Halk arasında çok yaygın... Egzama neden olur, tedavisi nasıl yapılır?

Çok sık karşılaşılan bir hastalık olmasına rağmen ne yazık ki egzamanın kesin tedavisi bulunmamaktadır. Egzama kalıtsal olabileceği gibi, harici nedenlere bağlı olarak da gelişebilir. Egzama her hastada aynı belirtileri göstermez. Burada esas tedavi, korunmadır. Hekimin önerdiği uyarı ve önlemlerle egzamadan kaynaklanan atak ve şikayetler azalmaktadır. Dermatoloji Uzmanı Doç. Dr. Gökhan Okan, egzama ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi verdi.

Kış aylarında soğuk hava ve nem oranının düşük olması egzama hastalığının da artmasının nedenleri arasındadır. Bunun yanı sıra su, sabun, deterjan, tozlu ortamlar ya da mesleklere özgü kullanılan kimyasal maddeler de egzama oluşmasında sorumlu diğer nedenlerdir. Egzama ilk etapta içi su dolu kabarcıklar olarak kendini gösterir. Daha sonra bu kabarcıkların yerini kepeklenmeler, kabuklar alır ve son aşamada ciltte kalınlaşma gözlenir.

DETERJANLARA DİKKAT!

Günlük yaşamda kullanılan deterjanlar ya da mesleki nedenlerle kullanılan yapıştırıcılar ve kimyasal çözeltiler egzamaya zemin hazırlar. Bu nedenle egzamanın en sık görüldüğü grupta ev kadınları, temizlik sektöründe çalışanlar ve kuaförler yer alır.

EN ÇOK ELLER ETKİLENİYOR

Değişik tipleri bulunan egzamanın en çok etkilediği organlarımızdan biri ellerdir. Ellerdeki egzama çoğunlukla derinin biyolojik savunma kapasitesinin azalması veya yok olması sonucunda ortaya çıkar. Su, sabun, deterjan ve tozlu ortam gibi faktörler deriyi yıpratır. Çok sık el yıkamakla ve temizlik işlerinde kullanılan çamaşır suyu maddeler de egzamanın gelişmesine zemin oluşturur. Egzama en fazla el sırtı ve ön kolda görülür. Kuru tipte olan lezyonlar tek elden asimetrik olarak başlar, diğer ele yayılma gösterir.

ALERJİK NEDENLERE BAĞLI DA GELİŞEBİLİR

Egzama, alerjik nedenlere bağlı olarak da gelişebilir. Alerjik kökenli olan egzama temas devam ettiği sürece düzelme göstermez. Sadece alerjenle daha önce duyarlanmış kişilerde meydana gelir. Bir maddeye karşı alerjik reaksiyonun oluşması kalıcı bir sorundur. Duyarlılık bir kez oluştuktan sonra alerjen maddenin çok az miktarı bile egzamaya neden olur.

Alerjik kökenli egzamalarda alerjeni tespit etmek amacıyla patch test (yama testi) uygulanır. Hastanın sırtına alerjen maddelerin düşük konsantrasyonları yapıştırılır. Yapıştırılan maddeler 48 ve 72.saatte açılarak değerlendirilir. Hangi maddeye karşı alerji varsa o maddenin olduğu bölgede kızarıklık, kabarıklık ve sulantı görülür. Test süresince hastanın duş almaması, spor yapmaması ve test sonucunu etkileyebilecek ilaç kullanmaması gerekir.

EGZAMA TANISI VE TEDAVİSİ

Egzama tanısı hastanın öyküsü, fiziki muayene ve yama testi ile konulur. Yama testinde saptanan alerjenin klinik ve mesleksel anlamlılığı dermatologlar tarafından iyice araştırılmalıdır.

Egzama tedavisinde başlangıçta ıslak pansumanlar, lokal kortikosteroidli pomadlar ve kortizon dışı bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçlar kullanılır. Atak sıklığını azaltmak, deriyi güçlendirmek amacıyla nötral sabunlar, bariyer kremler, nemlendiriciler ve eldivenler önerilir.

EGZAMADAN KORUNMAK İÇİN ALINACAK ÖNLEMLER

Bulunduğunuz ortamlarda ısının dengeli ve yeterli nem oranına sahip olmasını sağlayın.

* Kışın yünlü giysilerden mümkün olduğunca kaçının ya da giyecekseniz penye ya da pamuklu içlik üzerine giyinin.
* Nötr sabunları kullanın.
* Banyo sıklığını mevsime göre ayarlayın, gün aşırı banyo yapmaya özen gösterin.
* Çok sıcak suyla banyo yapmayın, kese ve sert lifler kullanmayın. Banyodan sonra tüm vücudunuza nemlendirici sürün.
* Evinizi sık sık havalandırın.
* Evde yünlü ya da polar battaniye, yorgan, tüylü halı ve oyuncak gibi toz çeken eşyaları özellikle yatak odasından uzak tutun.
* Elinizi sık sık nemlendirin.
* Temizlik yaparken eldiven kullanın.
* Deterjan, çamaşır suyu gibi temizlik maddelerinin elinize temas etmemesini sağlayın.
* Çiğ sebze, meyve, soğan, et ve balık gibi yiyeceklere çıplak elle temas etmeyin.
* El temizliğini ılık suyla yapın.
* Ellerinizi kağıt havluyla kurulayın.
* Stresten uzak kalmaya çalışın.

EGZAMA SAÇLARI DA ETKİLİYOR

Saçlı deri egzamanın görüldüğü diğer bölgedir. Saçlı deride pul pul dökülme ve kabuklanma ile kendini belli eden ve seboreik egzama olarak isimlendirilen egzama kronik seyir gösteren bir hastalıktır. Yaz aylarında daha hafifleme göstermekle birlikte kışın artıcı özelliktedir. Sedef hastalığı ile karıştırılmaktadır. Saçlı deri dışında kaşlar, burun yanları, kulak arkası, kulak içi ve göğüs ön yüzü seboreik egzamanın görüldüğü diğer bölgelerdir. Hastalığın atak yapmasında stresin etkisi büyüktür. Genetik faktörler hastalığın gelişmesinde etkiye sahiptir. Hastalığın tedavisinde medikal şampuanlar, steroid içeren losyonlar, kaşıntı giderici tabletler verilir.