Hipertansiyon kontrolünde nelere dikkat edilmeli?

Hipertansiyon kısaca yüksek kan basıncı (yüksek tansiyon) anlamına gelir. Kanı kalpten dokulara taşıyan damarların (atardamar) basıncı; hastaya ait özellikler (yaş, cinsiyet, ırk gibi), fiziksel durumdan (istirahat, efor gibi) ve ruhsal durumdan (stres, sevinç vs) etkilenen bir ölçüm değeri olduğunu ifade eden Dr. Aysun Özbek: "Normal kan basıncı değeri istirahat halindeki normal bir yetişkinde kabaca 120/80 mmHg’dır (milimetre cıva). Kan basıncının uyku sırasında düşük, duygu yoğunluğu fazla olan durumlarda yüksek olması kaçınılmazdır. Yine basitçe atardamar kan basıncı devamlı olarak 140/90 mmHg üzerinde seyrediyorsa, hipertansiyon söz konusudur. Hipertansiyon gelecekte kalp damar hastası olup olmayacağımızı, kalp krizi veya felç geçirip geçirmeyeceğimizi belirleyen en önemli göstergelerden biridir. Doğru şekilde tansiyon ölçümleri yapılıp, teşhis konduktan sonra uygun bir tedavi ve yaşam tarzı değişikliği ile artan kan basıncı düşürülebilir, kalp ve dolaşım sistemi ile nörolojik sistem üzerindeki hastalık yükü azaltılabilir" dedi.

Doğru tansiyon ölçümü

Dr. Aysun Özbek, şu bilgileri verdi: "Sabah ilk idrar yapıldıktan sonra aç karna, rahat bir koltukta dinlenmiş olarak (en az 5 dakika oturup) ölçüm yapılmalıdır. Ölçüm esnasında bacaklar sarkık olmalıdır. Yine akşam yemeği öncesi de ölçüm yapılarak toplam günde en azından 2 kez ölçüm yapılması faydalı olacaktır. Normalde tansiyon, sağ kolumuzda, sola göre daha yüksektir. Dolayısıyla normalde sağ koldan takip yaparız. Ancak sağ kola giden damarlarda daralma olan kişilerde sağda düşük, sol kolda daha yüksek kan basıncı olabilir. Bu durumda sol koldan da ölçüm yapmak gerekir. İki kolunuz arasındaki kan basıncı değerleri 10 mmHg üzerindeyse doktorunuza başvurun, sigara içiyorsanız hemen bırakın, boyunuza göre ideal kilonuza inin, kolesterol ve şeker yüksekliği açısından temkinli olun ve bitkisel besinlerden zengin, az tuzlu bir diyet yapın. Sağlıklı ve dengeli beslenme ve düzenli egzersizin yanı sıra stres kontrolü gibi faktörler, tansiyon ölçüm değerlerinin yükselmesini engeller. Bazı hastalar için ise tüm bunlara ek olarak doktor kontrolünde yapılan ilaç tedavisi ile kan basıncı değerleri kontrol altına alınabilir."

Özbek tansiyonu kontrol altına almak için vücut ağırlığının kontrol altında tutulması ve fiziksel aktivitenin arttırılmasını, günlük sodyum miktarının günde < 6 g tuz(NaCl) (< 2. 4 g Na) ile sınırlanmasını, böbrek yetmezliği gelişmemiş bireylerde potasyum alımının arttırılmasını, psikososyal stresin azaltılması gerektiğini ifade etti.

Son olarak Özbek, "Yapılabilecek en önemli korunma faktörü ise koruyucu kimyasalların dolayısıyla tuz miktarının çok fazla olduğu paketlenmiş gıda malzemeleri ve işlenmiş yiyeceklerden uzak durmak. Sonuçta ne yiyorsak oyuz" dedi.