Kadın hakları ve aile içi şiddet
Güncelleme Tarihi:
Kadın hakları en çok aileler tarafından çiğneniyor!
Kadın hakları nelerdir, şiddet gören kadınları nereye bildirmek gerekiyor? Kadın hakları hakkında bilinmesi gerekenleri, Avukat Rahime Ayvalı anlattı.
Neden kadın hakları diye bir kavram var?
Kadınların karşılaştığı sorunlar ve ayrımcılıklardan dolayı var bu kavram. Bu sorunlar ise genel olarak;
* Kadınların eğitim-öğretim hakkından yoksun bırakılması ya da ikinci plana bırakılması,
* Hukuki düzenlemeler açısından birçok devletin halen kadın erkek ayrımı yapması,
* Yine birçok bölgede kadınlara eş seçme, evlenme, boşanma ve diğer medeni hakların tanınmaması,
* Kadınlara yönelik şiddet ve psikolojik baskının çağdaş ülkelerde bile tam olarak kırılamaması,
* Kadınlara yönelik negatif ayrımcılık,
* Hukuki düzenlemelerde kadınlara eşit haklar verilse de fiilen, uygulamada halen kadınların bu haklardan tam olarak yararlanamaması.
Kadının yaşam hakkını kim ve nasıl ihlal ediyor?
Başta kişinin doğup büyüdüğü ailesindeki kişiler ihlal ediyor. Yine aile kategorisini içine giren kocası ihlal ediyor. Töre ya da namus cinayeti adı altında kadınlar katlediliyor. Failleri, içlerinde yetiştikleri aileleri ya da sonradan aile diye kabul ettikleri, benimsedikleri eşleri oluyor.
Çocuklar da büyüyünce bunu içine girebiliyor mu?
Töre cinayeti adı altında çocuklara da o cinayetler işletiliyor. Çocuklar, bu cinayetler için azmettirilebiliyorlar, annesi öldürüldüğü için mağdur olabiliyor ya da cinayet esnasında anneyle birlikte öldürülebiliyor.
Çocuk hakları denilince, işin içine ne giriyor?
Tüm çocukların doğuştan sahip olduğu; eğitim, sağlık, barınma hakkının yanında fiziksel, psikolojik veya cinsel istismara karşı korunmasını sağlayan haklardır. Çocuk en korumasız varlık. Dolayısıyla en çok zarar gören de o. Çocuklar lehine çocuk koruma kanunu var. Çocuklar için çocuk polisi ve çocuk mahkemeleri mevcut. Çocuk lehine düzenlemeler olsa dahi aileler çocuk haklarının farkında olmadığı için “hem severim hem döverim” zihniyetiyle çocuklarına zarar verebiliyor.
Çocukların hakları en çok kimler tarafından çiğneniyor?
En çok aile tarafından çiğneniyor. Çocuk istismarı dediğimiz ve bu aralar özellikle çocuğun cinsel istismarının gündemde olduğu dönemde bilmeliyiz ki, aslında bir çocuk tek bir ailenin değil, bütün toplumun çocuğudur. Çocuğun sağlığını, fiziksel ve psikososyal gelişimini olumsuz etkileyen her türlü kötü muamele çocuk istismarıdır.
Şiddet gören bir kadınları nereye bildirebiliriz?
155’e ihbar edebilirsiniz. Şiddet hattı var: 183 ve aile içi şiddet acil yardım hattına da bildirebiliyor.
Türkiye’de kadınların hangi hakları kısıtlanıyor?
Ülkemizde kadınlar hala zorla evlendiriliyor. Kadınların eğitim hakkı engelleniyor. Kadınlar töre ve namus cinayeti adı altında katlediliyor, şiddet görüyor, öldürülüyor.
Hürriyet Aile İçi Şiddete Son Kampanya Koordinatörü Neşe Hacısalihoğlu, “Aile İçi Şiddet Acil Yardım Hattı” ile ilgili merak edilenleri cevapladı.
Aile içi şiddet acil yardım hattı ne zamandan beri var, kaç kişi aradı, kaç kişi yardım aldı?
15 Ekim 2007’den beri 7 gün 24 saat hizmet veriyor. Bu güne kadar 13.193 kişiye bir şekilde destek verildi. Bunlardan 7784’ü aile içi şiddet mağduru ile ilgili destek ve yönlendirme aldı. 1107 tanesi ise acil vaka olup koruma altına alınıncaya ve sığınma evine gidinceye kadar takip edildi.
Ne tür yardımlar isteniyor ve bu yardımlara nasıl cevap veriliyor?
Dört çeşit yardım yapılıyor;
* Aile içi şiddetin ne olduğu, neler yapabileceği, mağdurun hakları, mağdura nasıl yardım edileceği, psikolojik, kurumsal ve hukuki destek alabileceği kurumlar gibi konularda bilgilendirme ve yönlendirme,
* Psikolojik destek verme,
* Acil durumlarda polis ve diğer kurumlarla olaya müdahale etme,
* Kurumları, eksik ya da hatalı yapılan işlemler için uyarma ve düzeltilmesini sağlama.
Bu çerçevede arayanların bir kısmı bilgi almak, önemli bir kısmı psikolojik olarak rahatlamak ve destek almak için arıyor. Bir yıl boyunca arayanlar oluyor. Bir kısmı ise öldürüleceği korkusu ile arıyor. İntihar etmek istediği ya da şiddete uğradığı için arayanlar da var.
Bu durumda neler yapılıyor?
Hayati tehlike yoksa genellikle kişinin ne durumda olduğu anlaşılmaya çalışılıyor. Sakinleştirilip yaşadıklarını tam olarak anlatması sağlanıyor. Daha sonra ne yapmak, ne tür çözüme ulaşmak istediği belirleniyor. Ona göre kurumsal ve hukuki bilgi veriliyor ve gerekli yönlendirmeler yapılıyor. Ama çocuklar söz konusu olduğunda, ilgili yasalar gereği arayan istemese de emniyetin ilgili birimine ihbarda bulunuluyor.
Şiddet hattını daha çok kimler arıyor?
Çoğunlukla şiddet mağduru kadınlar ya da onların yakınları var. Kimi zaman ailesinden şiddet gören bir çocuğun korunması için yardım isteyen tanıdıklar, komşular, vatandaşlar var. Annesini ya da babasını şikayet eden, yardım isteyen çocuklar var. Acil vakalarda arayan ve hattan destek isteyen karakol personeli de yüzde 60 oranında. Aslında bu hattın güvenirliğinin bir göstergesi. Şiddet gösterenler de arıyor. Çoğu, eşinin yerini soruyor. Kimi zaman öğrenmek için araya yetkili bir kişi sokuyor. Başaramayınca tehditler savuruyor. Az sayıda da olsa şiddetten arınmak isteyenler de arıyor. Onlara da destek veriyor ve gidebilecekleri kurumlara yönlendiriyoruz.
Hazırlayan: Funda Çamözü
Fotoğraflar: Halil Yücer