Hafta hafta annedeki değişimler ve bebekteki gelişimler
Güncelleme Tarihi:
Hamilelik döneminde anne ve bebek beraber uzun bir yolculuğa çıkar.
Hamilelik bir kadın için hayatının en önemli dönüm noktalarından biridir. Anne ve bebek beraber uzun bir yolculuğa çıkar.
40 haftalık bu süreçte anne adaylarını nelerin beklediğini ve anne karnında bebeğin nasıl geliştiğini Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı Başkanı ve Tüp Bebek Merkezi Direktörü Prof. Dr. Cem Fıçıcıoğlu tüm ayrıntılarıyla bizler için hazırladı.
Gebelik haftasına göre bebeğiniz
Gebelik erkek ve dişi üreme hücresinin birleşmesi ve bu durum sonucu oluşan zigot adını verdiğimiz yeni canlının anne rahmine tutunmasıyla oluşur. İlk belirtisi annenin adet gecikmesidir. Bazı durumlarda ise zigotun anne rahmine tutunması sırasında adet zamanına denk gelen sürede daha az miktarda bir kanama olabilir ve bu durumda anne gebeliğinin farkına varamayabilir.
İlk tanı
Gebelik hormonu olarak adlandırılan beta-HCG hormonunun idrarda ya da kanda taranması esasına dayanan gebelik testleriyle konulur. Ancak beta-HCG testi bakılan ve sonucun pozitif olduğu saptanan olgularda kesin tanı için ultrasonografi yapılmalıdır. Bu Bilinmesi gereken husus; beta-HCG değerleri ancak 1500 mIU/l düzeylerini geçtiğinde ultrasonla gebeliğin tesbit edilebileceğidir. Bu durum test sonrası 7-10 gün kadar süre geçtikten sonra ultrason ile kesin tanının konulabileceğini göstermektedir.
Hamilelik süreci
Gebelik 280 gün sürer. Bu süre ay takvimine göre 40 haftaya denk gelir. Hekimler daima gebelik haftanızı son adet tarihinize göre hesaplarlar. Aslında son adet tarihinizde gebe değilsinizdir. Yumurtlama dönemi, 28 günde bir düzenli adet gören bayanlarda adetin 14. günüdür. Bu bilgiye göre aslında son adet tarihinizden 2 hafta sonra gebe kalırsınız.
İlk untrasonografi
Gebelik testi pozitif olan kadınların ilk hekim ziyareti;
- Adet gecikmesi henüz yeni ise, beta-HCG değeri 1500 mıu/l den düşük ise ultrasonda gebeliğe ait bulgu olarak sadece rahim iç tabakasının kalınlaşması ve yumurtalıkda korpus luteum denen hormonal aktif yumurtalık kistinin görülmesi şeklinde olur.
- Adet gecikmesini farkedemeyen, bu nedenle gebe kaldığı dönemden çok sonra gelen hastalarda, ultrasonografide gebelik kesesi, sarı kese (yolk kesesi) veya embriyo (cenin) nun kalp aktivitesinin görülmesi şeklinde tanı konabilir.
- Bazen sadece kese izlenir. Bebek kalp atımı izlenmez. Bu durumda cenin ölçülerine bakılır. CRL denilen baş popo mesafesi ölçümü 5 mm' den düşük ise kalp atımı izlenemeyebilir ve bu çoğu zaman normaldir. İlk hekim ziyaretinde bu saptanırsa 1 hafta sonra tekrar ultrasonografik muayeneye çağrılarak tanı konulur.
Gebelik nasıl oluşur?
Milyonlarca sperm o ay oluşan sadece 1 yumurta ile kadın genitalinde halk arasında kordon olarak bilinen tubalarda karşılaşır. Seçici olan yumurta sadece 1 spermin kendisi ile birleşmesine izin verir. Yumurta ve spermin birleşmesi ile zigot adını verdiğimiz canlı oluşur. Zigot hızlıca bölünerek hücre sayısını artırırken bir yandan rahim içerisine doğru hareket eder. Bu sırada da fetüsün kendisini ve plasenta dediğimiz eşini oluşturacak hücrelere farklılaşır. Döllenmeden sonra 5. günde (adet gecikmenizden önce) rahim boşluğuna gelir ve rahim iç duvarına (endometriyum) tutunmaya başlar. Yaklaşık 9-11. günde tutunması tamamlanmıştır (yaklaşık 3. hafta). Bu tutunma sırasında bazı bayanlar hafif ara kanama görebilirler ve adet olduklarını düşünebilirler çünkü bu dönem aslında bayanın 2. adet zamanıdır. Bu dönemde kanda gebelik hormonu tesbit edilebilir düzeydedir, ancak değeri düşüktür. Bundan sonraki zamanda kanda gebelik hormonu 48 saatte 2 katına çıkarak artış gösterir. Ultrasonda yaklaşık 10 gün kadar sonra gestasyonel kese izlenebilecektir.
Gestasyonel kese; gebeliğin görsel olarak ilk tespiti
Gelecekte plasenta adını vereceğimiz bebeğin eşi olarak bilinen doku, bebeğin içinde bulunduğu su kesesini çevreleyerek rahim duvarına tutunmasını sağlar. Giderek yapısında damardan zengin bir doku oluşur ve bu doku anne damarları ile ağızlaşarak kan ürünlerinin değiş-tokuşunun yapılabileceği bir alan oluşturur. Anne kanı ile bebek kanı karışmaz. Ancak plasentada oluşan kan gölcükleri ile anne kanı arasında alışverişi sağlayan özelleşmiş ağsı yapı sayesinde besinler ve oksijen ve bebeğe geçer. Plasentanın öncü dokusu gestasyonel kese olarak adlandırılır. İçinde bebeğin bulunduğu amniyotik sıvı bulunur.