Güncelleme Tarihi:
Her kadın yaşamı boyunca en az bir kez vajinal mantar hastalığına yakalanıyor! Peki, mantardan kendimizi nasıl koruyabiliriz? Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Banu Bingöl anlattı.
Artan miktardaki mantarlar vajina içinde ve kadın cinsel organının dış kısımlarında, beyaz süt kesiği renkte akıntı, kaşıntı ve kızarıklık meydana getirir. Sorun ilerledikçe vajinada yanma ve cinsel birliktelikte ağrı şikayetleri de olur. Mantarların salgıladıkları bazı maddelere karşı kadın cinsel organı şişme ve kızarıklık şeklinde cevap verir. Kızarıklık ve şişmenin bir nedeni infeksiyon, diğer nedeni ise mantar salgılarına karşı alerji şeklindedir. Mantar aynı zamanda idrar yolu çıkışında da yanma ve acı belirtileri gösterebilir.
Islak Mayolara Dikkat!
Kadınların yaz aylarında uzun süre ıslak mayolar ile kalmamaya özen göstermesi gerekmektedir. Çünkü ıslak mayolar genital bölgede candida oluşumunu arttırmaktadır. Ayrıca ıslak pedlerin uzun süre kalması, naylon iç çamaşırları da mantarı arttırırlar. Bir kısım kadında ise, vajinal mantar hastalıkları sık tekrar eder ve bu hastalarda kaşıntı, kızarıklık, akıntı miktarının fazla olduğu gözlenir. Bu durumda olan hastalarda genellikle tedaviye dirençli mantar türleri, bazen gizli şeker hastalığı, nadirende bağışıklık sisteminin zayıfladığı bazı hastalıklar tespit edilmektedir. Bu gibi durumlarda vajinal kültür alınarak mantar türünün tespiti de gerekmektedir.
Diyabet Hastalarna Vajinal Mantar Uyarısı
Mantar hastalığı bulunan kadınlarda, özellikle antibiyotik kullanımı haricinde de sık mantar infeksiyonu gözlenmektedir. Kanda şeker miktarının artması nedeniyle mantarlar enerji kaynağı olarak şeker beslenmesini sağlar, böylece hastalık yapacak yoğunluklara (miktarlara) ulaşırlar. Bağışıklık sisteminin bozulduğu (yoğun stres, kanserler ve tedavileri, AİDS ve benzeri hastalıklar) durumlarda da sık ve tedaviye dirençli vajinal mantar hastalıkları gözlenebilir.
Hamile Kadınlar Tedbirli Olmalı
Hamile kadınlarda olmayanlara kıyasla daha yüksek oranda söz konusu hastalığın gözlendiği belirtilerek tedavide hamileliğin ilk üç ayından sonra hamile olmayan kadınlarda uygulanan standart tedavi uygulanıyor.
Menopoz Sonrası Dönemde Kadınlar Ne Yapmalı?
Dış cinsel organda sık ve tekrarlayan vasıfta mantar infeksiyonu teşhisleri konuyorsa, altta yatan aşırı incelme (senil atrofi) veya tanı konulmazsa ileriki yıllarda kansere dönüşme olasılığı taşıyan kabartılı cilt bulguları varsa önemsenmeli ve uygun tedavi verilmelidir.
Tedavi için Ne Yapmalı?
Ülkemizde sıklıkla yapılan bir uygulama da vajinal duştur. Vajenin asidik bir doğası vardır ve PH değeri 4,5 civarındadır. Oysa vajinal duşlar için PH’sı yüksek sabunların kullanımı burada mantardan koruyan doğal bakterileri öldürerek mantar infeksiyonuna zemin hazırlamaktadır.
Vajinal mantar genellikle eşlerin (erkek) cinsel organında hastalığa sebep olmamaktadır. Eğer kızarıklık, kaşıntı şikayetleri erkek cinsel organında varsa ve laboratuar tetkiklerinde mantar tespit ediliyorsa bu durumda tedavi eşle birlikte uygulanmalıdır.
Genelde vajinal mantarların tedavisinde ağızdan kapsül şeklinde veya vajina içine ovül, kaşıntılı dış cinsel organlara uygulanmak üzere de merhemler kullanılabilinir.
Tedavi, özellikle doktor kontrolünde olmalıdır, çünkü basit bir mantar infeksiyonu sanılan tablo, cinsel aktif hastalarda cinsel yolla bulaşan çok daha tehlikeli ve ilerleyebilen bir tabloyla sonuçlanabilir. Menopoz sonrasında ise mantar infeksiyonunu kaşıntı ve yanma ile giden bir hastalığın altından, bu yaşlarda daha sıklıkla izlenen vulva kanserleri ya da bunların öncül lezyonları çıkabilir. Dolayısı ile mantar hastalığı aslında genellikle tedavisi kolay olmasına rağmen, altta yatabilen başka birtakım klinik tablolardan dolayı doktora mutlaka danışılması gereken bir patolojidir.