Güncelleme Tarihi:
Doğumlar, her ay hızlı bir değişim içinde olan vücut sorunları, süt verme gibi kadınlar için normal fakat yorucu fonksiyonların ardından doğa, kadınlara ödül olarak hormon tedavisi ile daha konforlu, sağlıklı bir yaşam sunmaktadır.
Hormon yerine koyma tedavisinin ( Hrt ) iki ana amacı vardır:
- Östrojen eksikliğine bağlı semptomları gidermek
- Osteoporoz ( kemik erimesi ) ve kardiovasküler hastalıklardaki risk artışını önlemek
Hrt, şikayetlerin önlenmesi, bulguların iyileştirilmesi ve kemik mineral kaybı ile kalp-damar sistemi hastalıklarını engellenmesinin yanında, menopozda cinsel işlev bozukluklarının tedavisi açısından da önemlidir.
Hrt, uykuyu düzenlemesinin dolaylı bir sonucu olarak kişinin ruhsal durumunu da düzeltir. Cinsel istekte azalma şikayeti varsa ve diğer faktörlerin etkisinin olmadığı görülüyorsa, Hrt’ye androjen ( erkeklik hormonu ) eklenmesi düşünülmelidir. Androjenlerin cinsel isteği artırdığı gösterilmiştir.
Hormon yerine koyma tedavisinin gereksinimlere göre değişik ilaçları ve uygulama yolları vardır, ancak esas östrojen hormonunu yerine koymaktır. Östrojen hormonu çok düşük, kan seviyesini ancak adetin hemen başındaki en az seviyede tutacak dozlarda verilir, çünkü şikayetlerin hemen tümünün azalmasını veya yok olmasını sağlar. Hormon tedavisi için hiçbir zaman geç değildir. Tedaviye başlamadan önce hekim muayenesi ve onun tanzim edeceği gerekli test ve incelemeler yapılmalı ve hekim tavsiyesi ile kendi vücudu için en uygun dozda ilaç kullanılmalıdır.
Bu incelemeler şunları içerir:
Jinekolojik muayene
Servikal yayma (smear)
Edometrial biyopsi
Ultrason
Hormon analizleri
Biyokimyasal analizler ( kan şekeri, kolesterol, karaciğer testleri, vs.)
Kemik mineral yoğunluğu ölçümü ( 2 yılda bir )
Mamografi ( 2 yılda bir )
Tedavinin 3. ve 6. ayında ve de sonrasında yıllık hekim kontrolü ile hem doz ayarlamaları yapılır, hem de riskler en aza indirilmiş olur.
Yüksek tansiyon, kalp hastalıkları, varisler, geçirilmiş meme hastalıkları eskiden hormon yerine koyma tedavisini engelliyordu. Oysa günümüzde, araştırma sonuçları bu hastalıklara sahip hanımlarda da gerekli incelemeleri takiben ve hekim kontrolü altında hormon tedavisinin herhangi bir risk yaratmadan kullanılmasını sağlamıştır.
Eğer hormon yerine koyma tedavisi yapılmıyor ya da yapılamıyorsa, o zaman eksikliğe bağlı olarak gelişen vajinal kuruluk, daralma ve ağrılı ilişkiyi azaltmak ve sağlıklı bir cinsellik yaşamak için kayganlaştırıcı jellerle haftada 2 kez cinsel ilişkide bulunmak vajenin de sağlıklı kalmasını sağlamak açısından yararlıdır.
Ayrıca; B vitamini, E vitamini, dengeli beslenme, temizliğe uyma, yeterli hekim kontrolleri, uygun egzersizler cinselliğin sağlıkla ve göreceli olarak yeterli bir şekilde devamına yardımcı olur.
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı
Op. Dr. Cihan Kabukçu