Kadın hastalıkları hakkında bilinen yanlışlar

Kadın hastalıkları konusunda da halkımızın inandığı bazı yanlış düşünceler var ve sorgulamadan kabul edildiğinde bazen üzücü sonuçlar doğuruyor. Bu yanlış inanışlardan bazılarını Kadın Hastalıkları, Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı Op. Dr. Numan Bayazıt’a sorduk.

Doğum kontrol hapları kadını menopoza neden olur mu?

Doğum kontrol hapları yumurtalıklardan salgılanan östrojen ve progesteron adı verilen hormonları içerirler. Vücuda alınan bu hormonlar gebeliği iki şekilde engeller. Birincisi yumurtanın büyümesini ve çatlamasını önler. İkincisi döllenme olsa bile embriyonun tutunacağı rahim iç zarı yani endometriumu inceltir. Bu iki nedenden dolayı doğum kontrol hapı kullanan kadınlarda başka bir problem yoksa adet ağrıları hem süre hem miktar olarak ortadan kalkar ve adetler azalır.

Diğer yandan menopoz yumurtaların tükenmesi sonucu gerçekleşir. Buna göre doğum kontrol hapları yumurta çatlamasını engelleyeceği için, tersine, menopozu geciktirebileceği yönünde akıl yürütülebilirdi ancak bu mantık da yanlış olur. Zira yumurtaların tükenme süreci son derece kendine özgü bir olaydır. Ne doğum kontrol hapı alınmasından ne de yumurtlamaların olmadığı bebeklik, çocukluk, gebelik ve süt verme dönemlerinden etkilenir.

Spiral dış gebeliğe yol açar mı?

Spiral rahim içine konulan bir araçtır ve dış gebeliğe yol açmaz. Klasik spiraller bakır içerir. Bakır rahim içinde yabancı cisim olarak algılanır ve vücudun savunma hücrelerinin yani dış tehditleri yok eden hücrelerin toplanmasına neden olur. Bu hücreler rahme tutunup büyümek üzere gelen embriyoyu da yok eder. Böylece gebelik oluşması engellenir. Spiralin dış gebelik olasılığını arttırması için bir neden yoktur. Sadece normal gebelik olasılığı çok düştüğü için spiral kullanan bir kadın gebe kaldığında dış gebelik ihtimali de akılda olmalıdır.

Vajinanın iç kısmının su veya sabunla temizlenmeli mi?

Hayır, tam tersine hiç önerilmemektedir. Vajinanın flora adı verilen ve iyi mikroplardan oluşan kendine özgü bir ortamı vardır. Florayı oluşturan mikroorganizmalar özellikle lactobasillus adı verileni ortamın sabit bir PH değerinde kalmasını sağlar. Böylece iltihaba neden olacak mikrop üremeleri engellenmiş olur. Örneğin mantara neden olan candida bu floranın doğal bir üyesidir. Antibiyotik kullanılması floradaki dengeyi sağlayan diğer mikroorganizmaların ölmesine neden olabilir. Bunu fırsat bilen candida üremeye başlar. Sonunda kaşıntı ve akıntıya neden olan vajinal mantar enfeksiyonu gelişir. Kötü kokulu akıntı ve akıntı yapan bakteriyel vajinozis de dışarıdan alınmayan ve benzer şekilde gelişen bir enfeksiyondur. Bu nedenle vajina içinin yıkanması önerilmez. En fazla, ek bir rahatsızlık vermiyorsa, dış bölgeler özel bazı ürünlerle yıkanabilir.

Ameliyatla rahmin alınması erken menopoza neden olur mu?

Menopozda adet kanamalarının durması ile rahmi alınan bir kadının adet kanamalarının durması tamamen farklıdır. Dolayısı ile sonuçları da farklıdır. İkincisi aslında menopoz değildir.

Normal fizyolojide her ay büyüyen ve çatlayan yumurtanın salgıladığı östrojen-progesteron hormonları, embriyonun tutunmasını sağlamak için endometrium adı verilen rahim iç zarını kalınlaştırır ve hazırlar. Gebelik gerçekleşmez ise bu tabaka adet kanaması şeklinde atılıp yeni ay için tekrar hazırlanmaya başlar. Menopozda adetlerin durmasının esas nedeni yumurtaların artık tükenmesi ve hormon salgılamamasıdır.

Rahmi alınan bir kadının ise yumurtalıkları çalışmaya devam eder. Adet görememe nedeni salgılanan hormonların eksikliğine değil hedef organlardan sadece birinin yani rahim iç zarının olmamasına bağlıdır. Bu durumda ateş basması, kemik erimesi gibi menopozun esas şikayetleri ortaya çıkmaz.

“Rahmimde ur var” tabiri doğru mudur?

Ur, tümörün Türkçe karşılığıdır. Dokularda hücrelerin büyüme eğilimine girerek yumru oluşturması anlamına gelir. Habis ve selim olarak ikiye ayrılır. Habis olanlar yayılma eğilimindedir ve ölümcül olabilirler. Rahmin endometrium kanseri, sarkom, endometrial polipler gibi birçok tümöral hastalığı vardır. Fakat bir kadın rahmimde ur var diyorsa çok büyük bir olasılıkla miyomu olduğunu ifade ediyordur. Çünkü miyomlar her 4–5 kadından birinde görülen ve rahmin kas yapısından kaynaklanan iyi huylu yumrulardır. Bulundukları yere ve büyüklüklerine göre kanama, ağrı ve düşüklere neden olabilecekleri gibi çok büyürlerse mesane, idrar yolları ve hatta bağırsaklar üzerinde baskı yaparak şikayetlere neden olabilirler. Miyomlarda böyle etkiler söz konusu değilse, miyomlar çok büyük değillerse ve çok hızlı büyümüyorlarsa ameliyat edilmelerine gerek yoktur.