Hakaret suçu nedir? Hakaret suçunun tanımı, unsurları ve cezası
Güncelleme Tarihi:
Ceza yargılamamızda en sık rastlanan suçlardan olan hakaret suçu, kişilerin birey olmasından kaynaklı kişilik haklarına saldırı olarak nitelendirilir. Peki, hakaret suçunun cezası nedir? Hakaret suçu ne şekilde işlenir? Sosyal medya aracılığıyla yapılan hakaretin cezası var mı? Konuyla ilgili merak edilenleri Avukat Özlem Hayalioğlu ve Stajyer Avukat Asil Özkan açıkladı.
Hakaret suçu bir başka deyişle, halk arasında ‘şeref’ kavramı olarak bilinen hak ile kişilerin özsaygısının değersizleştirilmesine yönelik bir saldırı gerçekleştirilmesidir.
Hakaret suçu ne şekilde işlenebilir?
Hakaret suçu; kanuni düzenlemeden yola çıkarak ilk olarak, belli somut bir durum ve olgunun isnat edilmesi suretiyle kişinin şeref ve saygınlığının zedelenmesi ile işlenir. İkinci olarak ise genel ve soyut nitelikteki söz ve davranışlarla kişinin değersizleştirilerek rencide edilmesi suretiyle gerçekleşir.
Şöyle ki, kişiye suçu işlememiş olmasına rağmen hırsız denmesi, kişiye somut bir olgunun isnat edilmesi anlamına gelmekte olup, hakaret suçunun meydana gelmesine sebep olmaktadır. Genel ve soyut nitelikteki söz ve davranışlar ise sövme olarak adlandırılan sözlerin sarf edilerek kişilerin rencide edilmesi ve kişilik haklarına zarar verilmesi sonucunu doğurmaktadır.
Kişinin yüzüne karşı edilmeyen hakaret suç eylemi sayılır mı?
Hakaret suçu, mağdurun yüzüne karşı işlenebileceği gibi gıyabında da gerçekleştirilebilir. Bunun için ise Türk Ceza Kanunu’nda hakaret içeren sözlerin en az üç kişi tarafından da öğrenilecek şekilde sarf edilmesi gerektiği şartı bulunmaktadır. Aksi halde suçun unsurları gerçekleşmediğinden hakaretin oluşmadığı sonucuna ulaşılacaktır.
Sosyal medyada hakaret suçunun cezası var mı?
Suçun sosyal medya araçları vb. vasıtalarla meydana getirilmesi halinde de cezalandırma söz konusu olacaktır. Bu husus kanunda açıkça belirtilmiş ve fiilin, mağduru muhatap alan sesli, yazılı veya görüntülü bir iletiyle işlenmesi halinde de suçun oluşacağı belirtilmiştir.
Hakaret suçunun cezası nedir?
Hakaret suçunun yukarıda bahsedilen temel şeklinde, hakaret eden kişinin cezalandırılması, mağdurun şikayetine bağlı olmakla beraber, hakaret eden kişiler 3 aydan 2 yıla kadar hapis cezası veya adli para cezası ile cezalandırılırlar. Suçun mağduru, hakaret edeni ve hakareti öğrendiği tarihten başlamak üzere 6 ay içerisinde şikayet hakkını kullanmak zorundadır.
Hakaret suçunun, Türk Ceza Kanunu’nda nitelikli halleri de mevcut olup bu hallerin meydana geldiği durumlarda, suçun cezasında artırıma gidilmektedir. Bu haller Türk Ceza Kanunu’nun 125. maddesinde açıkça sayılmıştır. Bunlar; kamu görevlisine hakaret, dini, felsefi, ideolojik inançlara yönelik hakaret, dinin kutsal değerlerine hakaret olarak sayılmaktadır. Bu hallerden birine giren bir hakaret fiili gerçekleştirildiğinde, cezanın alt sınırı bir yıldan az olamayacaktır. Kamu görevlisine hakaret söz konusu olduğunda ise suçun şikayete tabi olmadığı düzenlenmiştir. Diğer bir deyişle, hakaret suçunun soruşturulması şikayet başvurusunun varlığına bağlı olup, bunun yegane istisnası kamu görevlisine yönelik bir hakaretin varlığıdır.