Güncelleme Tarihi:
İnsanların azımsanamayacak bir kısmının kusurluluk şemasına sahip olduğunu belirten Psikolog Hande Nacar Baş, bu inancı taşıyan bazı kişilerin kusurlarının açığa çıkmasından çekindiklerini ve kusurlarının üzerini örtmek için maske takıp aksine kusursuzmuş gibi davrandıklarını, kimilerinin ise kusurlarına teslim olup kendilerini özgüvensiz olarak tanımladıklarını belirtiyor. Psikolog Baş, kişinin kendini değerlemesinde ciddi sorunlar yaratan bu durumla başa çıkmanın yollarını paylaştı.
Kendini kusurlu görenler, değersiz olduklarını düşünüyor ve bu değersizliklerinin fark edilmesinden korkuyorlar. Utanç duygusunu yaşadıklarında hissettikleri duygu da tam olarak değersizlik oluyor. Kendilerine kızıyor, yeterince iyi olamadıkları için kendilerini ruhen hırpalıyorlar. Kendilerini en acımasız şekilde eleştiriyor ve kusuru hep kendilerinde arayarak sıklıkla bu ‘kusuru’ buluyorlar da.
Kusurluluk şemasına sahip bireyler kendilerine karşı acımasız olmalarına taban tabana zıt bir şekilde çevrelerine oldukça şefkatli davranıyorlar. Reddedilmemek adına insanlara itina ile davranıyor, onların kusurlarını görmüyor ya da gördüğü kusurlara şefkatle yaklaşıyorlar. Kusurlarını saklamak ve değerli olmak adına insanların isteklerini yerine getiriyor, ikili ilişkilerinde almaktan çok veriyor. Özellikle hayranlık duydukları insanların yanında kendi çıkarlarını ikinci plana atıyor ve o insanlara uyum sağlamak adına kendi benliklerinden ödün vermekten çekinmiyorlar. Partner seçimlerinde kendileri ile yeterince ilgilenmeyen kişilere karşı çekim hisseden bu kişiler, bir kez ilgiyi kazandıklarında ise eleştirel bir insana dönüşebiliyorlar.
Değersiz olduklarına içten içe inanan insanlar, genellikle bu inançlarının farkında olmuyorlar, çünkü her insan kendine değer verdiğini söylüyor. Buradaki kritik nokta insanın kendine verdiği değerin kendisi için nasıl bir hayat seçtiğinden ve kendisine nasıl yatırımlar yaptığından belli olması. Değersiz ve kusurlu olduğu inancına sahip insanlar yatırımlarını kendileri yerine çevreye yapıyorlar. Bu insanların en belirgin özelliği eleştiriye karşı duyarlı oluşları. Duydukları eleştirel cümleleri içselleştirip kendilerinden utandıkları için eleştirildiklerinde hırçınlaşıyorlar.
Genellikle hemcinslerine karşı kıskançlık hisseden ve onlar gibi olmak isteyen bu kişiler sahip olamadıkları her şeyi kusurlarına bağlıyorlar. Kendileri ile barışık olmadıkları için dünyada var olmanın yolunu insanlara uyum sağlamakta bulan bu kişilerin hayatına yön veren en önemli unsurun “utanç duygusu” olduğunu belirten Uzman Psikolog Hande Nacar Baş, “Siz de bu döngüyü defalarca yaşadığınızı düşünüyorsanız bir uzmandan destek almalısınız. Unutmayın, hayatınızın dümenini elinize almak size bağlı” diyor.
Aşağıda yer alan cümleler çoğunlukla sizin cümlelerinizse, “değerler sorunu” yaşıyor olabilirsiniz. Bunu aşmak için uzmanından profesyonel yardım alabilirsiniz.
• Yapılan eleştiriler bütün gün aklımdan çıkmıyor
• Kıskanç bir insanım
• Kendimden önce çevremdeki insanları düşünürüm
• Hayır demeyi bir türlü beceremem
• Kendimi çoğu zaman eksik ve kusurlu hissederim
• Anne babamın beni sevmemesi kesinlikle benim suçum
• Bir şeyler hissettiğim insanlar genellikle beni reddeden insanlardır
• Olumlu niteliklerimi önemsiz görürken olumsuz niteliklerimi kafama takarım
• Fotoğraflarımda kusurlarıma odaklanır, çevremdeki insanların benden daha güzel ve etkileyici olduğuna inanırım
• En büyük korkum kusurlarımın fark edilmesidir.