Güncelleme Tarihi:
Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Bölümü’nden Uzm. Dr. Bengisu Ay, daha çok kene ısırmasıyla bulaşan lyme hastalığına karşı önemli uyarılarda bulundu. Dr. Ay, Borrelia burgdorferi isimli bir bakterinin lyme hastalığına neden olduğunu belirterek Enfekte kenelerin ısırığı ile bulaşır. Birçok memeli türü bu bakteri ile enfekte olabilmekle birlikte geyikler en önemli rezervuarlardır. Lyme hastalığı kişiden kişiye temas, öpüşme veya cinsel ilişkiyle bulaşmaz. Kene ısırmasından 3-30 gün sonra belirtiler görülür dedi.
Boğa gözü şeklindeki yaralara dikkat
Kene ısırmasıyla başlayan belirtilere de değinen Dr. Ay, şöyle devam etti:
Yorgunluk, titreme, ateş, baş ağrısı, kas ve eklem ağrıları ve lenf bezlerinde şişme görülür. Eritema migrans (EM) denilen boğa gözü görünümünde, genişleyen bir halka şeklinde kırmızı bir döküntü görülür. Enfekte kişilerin yüzde 70’inde görülür ve kene ısırığının olduğu yerde ortalama 7 günde başlar. Bazı kişilerde kene ısırığının olduğu yerde 1-2 gün içerisinde kaybolan küçük yumru veya kızarıklık olabilir. Bu lyme hastalığının belirtisi değildir. Bu dönemde tedavi edilmeyen hastalarda haftalar içinde enfeksiyon vücuda yayılır. Vücudun diğer bölgelerinde EM lezyonları, yüz felci, eklem iltihabı bulguları, kalp tutulumu ile ilgili bulgular ve beyin zarı iltihabına bağlı bulgular gelişebilir.
Erken müdahalede kalıcı hasar riski düşük
Dr. Ay, lyme hastalığının tedavisinin mümkün olduğuna işaret ederek, Antibiyotiklerle tedavi edilir. Erken dönemde tanı konulup tedavi edildiğinde kalıcı hasara yol açmaz. Ancak tedavi edilmemiş kişilerde aylar ve yıllar içerisinde komplikasyonlar gelişebilir. Hastaların yaklaşık yüzde 60ında aralıklarla gelişen şiddetli eklem ağrısı ve şişmesi ile seyreden eklem iltihabı görülebilir. Özellikle diz eklemi olmak üzere daha çok büyük eklemler etkilenir. Hastaların yüzde 5i kadarında kronik merkezi sinir sistemi şikayetleri olur. Hastaların yaklaşık yüzde 10-20sinde antibiyotik ile tedavisine rağmen aylar ve yıllarca süren tekrarlayıcı belirtiler görülebilir. Bunlar; kas ve eklem ağrıları, uyku bozuklukları, yorgunluk gibi belirtilerdir. Bu belirtilerin sebebi tam olarak bilinmemektedir. Buna Tedavi sonrası lyme hastalığı sendromu denir ifadelerini kullandı.
Aşısı yok, kene uzaklaştırıcı ilaç kullanın
Lyme hastalığının erken dönemde başka hastalıklarla karıştırılabildiğine dikkat çeken Dr. Ay, sözlerini şöyle tamamladı:
Erken dönemde grip gibi viral hastalıklarla, ciltte yara yapması nedeni ile dermatitlerle, eklem ağrıları yapması nedeniyle artrit yapan diğer mikroorganizma enfeksiyonları ile diğer menenjit etkenleri ve romatizmal hastalıklarla karışabilir. Kene bulunan alanlar bu hastalık için riskli yerlerdir, bu alanlardan uzak durmak önerilir. Bu ortamlarda cildi kapatarak ya da kene uzaklaştırıcı ilaç kullanarak kene teması önlenebilir. Kene ısırığı olması durumunda hızlıca kenenin uzaklaştırılması, lyme hastalığını önlemek için yeterlidir. Lyme hastalığı için henüz bir aşı mevcut değildir.