Gözleri ovalamak sandığınızdan daha tehlikeli olabilir

Göz akımız ve gözümüzün ön kısmında saatin camı gibi yer alan kornea (şeffaf) tabakamız, kolajen yapılıdır. Gözlerimizi ovaladığımızda ve bastırdığımızda kolajen gerilir ve içe doğru çöker. Bu mekanik bir travma etkisi yaratır. Her ne kadar elimizi geri çektiğimizde kolajen önceki yerine dönse de, bu hareket defalarca tekrarlandığında kornea zayıflayabilir ve öne doğru bel verebilir, diğer bir deyişle şekli bozulabilir ve öne doğru sivrileşebilir. Bu şekil bozukluğu (keratokonus) görmeyi de bozar.

Gözleri ovalarken göziçi basıncı yükselir. Bu özellikle glokom (göz tansiyonu) hastalarında istenmeyen bir durumdur.

Gözleri ovalamak göz içindeki jeli hızlıca komprese ve dekomprese eder ve retina tabakasında yırtık ve ayrılma gibi problemlere yol açabilir.

Gözleri ovalamak estetik, güvenlik ve hijyen açısından da sakıncalıdır:

Estetik: Gözleri çok ovalamak göz çevresindeki kırışıklıkları artırabilir. Ayrıca üst göz kapağı kasını gevşeterek, üst göz kapağının düşmesine yol açabilir.

Güvenlik: Gözünüze bir şey kaçarsa ve gözünüzü ovalarsanız, göz içindeki yabancı maddenin/cismin sürtünme ile göz yüzeyine daha çok zarar vermesine yol açarsınız. Gözünüze toz gibi minik bir yabancı cisim kaçarsa gözünüze bolca suni gözyaşı damlası damlatarak yabancı cismin kendiliğinden göz dışına çıkmasını sağlamaya çalışın. Eğer gözünüze kimyasal bir madde kaçarsa, gözünüzü bol su ile yıkayın. Ve tabii hemen göz doktoruna başvurun.

Hijyen: Ellerimizde çok fazla mikrop bulunur. O yüzden ellerimizi gözlerimize değdirmek, gözümüzün mikrop kapmasına yol açabilir.

Gözlerimizi ovalarken ışıklar görmemizin nedeni…

Gözlerimizi kuvvetlice ovaladığımızda yüzen yıldızlar veya “fosfen” denen ışık çakmaları görürüz. Bunun nedeni gözlerimizi sertçe ovalarken, göz içi basıncının artmasıdır. Basınç tıpkı ışık gibi retina (ağ tabaka) sinyallerinin oluşumuna neden olur. Ancak beynimiz ikisi arasındaki farkı bilmediğinden, sinyaller dış uyarandan geliyormuş gibi renk değişimleri ve ışık çakmalarını aktive eder.

Peki bu kadar zararlıysa neden gözlerimizi ovalamak bizi rahatlatıyor?

Gözlerimizi ovalayınca kirpik diplerimizdeki yağ bezlerinden göz yüzeyimize yağ akmasını sağlarız. Göz yaşımıza karışan bu yağ, göz yaşının kolayca buharlaşıp uçmasını önler. Göz yüzeyimiz nemlenir ve bu da gözlerimizi rahatlatır. 

Eğer gözlerinizi sık ovalıyorsanız sebebi araştırılmalı

Gözleri ovalama ihtiyacının çeşitli nedenleri olabilir. Örneğin, cep telefonu veya bilgisayar ekranına fazla bakmak, gözleri kurutur ve ovalama ihtiyacı doğurur. O takdirde ekrana bakmaya 20 dakikada bir 20 saniye ara vermek ve suni gözyaşı kullanmak gözlerimizi rahatlatır ve ovalama isteğini azaltır. Alerjiye bağlı göz kaşıntısı da ovalama ihtiyacının sık nedenlerinden biridir. Alerji nedeniyle gözlerinizi ovaladığınızda göz yüzeyinden “histamin” denen madde salınır ve kaşıntı daha da artar. Diğer bir deyişle ilk anda gözlerinizi kaşımak sizi rahatlatsa da, kısa bir süre sonra gözleriniz eskisinden de çok kaşınır. Gözlerinizi kaşımak yerine alerjini tetikleyen etkenlerden kaçınmak ve antialerjik damla kullanmak, ovalama ihtiyacını ortadan kaldırır.