Güncelleme Tarihi:
İstatistiklere göre her yüz sağlıklı kişiden 8-10 kişi yaşamlarının bir döneminde apandisit hastalığı ile karşılaşıyor. 20-30 yaşları arasında bu acil hastalıkla karşılaşma oranı yüksek. Ortalama her 2 bin hamilenin birinde akut apandisit görülebiliyor. Peki, gebelikte apandisit nasıl anlaşılır, sonrasında ne yapmak gerekir?
Karın içi organlardaki herhangi bir sorunla ortaya çıkan karında ağrı, sertlik, hassasiyet tablosuna “akut karın” deniliyor. Akut karın tablosu, apandisit, yumurtalığın dönmesi, bağırsak delinmesi gibi çeşitli karın içi organlardaki hastalıklara bağlı olarak ortaya çıktığı için tanı koymak zaman ve dikkat isteyen bir durum. Gebelikte bu tabloya gebelik komplikasyonları da yol açabileceği için tanı daha da zorlaşıp hassasiyet gerektiriyor.
Hamilelikte görülen akut batın tablosunda ilk ayırt edilmesi gerekenin gebeliğe ait bir sorun olup olmadığı konusu olduğunu söyleyen Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Ayşe Duman, sorunun gebeliğe ait olmadığı tespit edildikten sonra yine de multidisipliner bir yaklaşımla hangi organda ne var sorusuna cevap aranması gerektiğini söylüyor.
Gebelikte karın içi organlar yer değiştirdiğinden ağrının yerinin ve karakterinin değiştiğini, yine büyüyen rahimle birlikte karın muayenesinin de rahat değerlendirilemediğini belirten Op. Dr. Ayşe Duman, “Kan tablosundaki değişimler gebelikte de olabileceği için kafa karıştırır. Tüm bu bilgiler ışığı altında gebelikte akut karına en sık yol açan ve gebelik dışı nedenlerle en sık, acil cerrahi girişim gerektiren akut apandisit ilk akla gelen olmalıdır.” diyor. Gebelikte apandisit nedir, belirtileri nelerdir ve nasıl tedavi edilir Op. Dr. Ayşe Duman’a soruyoruz:
Gebelikte apandisit ne demek?
Akut apandisit “apandis” denilen karın içi organın ani iltihaplanması sonucu ortaya çıkar. Apandis, karın sağ alt bölgesinde, kalın bağırsağın başlangıç kısmında, yaklaşık 10 cm uzunluğunda kör uçla sonlanan bir organdır. İşlevi tam olarak bilinmemekle beraber bağışıklık sisteminin bir parçası olduğu düşünülmektedir.
Apandisitin belirtileri nelerdir?
Akut apandisitte erken dönemde karında orta kısımda-göbek çevresinde devamlı bir ağrı hissi olur. Ağrıyla beraber gelen dışkılama hissiyle hasta dışkılasa bile rahatlamaz. Beraberinde bulantı ve iştahsızlıkta gelişir. Göbek çevresinde başlayan ağrı 6–12 saat sonra karnın sağ alt bölgesine kayar ve buraya yerleşir. Hastanın karın alt bölgesi yani apandisin olduğu bölge çok hassaslaşır. Hasta ağrı arttıracak öksürme, zıplama, gülme hareketlerden mümkün oldukça kaçınır.
Neden gebelikte apandisit tanısı koymak zorlaşır?
Gebelikte bu tür şikayetler gebeliğe bağlıda olabileceği için apandisit tanısı zorlaşır. Kan tablosundaki değişimlerde gebeliği taklit edeceği için tanıyı zorlaştırır.
Tanı koyulurken şüphede kalınırsa nasıl bir yol izlenir?
Gebelikte apandisit gebelik komplikasyonlarıyla karışabileceği gibi ayırıcı tanıda ayrıca yumurtalık torsiyonu, pankreas iltihabı, böbrek taşı ve iltihabı safra kesesi ve safra yolu hastalıkları göz önünde bulundurulmalıdır.
Gebelikte apandisit tanısı her ne kadar zorsa da klinik muayene, laboratuar tetkikleri, Karın ultrasonografisi birbirini desteklediğinde güvenle tanı konulabilir. Şüphede kalındığı durumlarda MR gebelikte güvenle kullanılabilecek görüntüleme yöntemidir.
Tedavisi nasıl olur?
Akut apandisitin tedavisi cerrahi olarak apandisi çıkarmaktan ibarettir. Tanıdan emin olduktan sonra gebelik haftası ne olursa olsun ameliyattan kaçınmamak gerekir.Apandisite bağlı düşük, erken doğum gibi komplikasyonlar genellikle gebeliğe bağladıkları için doktora gitmekte de gecikirler.
Erken teşhis burada önem taşır değil mi?
Evet. Tedavisi geciken apandisit olguların da iltihaplı apandis perfore olarak (delinerek) iltihabın karın içine yayılmasıyla tablo daha da ağırlaşır. Bu nedenle sıra dışı şikayetler oluştuğunda doktora başvurmalı, tanıdan emin olunana kadar gözlem altında kalmak kabul edilmelidir. Zira biz hekimler de kesin tanı için bazen zamana ihtiyacımız olabiliyor. Cerrahi müdahale erken gebelik dönemlerinde laparoskopik olarak da yapılabilir.