Her Çocuk Kardeş İster mi?

Anne-baba ile kurulan ilişki, benlik algısı, temel güven duygusunun oluşması gibi çocuğun temel kişilik gelişimini destekliyor. Kardeşler arasındaki ilişki ise sosyalleşme becerilerinin gelişmesi için çok önemli. Peki, her çocuk kardeşi olsun istiyor mu? Uzman Psikolojik Danışman Nilgün Sarı, çocukların kardeş isteklerini değerlendirdi ve ailelere önerilerde bulundu.

Tek Çocuk Olmanın Zorlukları

Araştırmalar tek çocuğun, kardeşi olmadığı için akranlarıyla çatışma ya da kriz ortaya çıktığında başa çıkmakta zorlandığını gösteriyor. Evin ilgi odağı oluyorlar ve anne-babalar aşırıcı koruyucu davranabiliyor; bu durum da tek çocukların genellikle baskın karakterli olmasına neden oluyor. Ayrıca başarı ve sorumluluk gibi kavramlara karşı tek başlarına baş etmek zorunda olmaları hem aşırı stresli olmalarına hem de zorluk yaşamalarına neden olabiliyor. Tek çocuk olmanın zorlukları arasında sırdaşının olmaması, sürekli ilgi beklemesi, ilerisi için anne-babası ile ilgili kaygı duyması gibi olguları da belirtmek gerekir.

İlk Çocuk Kardeş İster

Tek çocuk arkadaşlarının kardeşi olduğu için onlara özenir, onlar gibi olmak ister. Anne ve babalar ikinci çocukla ilgili çoğunlukla şunu söylerler: “Çocuğumuz bir kardeşi olmasını çok istedi onun için yaptık, ama şimdi kıskanıyor neden böyle olduğunu anlamıyoruz”. Çünkü kardeş yapma kararını sadece anne ve baba verebilir. Böyle bir kararı çocuğun almasına ya da almış gibi görünmesine izin verilmemelidir. Çocuğun bu tür kararları alabileceğini düşünmesine izin vermek onu zor duruma düşürür. Hem kardeşi olsun istemiştir hem de şimdi onu kıskanmakta ve acı çekmektedir. Üstelik kız mı yoksa erkek kardeş mi istediği bile ona sorulmuş olabilir. Artık kardeşin doğumuyla birlikte evde anne-baba-çocuk olarak üç kişiyken dört kişi olunmuştur ve herkes için yeni bir uyum süreci başlamıştır.

Yaş farkı ne olursa olsun paylaşım, kardeşler arasındaki ilişkinin temelini oluşturur. Kardeş olmak yaşamı paylaşmak ve ortaya çıkan çatışmalarla başa çıkabilmek demektir. Hatta zaman zaman anne-babaya ya da diğer kişilere karşı birbirini korumak ve kollamaktır.

Kardeşler Arası Çatışmalar

Ebeveyni zorlayan bir başka durum da kardeşler arası çatışmalardır. Çocukların hiç kavga etmeden büyüyeceklerini beklememek gerekir. Ayrıca şu da bilinmelidir ki çocukların atışmaları birbirlerini sevmedikleri anlamına gelmez. Çatışma durumunda çocuklara yapacağınız yardım, işin içinden çıkamayıp sizden çözüm istediklerinde onlara rehberlik ederek olmalıdır. Anne babanın tutumu, kardeşler arası ilişkinin olumlu sürmesinde önemlidir.

Anne - Babalara Öneriler

• Öncelikle anne baba olarak kardeşleriniz varsa onlar doğduğunda neler hissettiğinizi hatırlamaya çalışın.

• Kıskançlığın yıkıcı bir hal almasını engelleyin; durumu kabul edip sabırlı davranın.

• Büyük çocuğunuzun kendisini güvende hissetmesini sağlayın. Onu sevdiğiniz gibi bebeği de seveceğinizi söyleyin.

• Duygularını ifade etmesine fırsat verin. Duygularından dolayı suçlamayın, hoşgörü ile dinleyin.

• Durumu kabullenebilmesi için zaman tanıyın.

• Herhangi bir eşyayı; örneğin bir oyuncağı paylaşamadıkları için kavga ederlerse oyuncağı almak zorunda olduğunuzu eğer sakinleşirlerse vereceğinizi söyleyin.

• Unutmayın çocuklara verilen kozlardan biri de onlara “sen büyüksün ama... ” ya da “sen küçüksün ablanın/ağabeyinin sözünü dinle” gibi uyarılarda bulunmaktır. Bu tür uyarılar birbirlerini ezmelerine ya da üstünlük taslamalarına neden olur.

• Kardeşler arasında çıkan anlaşmazlıklara (küçük ya da büyük olsun) bazen kulak tıkayın ki sorunlarını kendi başlarına halletmeyi öğrenebilsinler.

• Ebeveynleri zorlayan durumlardan biri de “haklıyım/haksızsın” türü çekişmelerde taraf olmak zorunda bırakılmalarıdır. Kardeşler arası bu üstün olma çabalarına katılmamakta direnin. Çünkü birini haklı bulmanız durumunda diğeri mutsuz olacaktır.

• Çocuklarınızla birlikte bir etkinlik gerçekleştirirken ya da dışarıda gezme sırasında kavga etmeye başlarlarsa; hemen durun ve kavgayı bitirmedikleri sürece etkinliğin başlamayacağını ya da gezmeye devam etmeyeceğini söyleyin.

• Davranışlarını eleştirirken birbirlerini örnek olarak göstermeyin ya da kıyaslamayın. Bu aralarındaki rekabet ve kıskançlığı daha da artırır.

• Kardeşlerin farklı kişiliklerinden kaynaklanan özellikleri olabilir. Özel eşyalarına karşı tutumlarını ve bireysel sınırlarını fark edin ve onları paylaşmaya zorlamak yerine birbirlerinin sınırlarına saygı göstermeleri gerektiğini vurgulayın. 

KARDEŞİMİ İSTEMİYORUM!