Güncelleme Tarihi:
37 haftadan daha önce gerçekleşen doğumlar erken doğum olarak kabul edilirken, doğan bebeklere de ‘prematüre’ deniyor. Organları henüz tam gelişmeden doğan prematüre bebekler, yenidoğan ünitelerinde daha fazla kaldıkları için özenle bakılıyor ancak ebeveynleriyle evlerine gittiklerinde, genellikle 2 yaşına kadar özel ve özenli bir bakıma ve takibe ihtiyaç duyuyor.
Düşük kilo, nefes zorluğu gibi sıkıntıların yanı sıra deri sorunlarıyla da karşılaşabilen prematüre bebeklerin aşırı kırmızı görünen derileri normal doğum zamanına yaklaşıldıkça normale döner.
Prematüre bebeklerde, derinin çok duyarlı ve ince olmasına bağlı olarak daha çok deri döküntüsü ve dermatit daha sık görülebilir. Özellikle sentetik giysilerin neden olduğu tahrişlere de daha çok duyarlıdırlar. Aşırı kaşıntılı, hafif ağrılı, acılı yaralar da çıkabilir. Bağışıklık sistemleri tam gelişmediği için enfeksiyonlara daha yatkındırlar ve bu enfeksiyonlar oldukça ciddi seyredebilir. Özel bir durum olmadan da kaşıntılı, tahriş olmuş derileri olabilir ama bu büyüdükçe azalır. Yerel antibiyotikli krem veya merhemler bu konuda yardımcı olabilir.
Prematüre bebeklerin yaşayabileceği bu sorunları azaltmak için her gün olmasa da gün aşırı saf, ılık suyla veya ek olarak parfümsüz temizleyicilerle yıkanabileceğini söyleyen Prof. Dr. Aydemir, bebeklerin hızla, hassas ve yumuşak bir şekilde zedelemeden kurulanması gerektiğine dikkat çekiyor. Oluşabilecek yaralara uygun ilaçların, geri kalan alanlara ise kokusuz, hafif nemlendiriciler sürülmesi gerektiğini belirten Prof. Dr. Aydemir, bu önerilerin prematüre bebeklerde su kaybını önlediği gibi enfeksiyonlara karşı sınırlı da olsa koruma sağlayarak, doğal florayı koruyacağını vurguluyor.
• Prematüre bebeklerin çamaşırları ayrı yıkanmalı, özel deterjanlar kullanılmalı ve iyice durulanmalıdır.
• Solunarak sorun yaratabileceği için pudra kullanılmamalıdır.
• Yapışkan bant ve benzeri uygulamalardan olabildiğince kaçınmalı, kullanmak zorunlu ise de çıkarırken ıslatarak gevşetilmeli ve öyle çıkarılmalı, sık değiştirmekten kaçınmalıdır. Hastanede geçirilen dönemde özellikle prematüre bebeklere özel bebek bezi kullanımı önerilir.
• Prematüre bebekler göbek kordonu enfeksiyonlara karşı özenle korunmalı, temiz ve kuru tutulmalı, her bez değiştirmede kontrol edilmelidir. Bu bölgenin bebek bezinin dışında kalmasına özen gösterilmelidir. Bazı özel bebek bezlerinde bu bölgeye denk gelen oyuk alanlar bulunmaktadır.
• Bez alanının korunması klasik şekilde fakat daha özenli olmalı, 1-3 saat aralığında muhakkak, ayrıca dışkılama sezildiğinde hemen değiştirilmelidir. Prematüre bebek bezinin emiş gücünün yüksek olması, sıvıyı dışarı sızdırmaması, hava akımını sağlaması, bebek kilosuna uygun olması ve esnek bantlarıyla iyi oturması gerekir. Bu nedenle de prematüre bebeklere özel bebek bezi kullanımı özellikle hastanede geçirilen dönemde önemlidir.
• Prematüre bebeklerin küçücük tırnakları oldukça keskin olduğundan derisini çizebilir ve enfeksiyona yol açabilir. Bu nedenle küçük parmaksız eldivenler yoksa bebek çorapları giydirilerek korunabilir.
• Bebeği kanguru taşıma pozisyonunda bebek dik bir şekilde annenin çıplak göğüs bölgesine temas edecek şekilde yerleştirilerek taşınmalıdır. Bebek, annenin kalp atışlarını duymak üzere kendi konumunu alacaktır. Bu taşıma pozisyonunun pek çok çalışmada yararlı özellikleri kanıtlanmıştır.