Güncelleme Tarihi:
Sigaranın kalp ve damar sağlığı açısından zararlarının başında damar sertliğinin ilerlemesine neden olması gelmektedir. Başta sigara olmak üzere tüm tütün ürünleri, damar sertliğinin ortaya çıkmasına neden olurken, damar sertliği olan hastalarda da rahatsızlığın ilerlemesine neden olmaktadır. Sigara kullanmanın bir diğer zararı; kanın akışkanlığını bozması ve pıhtılaşma eğilimini arttırmasıdır. Bunun sonucunda damarın tıkanma süreci hızlanmaktadır.
Sigaranın neden olduğu önemli damar tıkanıklığı hastalıklarından biri de “Buerger Hastalığı”dır. Dünyada doğrudan sigaraya bağlı tek hastalık olan “Buerger Hastalığı” genellikle bacaklardaki ve bazen koldaki atardamarlarda tıkanma oluşturan bir sağlık sorunudur. Bu hastalığın tedavi edilebilmesi için sigaranın kesinlikle bırakılması gerekmektedir. Buerger hastalarının sigara içmemelerinin yanı sıra sigara içilen ortamda da kesinlikle bulunmamaları ve hatta sigara dumanından bile uzak durmaları gerekmektedir. Hastalık küçük damarlardan başlayarak önce parmaklarda sonra ayaklarda görülür ve hastaların sigara içmeye devam edilmesi durumunda parmak, ayak, bacak gibi uzuvların kaybına neden olur.
Damar sertliği olup da sigara içmeyen bir hastada damarların tıkanma riski daha azken, aynı durumda sigara içen hastalarda damarların tıkanma riski daha yüksektir. Sigara içen kişilerde hem hastalığın ilerlemesi hızlanmakta hem de mevcut darlıkların tıkanması kolaylaşmaktadır. Damar sertliği durumunda sigara içmeye devam eden kişiler; ani damar tıkanmalarına, kalp krizlerine, şah damarında tıkanıklık olması durumunda felç geçirme riskine karşı hazırlıklı olmalıdır. Sigara, kalp krizine bağlı ani ölümlerin en önemli tetikleyicilerindendir.
Bypass olan ya da girişimsel bir işlem geçiren kalp ve damar hastaları sigaradan kesinlikle uzak durmalıdır. Örneğin; stent takılı olan bir hasta sigara içmeye devam ederse stent erken dönemde tıkanabilmektedir. Bu nedenle kalp damar hastalarının teşhis ve tedavi sonrasında kesinlikle sigara kullanmamaları gerekmektedir. Ayrıca toplum sağlığını korumak açısından damar sertliğinin daha yaygın görülmesine engel olmak için sigaradan mutlaka uzak durulmalıdır.
Sigarayı azaltmak veya günde sadece bir tane içmek sigarayı kesin olarak bırakmaya yardımcı olmamaktadır. Az içmek, “bugün efkardan yarın sevinçten” gibi bahanelerle eski sigara içme alışkanlığına hızla dönmeye neden olacaktır. Dolayısıyla sigara tek seferde ve kesin olarak bırakılmalıdır. Sigara tiryakisi olan çok zorlu vakalarda sigara bıraktırmayı kolaylaştırıcı bazı ilaçlara başvurulabilmektedir. Burada dikkat edilmesi gereken, hastanın bu ilaçları kullanmaya uygun olup olmamasıdır. Sigara bırakmadaki en önemli nokta hastanın sigarayı bırakmak istemesidir.