonlarda bozulmaya neden oluyor. Kırmızı pancar içeriğindeki nitratın vücutta nitrik okside dönüşmesi sayesinde beynin kanlanması ve bilişsel fonksiyonların en elverişli şekilde yürütülmesinde önemli rol oynuyor.
- Kan basıncını dengeliyor
Yiyeceklerle alınan nitrat, vücutta nitrik okside indirgeniyor, nitrik oksit damarları gevşetip rahatlatıyor. Bu da kan dolaşımını iyileştirerek, kan basıncını düşürüyor. Kan basıncının yüksek seyretmesi kalp krizi, inme, kronik kalp yetmezliği ve böbrek hastalıklarına neden olabiliyor. Hipertansiyon hastalarıyla yapılan çalışmalar, günde 1 su bardağını geçmemek şartıyla (250 ml) kırmızı pancar suyu tüketimin kan basıncını önemli ölçüde düşürdüğünü gösteriyor.
- Kalbi koruyor, kanserle savaşıyor
Kırmızı pancara mor rengini veren betalain aynı zamanda yüksek oranda antioksidan özellik gösteriyor. Vücudumuz her gün dışarıdan gelen ya da kendi oluşturduğu serbest radikallere yani kanserden kronik kalp yetmezliğine dek birçok hastalığa neden olabilecek zararlı maddelere maruz kalıyor. Kırmızı pancar içeriğindeki betalainin antioksidan özellik göstermesi sayesinde bu serbest radikallerle savaşıyor ve bu özelliği sayesinde kalbi koruyor, kansere karşı savaşıyor. Ayrıca kırmızı pancarda bulunan betalain, plazmada bulunan ve kalp hastalıklarının oluşmasına neden olan homosistein düzeyini azaltarak da kalp hastalıklarına karşı koruyor.
- Sindirimi düzenliyor
Orta boy bir kırmızı pancar yaklaşık 4 gram diyet posası içerir ve bu sayede bağırsaklarımızı korurken, bağırsak hareketlerini düzenleyerek kabızlık, hazımsızlık, şişkinlik gibi sorunları önler. Ayrıca yeterli posa tüketimi kolon kanserine karşı koruyucu niteliktedir.
Nasıl tüketilmeli ve nelere dikkat edilmeli?
Şeker oranı yüksek bir sebze olduğundan, pancar suyunun da aşırı tüketilmemesi gerektiğine dikkat çeken Uzm. Dr. Özgür Şamilgil, "Çalışmalara göre çok yüksek besin değeri nedeniyle haftada 2 gün, yarım veya bir bütün pancar ya da aynı aileden pazı, ıspanak, kinoa tüketimi önerilmektedir. Bazı kişilerin pancar tüketimi sonrası 24-48 saat kadar süren idrar ve dışkıda koyu kırmızı renk değişimi görülebilmektedir. Bu durumdakilerin demir metabolizma bozukluğu veya sık böbrek taşı düşürme sorunu olabilir, hekimlerine danışmadan fazla pancar tüketmemeleri önerilir" diye konuştu. Ayrıca, Haziran ve Ekim ayları arasında besin değerinin daha yüksek olduğunu belirten Şamilgil, pancarın nasıl tüketilmesiyle ilgili de bilgiler verdi: "Küçük veya orta boyu, kökleri ve yaprakları canlı ve sağlam olanı, yüzeyi düzgün ve çatlağı eziği, lekeleri olmayan, koyu canlı renkli olanları seçilmelidir. Yaprakları ve kökleri, suyunu kaybetmemesi için çok dipten kesilmemelidir, tepeden yaprakları 4 cm, alttan kökleri 2 cm bırakacak kadar kesilmesi uygundur. Havası iyice alınmış plastik torbada, yıkanmadan buzdolabında 3 hafta kadar saklanabilir. Yaprakları da yıkanmadan aynı şeklide saklanırsa 4 gün kadar tazeliğini korur."