İyot eksikliğine nasıl “dur” diyeceğiz?

İyot eksikliği, önlenebilir zeka geriliğinin en sık nedenidir. Ayrıca ölü doğum, anomalili bebek, ağır büyüme ve gelişme geriliği, nörolojik bozukluklar, ağır zeka geriliği ve boynun ön kısmında bulunan tiroid bezinin büyümesi (guatr) gibi çok çeşitli sağlık problemlerine neden olabilmektedir. İyot, doğada yaygın olarak bulunmaktadır.

İyot Eksikliğinin Görülme Sıklığı

Dünya Sağlık Örgütü'nün rakamlarına göre, bugün 130 ülkede 2 milyardan fazla kişi iyot eksikliği bölgelerinde risk altında yaşamaktadır ve 741 milyon kişide guatr vardır. Ülkemizde guatr sıklığı yüzde 30 civarındadır (yüzde 5 ila yüzde 56 arasında değişmektedir) ve buna göre ülkemiz, ağır iyot eksikliği bölgesi olarak kabul edilmektedir.

Neden Kaynaklanıyor?

Toprak ve sulardaki iyot eksikliğidir. Özellikle dağlık bölgelerde sık rastlanmaktadır.

Klinik Bulgular Neler?

İyot eksikliği klinikte düşük, ölü doğum, doğumsal anomaliler, bebek ölümlerinde artış, zeka geriliği, sağırlık, dilsizlik, cücelik, guatr gibi sağlık problemleri ile karşımıza çıkmaktadır.

İyot Eksikliğini Saptamanın Yolları

Doğuştan tiroit fonksiyonu bozukluklarında, zeka gelişiminin etkilenmemesinde erken tanının önemi büyüktür. Doğumdan sonra, hastaneden taburcu olmadan önce, 2.-5. günler arası kanda hormon tetkiki tüm çocuklara uygulanması gereken bir tarama testidir.

Tiroit bezinin muayenesi en sık kullanılan guatr tanı yöntemidir. Tiroit bezi hormonlarını tayini ve tiroid ultrasonografisi başvurulan diğer tetkik araçlarındandır.

Tedavisi Var mı?

Özellikle, doğuştan tiroid fonksiyon yetersizliklerinde, tiroit hormon tedavisi (ağızdan tablet şeklinde) zaman geçirilmeden başlanmalıdır. Kaybedilen zaman zeka gelişimini olumsuz yönde etkilemektedir.

Önlenmesi Mümkün mü?

Toplumsal düzeyde en etkili yöntem tuzların iyotlanmasıdır.

Veli Karabuğa
Çocuk Doktoru