Güncelleme Tarihi:
Yeni doğan bir bebekte vücut ağırlığının %75’i sudan oluşmakta iken bu oran çocuklarda %70, yetişkinlerde %60 ve yaşlılarda %50 şeklindedir.
Su insanlar başta olmak üzere hayvanlar ve bitkilerin başlıca yaşam kaynağıdır. Canlıların yaşamlarını sürdürebilmesi amacıyla bahşedilmiş mucizevi bir kaynaktır. Fiziksel olarak incelendiğinde, kokusuz, renksiz ve tatsızdır.
Bir kişinin günlük su ihtiyacı; kişinin sağlık koşulları, günlük aktiviteleri ve yaşadığı iklim gibi pek çok farklı etkene bağlıdır. Ayrıca, her gün nefes alıp verme, terleme, idrar yapma ve dışkılama sırasında su kaybedilir. Vücudun gerektiği gibi çalışabilmesi için kaybedilen suyun içecek ve su içeren besinler tüketilerek yerine konması gerekir.
Her ne kadar herkese hitap eden standart bir formül olmasa da, herkesin kendi vücudunun ihtiyacı olan sıvı miktarını bilmesi, bir günde ne kadar su tüketmesi gerektiğinin saptanmasında yardımcı olacaktır. Yetişkinlerde bu miktarın vücut ağırlığının %3'üne yakın olması gerekir. Yani 100 kg olan bir kişi günde 3 litre, 50 kg olan bir kişi ise günde ortalama 1.5 litre su tüketmelidir. 0.03 çarpanını kilonuz ile çarparak ortalama su ihtiyacınızı bulabilirsiniz.
Yerine koyma yaklaşımı: Bir günde yetişkinler tarafından çıkarılan idrar miktarı ortalama 1,5 litredir (yaklaşık 6-7 bardak). Solunum, terleme ve dışkılama sırasında da bir günde hemen hemen 1 litre (yaklaşık 4 bardak) su kaybedilir. Yiyecekler genellikle vücuda alınan toplam sıvı miktarının %20’sini sağlar. Dolayısıyla günlük normal beslenme ile birlikte günde 2 litre (8 bardaktan çok az daha fazla) su veya diğer içeceklerden tüketilirse kaybedilen sıvı yerine konulabilir.
Günde 8 bardak su: Diğer bir yaklaşım ise günde 8 bardak su içmektir. 200-250 ml su bardağı ile günde 8 bardak su yaklaşık 1.6 – 2 litredir. Günde 8 bardak dolusu sıvı tüketimi bilimsel olarak kanıtlanmış olmasa da birçok insan kolay uygulanabilir olması nedeni ile bu uygulamayı tercih eder. Geri sayım yaparak bu yöntem kolayca ve yanlışsız uygulanabilir.
İdrar kontrolü: Yukarıda belirtilen yaklaşımlar bir yana bırakıldığında, eğer yeterli miktarda sıvı tüketiliyorsa ve nadiren susuzluk hissediliyorsa ve günde 1.5 litre (yaklaşık 6-7 bardak) veya daha fazla renksiz veya açık sarı renkte idrar üretimi varsa; vücuda alınan sıvı miktarı büyük bir ihtimalle yeterlidir.
Böbreklerin belirli bir oranda su atma kapasitesi vardır. Böbreklerin su atma kapasitesinin üzerinde su alındığında, atılamayan su, kanda birikerek, kandaki elektrolitlerin, kan hücrelerinde değişikliklere neden olarak, kan sodyum düzeyinde düşmeye neden olur. Bu durumu 'hiponatremi' olarak tanımlıyoruz. Kan sodyum düzeyindeki düşme; beyin ödemi, bulantı, kusma, halsizlik, bilinç değişiklikleri, koma ve hatta ölüme neden olabilir.
Su ihtiyacımızın her zaman hissettiğimiz susuzluk düzeyinden daha fazla olduğu unutulmamalıdır. Alkol, çay ve kahve içme alışkanlığı bu ihtiyacı artırmaktadır. Çay ve kahve benzeri içecekler, bazı ilaçlar gibi böbreklerin daha çok su atmasına neden olurlar.
Beslenme ve Diyet Uzmanı Aysu Bekci