Hamilelikteki en korkutucu durum!
Güncelleme Tarihi:
Düşük neden olur?
Tüm gebeliklerin yaklaşık %15'i düşükle sonlanır. Aslında bu oran muhtemelen daha da yüksektir. Uzm. Dr. Murat Emanetoğlu, düşüğün nedenleri ve önlemek için neler yapılması gerektiği hakkında bilgi veriyor.
20 haftadan önce gebeliğin, belli bir neden olmadan sonlanmasına düşük denmektedir. Düşüklerin çoğu, gebeliğin 12. haftasından önce gelişir. Belirtileri ise şöyledir;
• Vajinal kanama veya lekelenme
• Karın veya belin alt kısmında ağrı, kramp olması
• Vajinadan sıvı veya parça gelmesi
Ancak gebeliğin erken dönemlerinde kanama veya lekelenme olmasının oldukça sık rastlanan bir durum olduğunu unutmamak lazımdır. Gebeliğinin ilk üç ayında bu tarzda kanama veya lekelenme olan kadınların çoğu, başka bir problem yaşanmadan bebeklerine kavuşurlar. Hatta bazen aşırı kanaması olan gebeler bile, düşük yapmayabilirler.
Neden düşük olur?
Çoğu düşüğün nedeni, fetusun yani bebeğin normal gelişememesidir. Bebeğin genetik yapısındaki bozukluk nedeniyle olabilir. Ancak bu bozukluğun, anne veya babadan geçmesi gerekmez. Daha az nedenle, annenin hastalıklarına ( kontrol altına alınmamış şeker hastalığı, tiroid hastalıkları, enfeksiyonlar, pıhtılaşmada bozukluk olması veya rahim ve rahim ağzıyla ilgili sorunların olması gibi) bağlı olarak düşük gelişir.
Her zaman yapılan aktiviteler yani egzersiz, cinsel ilişki, çalışma hayatı ve ağır kaldırma düşüğe neden olmaz. Bulantı ve kusma da çok şiddetli bile olsa düşüğe neden olmazlar. Düşme veya diğer yaralanmalarda da düşük gelişmesi pek olağan değildir. Ancak hayati tehlike yaratan durumlarda düşük gelişebilir.
Düşük riskini neler artırır?
Yaş. 35 yaş üzerindeki kadınların düşük riski, gençlere göre daha fazladır. Hatta eşinizin yaşının bile etkilediği düşünülmektedir. Eşinin yaşı 40 ın üzerinde olan kadınların düşük riski, eşinin yaşı 25 in altında olanlara göre daha yüksek olduğu bulunmuştur.
Daha önce düşük geçirmiş olmak: İlk düşüğün ardından ikinci düşük yapma riski, diğer düşük yapmamış kadınlarla aynıdır. Ancak iki veya daha fazla düşük yapan kadınların tekrar düşük yapma riski ise daha fazladır.
Kronik hastalıklar: Şeker ve troid hastalıkları gibi uzun süreli hastalıklarda düşük riski fazladır.
Rahim ve rahim ağzı hastalıkları: Rahimdeki anormallikler veya rahim ağzının zayıf ya da kısa olması gibi durumlarda düşük riski yüksektir.
Sigara, alkol ve ilaç bağımlısı olmak: Gebeyken sigara ve alkol kullanan kadınların, kullanmayanlara göre riski daha yüksektir. Ayrıca bağımlılık yapan ilaçları kullanmak da riski artıran nedenlerdendir.
Kafein: Kafein tüketimi ile düşük arasındaki ilişki tam olarak belirgin değildir. Bu yüzden kafein alımının, günlük 200 mg’dan az olmasına dikkat etmek yeterlidir.
Gebelikte yapılan zor testler: Amniosentez ve villüs örneği alınması gibi genetik testler de bir miktar düşük riski taşımaktadır.
Düşükleri önlemek mümkün müdür?
Çoğu durumda düşüğü önlemek mümkün değildir. Sadece kendinize ve bebeğinize iyi bakmaya odaklanın. Riski artıran sigara, alkol gibi faktörlerden uzak durun ve doktorunuza kontrole gitmeyi ihmal etmeyin. Kronik bir hastalığınız da varsa daha dikkatli olmanız gerektiğini unutmayın.
Düşük teşhisi nasıl konur?
Vajinal kanama, karın veya bel bölgesinde ağrı, kramp gibi bulgular varsa hemen doktorunuza haber verin. Doktorunuz jinekolojik muayene yaparak, rahim ağzının açıklığını kontrol edecektir. Ayrıca ultrasound ile de bebeğinizin kalp atışlarına bakacak ve gelişiminin normal olup olmadığını tespit edecektir. Gerekirse kan ve idrar tahlilleri de yapılabilecektir.
Kanamanız var fakat rahim ağzı açılmamışsa düşük tehdidi var demektir. Bu tür gebelikler genelde başka bir sorun yaşamadan devam edecektir. Ancak kanamayla beraber rahim kasılması ve rahim ağzı açılması da varsa düşük kaçınılmaz olacaktır.
Tedavi nasıl olacaktır?
Düşük tehdidi varsa kanama ve ağrı geçene kadar istirahat yapılması gereklidir. Bu sırada egzersiz ve cinsel ilişkiden kaçınılmalıdır. Ayrıca seyahate çıkmak da sakıncalı olacaktır. Özellikle acil tedavi imkânı olmayan yerlere gitmek riskli olur. Eğer herhangi bir belirti olmadan ultrasound ile bebeğin öldüğü tespit edildiyse hiçbir şey yapmadan doğal seyir beklenebilir. Birkaç haftada düşük gelişecektir.
Düşük başladı ve olayı hızlandırmak istersek, ilaçlarla bunu sağlayabiliriz. Ağızdan alınan haplar yanında vajinadan kullanılan ilaçlar da verilebilir. Kanamanız başladı ve rahim ağzı da açıksa düşük yapıyorsunuzdur. Ancak rahimde gebeliğe ait dokuların bir kısmı kalabilir. Bu yüzden kürtaj gibi ufak bir cerrahi işlem yapılması gerekebilir. Bu işlem sırasında rahim ağzı genişletilerek, rahimde kalan parçalar alınır. Bazen de rahim duvarına tutunmuş kısımlar, metal bir çubukla kazınarak çıkartılır. Rahim duvarının zarar görmesi gibi istenmeyen durumlar oldukça nadir görülür.
Düşükten sonra iyileşme ne kadar sürede olur?
Gebeliğinizin ne kadarlık olduğuna göre değişmekle beraber fiziksel olarak iyileşme sadece birkaç saat sürer. Adet kanamanız 4 ile 6 hafta sonra başlayacaktır. Bu arada aşırı kanama, ateş, üşüme ve titreme gibi belirtiler olursa hemen doktorunuza haber verin, çünkü bunlar enfeksiyon belirtileridir ve tedavi edilmesi gerekir.
Fiziksel iyileşme çabuk olsa bile duygusal olarak iyileşme daha uzun sürecektir. Duygusal açıdan, kızgınlık ve hayal kırıklığı arasında gidip geleceksinizdir. Biraz kendinize zaman tanımanız gereklidir. Bebeğinizi asla unutmayacaksınız ancak zamanla acınız hafifleyecektir.
Tekrar ne zaman gebe kalınabilir?
Düşükten sonra, adet düzeniniz başladığı andan itibaren tekrar gebe kalabilirsiniz. Ancak fiziksel ve duygusal açıdan sizin ve eşinizin buna hazır olması gereklidir. En azından bir adet döneminin geçmesini bekleyin.
Eğer birden fazla sayıda düşük yaptıysanız altta yatan nedenin araştırılması gereklidir. Rahimdeki sorunlar, bağışıklık sistem bozuklukları veya hormon bozukluğu gibi nedenler olabilir. Herhangi bir neden bulunamasa da umutsuzluğa kapılmayın. Tekrarlayan düşükleri olan kadınların %60 -70 inin bebekleri olmuştur.