Güncelleme Tarihi:
Kırık riskine neden olan kemik erimesi, günümüzde de giderek yaygınlaşıyor. Kadınlarda da erkeklere oranlara daha fazla görülüyor. Hareketsiz yaşam ve yanlış beslenme alışkanlıkları da kemik erimesinin görülme sıklığını artıyor. Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Teoman Aydın, kemik erimesiyle ilgili önemli bilgiler verdi. İşte detaylar...
Kemik erimesi nedir?
Kemik erimesi, kemiklerin içindeki yoğunluğun azalması veya kaybolması olarak tanımlanıyor. BU rahatsızlık 2 nedenden dolayı ortaya çıkabiliyor. Birincil kemik erimelerinin temelinde bir hastalık yoktur. Menapoz ve yaşlılığa bağlı gerçekleşen kemik erimesi, bu türe örnek gösterilebilir. İkincil kemik erimesinde ise hormonal sorunlar, sindirim sistemi problemleri, beslenme, ilaçlar veya kanser gibi çeşitli etkenler belirleyici olabilmektedir.
Kemik erimesinin sebepleri nelerdir?
Prof. Dr. Teoman Aydın, kemik erimesinin sebeplerini şöle sıraladı: "Hormonal nedenler olarak tiroit bezlerinin fazla çalışması, kalsiyum metabolizması üzerinde etkili olan paratiroit bezinin fazla çalışması, diyabet, doğuştan yumurtalıkların olmaması, cinsiyet hormonlarının yetersiz çalışması gibi sebepler yer alıyor.
Sindirim sistemi açısından ise midenin bir kısmının alınması, kronik tıkayıcı sarılık, yetersiz ve dengesiz beslenme gibi sebepler bulunuyor. Kalsiyum ve D vitamininden yoksun beslenmek, aşırı alkol, kahve ve sigara tüketimi gibi çevresel etmenler de kemik erimesine neden olmaktadır. Multiple Myelom (kemik iliği kanseri) ve lösemi (kan kanseri) gibi kanserler de ikincil osteoporoza neden olabilir."
Kemik erimesine karşı etkili yöntemler
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Prof. Dr. Tolga Aydoğ, kemik erimesine karşı etkili 6 6 önlemi anlattı, önemli uyarılar ve önerilerde bulundu.
Herkesin yeterli ölçüde D vitaminine ihtiyacı vardır. Güneş de en önemli D vitamini kaynağıdır. Güneşten en iyi şekilde yararlanmak için her gün 10-15 dakika kadar doğrudan güneşe maruz kalınmalı. Balık ve balık yağı, süt ve süt ürünleri, mantar diğer önemli D vitamini kaynaklarıdır. D vitamini değerini kontrol ettirilerek, hekiminizin belirttiği şekilde D vitamini takviyesi kullanmaya özen gösterin. Gelişigüzel D vitamini kullanmak ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceğinden mutlaka uzmana danışılmalı.
Kalsiyum alımı da ihmal edilmemeli. Kalsiyum için en önemli kaynak D vitamini kaynaklarına benzerdir; balık ve balık yağı, süt ve süt ürünleri. Bu gıdalar yeterli olarak tüketilmediğinde D vitamini ve kalsiyum takviye kullanımı doğru seçenek olarak karşımıza çıkmaktadır. Fakat kalsiyum azlığı gibi fazla alınması da ciddi sağlık sorunlarını beraberinde getirebilir. Bu nedenle mutlaka hekime danışılmalı.
Kemik erimesi tanısı konulması için kemik yoğunluk ölçümü yapılır. Bu değerlendirme yönteminin sonucunda kemik yoğunluğunun düşük saptanması mutlaka kırık olacağını göstermese de buna yatkınlık olduğunu ortaya koyar. Bu nedenle, kemik yoğunluk ölçümü yapılması gereken durumlarda tedavinin başlanmasına imkan sağlar. Bu yüzden 3 aydan uzun süre kortizon kullananların, menopoza girenlerin; 65 yaş sonrası kadınların ve 70 yaş sonrası erkeklerin kemik yoğunluk ölçümünü yaptırması gerekiyor.
Kemik yapımını geliştiren en önemli katkı kemiğin yük altında kalmasıdır. Yürüme, koşu ve sıçrama kemik metabolizmasının gelişmesine önemli katkı verirler. Yapılan çalışmalar 10 gün yatak istirahati yapmanın kemik metabolizmasını olumsuz etkilediğini ortaya koymaktadır. Dolayısı ile gençler egzersiz yapmaya teşvik edilmeli, yaşlılar ise mutlaka hareketli bir yaşam sürmeye çabalamalıdır.
Kemik erimesine bağlı kırıkların en önemli sebebini düşmeler oluşturmaktadır. Özellikle omurga kırıkları düşme olmadan da oluşabilirler ama kalça kırıkları düşme meydana geldiği için hem kalça, diz ve gövde etrafı kasların kuvvetini artırmaya çalışın, hem de denge egzersizleri yapmayı ihmal etmeyin.
Sigara, kafein ve alkol, kemik metabolizmasını kötü yönde etkileyerek kemik erimesine zemin hazırlar. Dolayısı ile sigaradan tam olarak uzak durmak, kafein ve alkolü de çok almamak gerekmektedir.
Erkeklerde libido azlığı olması durumunda kemik sağlığı dikkatli bir şekilde gözden geçirilmelidir. Çünkü erkeklerde libido azlığı testesteron hormon azlığı ile bağlantılı olabilir. Testesteron hormonu ise kemik gelişimini etkileyen önemli bir hormondur. Dolayısı ile bunun düşüklüğünden dolayı ortaya çıkabilecek kemik metabolizma sorunları akılda tutulmalıdır ve erkeklerin bu konuda ayrıca dikkatli olması gerekir.