Kilo sorunu olanları bekleyen tehlike

Uzman Fizyoterapist Güven Çetin, diz ekleminin vücudumuzdaki en fazla ağırlık taşıyan ve dolayısıyla en fazla yıpranan eklem olduğuna, yaşlılık ve yanlış kullanımla birlikte diz ekleminin sorunlarının daha da arttığına dikkat çekiyor.

Dizlerimizi korumamızın önemine değinen Çetin, en sık karşılaşılan diz rahatsızlıklarından “gonartoz” yani diz ekleminde kireçlenme ile ilgili önemli bilgiler verdi.

Gonartoz (diz ekleminde kireçlenme) nedir? Kimlerde görülür?

Kireçlenme denilen şey, diz eklemi ve kıkırdağındaki dejenarasyon yani aşınmadır. Bu yüzden orta ve ileri yaşlarda daha sık görülmektedir. 50 yaşın üzerinde kadınlarda daha sık görülür. Hastalık daha erken yaşlarda da görülebilir. Hastalar genellikle kiloludurlar. Daha önce geçirilen eklem operasyonları, travmalar, spor yaralanmaları, iltihaplı romatizmalar, doğuştan gelen bazı bozukluklar en önemli sebepleridir.

Diz eklemi aynı bir binanın sütunları gibi vücudumuzu taşıyan ana kolonlar olarak düşünülebilir. Bu nedenle dizi yanlış kullanmak bu kolonlara balyozla zarar vermektir. Örneğin; sürekli dizleri sert zemine koyarak çalışmak, çok topuklu veya çok düz ayakkabı giymek, sabit bir yerde ayakta uzun süre kalmak, aşırı kilolu olmak gibi durumlar diz eklemindeki dejenerasyona davetiye çıkarmaktadır.

Gonartrozun ilk ve en belirgin belirtisi dizde ağrı ve şişliktir. Genelde bu duruma eklemden gelen kırtlamalar da eşlik eder. Nadiren hastalık belirti vermeden de seyredebilir. Hastalık ilerledikçe ağrı artar, diz hareketlerinde kısıtlılıklar, eğrilme, şekil bozuklukları, merdiven inip çıkmada zorluklar, topallama gibi durumlar ortaya çıkmaktadır. Hastalığın teşhisi hastaların şikayetleri doğrultusunda yapılan doktor muayenesi ve radyolojik değerlendirme ile konulur.

Tedavisi nasıldır?

Gonartrozun tedavisi kıkırdak ve kemik yapıdaki dejenerasyon yani yıpranmanın seviyesi ve hastanın fiziksel şartları göz önüne alınarak planlanmalıdır. Buna göre tedavi seçeneklerinden ilaç tedavisi, fizik tedavi, egzersiz tedavisi, eklem içi enjeksiyonlar ve cerrahi girişimlerden biri ya da birkaçı aynı anda uygulanabilir. İlaç tedavilerinde genelde ağrı kesici, kas gevşetici ve anti enflamatuar ilaçlar kullanılır. Fizik tedavide sıcak/soğuk ajanlar ve elektriksel uyarılar ile kas kuvvetlendirici egzersizler kullanılmaktadır. Eklem içi enjeksiyonlar eklem kıkırdağını beslemek ve eklem içi sıvıyı desteklemek amacıyla yapılır. Cerrahi girişimler ise genelde protez uygulamasıdır.

Unutulmaması gereken şey ise her sağlık sorununda olduğu gibi önemli olan tedavi olmak değil hastalığı önlemektir.

Diz ekleminizi korumanın yolları

• Uzun süre aynı pozisyonda kalmaktan kaçının. Özellikle masa başında çalışıyor ya da uzun süre ayakta kalıyorsanız belirli aralıklarla konumunuzu değiştirin.
• Kilo almamaya dikkat edin.
• Çömelirken ve doğrulurken, ellerinizden destek alın.
• Ağır yük taşımaktan kaçının.
• Yürüyüş yaparken özel tabanlı, yürüyüş ayakkabısı giymeye dikkat edin.
• Kısa ve kalın topuklu ayakkabıları tercih edin.
• Düzenli diz ve bacak egzersizleri yapın.
• Dizlerinizi sert zemin üzerine koymaktan kaçının.